نتایج جستجو

خداوند بر دل كفّار مى‌زند، كيفر لجاجت‌هاى آنان است. چنانكه مى‌خوانيم: «يَطْبَعُ اللَّهُ عَلى‌ كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ» «2» خدا بر دل افراد متكبّر

مخفى كه در سينه‏هاى مردم سخن مىگويد. و آن گاهى از طرف جن و شياطين است كه در دل پيدا مى‏شود و گاهى از جانب مردم. افكار باطله كه منشأ كارهاى باطل وحرام اند

را كه با آن قلب تو را مستقرّ مى‏كنيم، بر تو حكايت مى‏نمائيم. وبا نقل آنها دل تو را از اضطراب و تشويش بسكون و آرامش و ثبوت مى‏بريم [انفال:30] آيه شريفه

نزدیک مى سازد. و نیز، به معناى در دل گرفتن کینه و عداوت آمده است; چرا که با این کار، انسان عداوت شخص یا چیزى را به دل نزدیک مى سازد. ثنى‌ (۲۹ بار) أَلا

كرد. فتواى او دهان به دهان به همه رسيد. هيروديا پس از شنيدن اين مطلب طورى دل هيروديس را ربود كه او را وادار به قتل يحيى كرد. به دستور او حضرت يحيى را سر

مادّه «وسوسه» به گفته «راغب» در «مفردات»، به معناى افکار نامطلوبى است که از دل انسان مى گذرد، و اصل آن، از کلمه «وسواس» گرفته شده که به معناى «صداى زینت

معناى متمایل شدن به چیزى است. و منظور از «صغت قلوبکما» در آیه مورد بحث، انحراف دل هاى آنها از حق به سوى باطل است. واژه «اِصغاء»، به معناى گوش فرا دادن به سخن

برادرش (یوسف) نیز از این پیش دزدی کرد. یوسف باز قضیه را در دل پنهان کرد و به آنها اظهار نکرد (و در دل) گفت: شما بسیار مردم بدتری هستید و خدا به حقیقت آنچه نسبت

امری دیگر از طرف خود، تا منافقان از آنچه (به نفاق) در دل نهان کردند سخت پشیمان شوند. کسانی که در دل هایشان بیماری [دورویی] است، می بینی که در دوستی با یهود

نزد خداوند و نزد آنان که ایمان آورده‌اند به بار می‌آورد؛ این گونه خداوند بر دل هر متکبّر جبّاری مُهر می‌نهد!» |كسانى كه در باره‌ى آيات خدا بى‌آن كه حجّتى

و گوش و دل همه مسئولند. و از چیزی که به آن علم نداری [بلکه برگرفته از شنیده ها، ساده نگری ها، خیالات و اوهام است] پیروی مکن؛ زیرا گوش و چشم و دل [که ابزار

مى شود. بنابراین «وجه اللّه» یعنى ذات خدا. یعنى از آنجا که صورت آئینه روح و دل آدمى است، و حواسى که انسان را با خارج مربوط مى کند، تقریباً همه در آن قرار

محفوظ و مستور مى دارند و منظور، رازها، اندیشه ها و توطئه هایى است که کفار در دل پنهان مى داشتند. کون‌ (۱۳۹۰ بار) وَ لَم مِن لا اللّه فِي أَ لَه قَالُوا فَلا

انسان در مقام استغاثه و طلبیدن یار و یاور، براى بر طرف ساختن درد و رنج، از دل برمى کشد. صرخ‌ (۵ بار) صراخ و صريخ به معنى صيحه شديد، (فرياد) و يارى طلبيدن

آيات الهى را در دل شب تلاوت مى‌كنند و سر به سجده دارند [ولى همه آنان‌] يكسان نيستند. از ميان اهل كتاب، گروهى درستكردارند كه آيات الهى را در دل شب مى‌خوانند

در دل خود بامدادان و شامگاهان از روی فروتنی و زاری و بیم و ترس به صدایی آرام وآهسته یاد کن و [نسبت به ذکر خدا] از بی خبران مباش. پروردگارت را در دل خود

در پرتو نور معرفت، و ایمان و عمل پاک، خدا را با چشم دل چنان مى بینند; که هیچ گونه شک و تردیدى به دل هایشان راه نمى یابد، و به خاطر همین آشنایى با خدا ـ

خدا بترس و در دل چيزى پنهان ميداشتى كه خدا مى‏خواست آشكار شود و از مردم مى‏ترسيدى حال آنكه خدا سزاوارتر است كه بترسى. گفته‏اند آنچه در دل پنهان داشت محبت

اوست [خدايى‌] كه براى شما گوش و چشم و دل پديد آورد، امّا كمتر سپاسگزارى مى‌كنيد و اوست آن كس كه براى شما گوش و چشم و دل پديد آورد. چه اندك سپاسگزاريد. و اوست

«قَلْبَیْنِ»: دو دل. «مَا جَعَلَ اللهُ لِرَجُلٍ ...»: مراد این است که همان گونه که خداوند برای کسی دو پدر، و یا دو مادر قرار نداده است، به کسی هم دو دل نداده است

شد، و هدایت و رحمت نیز از لوازم این بصیرت است، و به دنبال آن، تذکر و بیدارىِ دل هاى آماده. بصر (۱۴۸ بار) وَ مِن هُدًى لِلنّاس هٰذَا رَبّکُم رَحْمَة مَا جَاءَکُم

محل) و به همین جهت به کاروانسرا «رباط» مى گویند و «ربط قلب» به معناى آرامش دل و سکون خاطر است، گویا به محلى بسته شده است و «مرابطه» به معناى مراقبت از مرزها

همه را مو به مو ظاهر مى سازد، و براى حساب و جزا آماده مى کند. حتى آنچه در دل انسان مى گذرد، و هیچ کس جز خدا از آن آگاه نیست، همه را به صاحبان آنها گوشزد

و بعضى دیگر «خضب» مى نامند و از آنجا که قرآن براى جمع بین قبائل و طوائف و دل ها بوده، گاه لغات مختلف آنها را به کار مى گیرد، تا از این راه، جمع قلوب شود،

اوست! |و هر كه از ياد [خداى‌] رحمان دل بگرداند، شيطانى بر او مى‌گماريم كه همدم او گردد و هر كس از ياد [خداى‌] رحمان دل بگرداند، بر او شيطانى مى‌گماريم تا

ثمّ کفروا) ۵ - کفر و ارتداد، زمینه ساز مُهر شدن دل است. (ذلک بأنّهم ءامنوا ثمّ کفروا فطبع على قلوبهم) ۶ - دل هاى منافقان، بر اثر کفر و ارتداد مُهر شد. (ذلک

حفظ و تقویت و استحکام بخشیدن است، آمده و منظور از «ربط قلب» در اینجا، تقویت دل مادر موسى(علیه السلام) است، تا ایمان به وحى الهى آورد و این حادثه بزرگ را

کمترین مخالفتى با آن از هیچ جهت انجام شود و در تحقق یافتن مفاهیم آن از جان و دل بکوشد. مسک‌ (۲۷ بار) مسك و امساك به معنى گرفتن و نگاه داشتن است ايضا تمسيك

نشان دادن خارق عادات، متهم به سحر و یا جنون مى کردند، تا در افکار مردم ساده دل نفوذ کنند و آنها را از گرد پیامبران پراکنده سازند یا نگذارند کسى به آنها ایمان

سرگذشتی از سرگذشت های [پندآموز] پیامبران را که برایت می خوانیم، حقیقتی است که دل تو را به آن پابرجا و استوار کنیم، و برای تو در این سرگذشت ها حق و برای بهره

در آنكه به گوش دل نشنيدند و به چشم حق بين آن را نديدند. حاصل آنكه بندگان خاصه خدا چنين نيستند، بلكه به گوش قبول آيات را بشنوند و به چشم دل انوار حقانيت آن

پیامبر را براى او شرح داد بعد از این جریان محبت زینب در دل پیامبر افکنده شد و کراهتى از زینب در دل زید پدید آمد و زید در چنین موقعیتى از جا برخاست و نزد

آنچه در دل‌هاى آنهاست آگاه است. پس، از آنان روى گردان و پندشان ده و با آنان سخنى رسا و مؤثر در جانشان بگو اينان همان كسانند كه خدا مى‌داند چه در دل دارند

به لقاء اللّه و بازگشت به سوى او حالت خشوع، خداترسى و احساس مسئولیت را در دل انسان زنده مى کند. ظنن‌ (۶۹ بار) احتمال قوى. چنان كه وهم احتمال ضعيف و شك

بود، مگر اینکه در اختلافات خود، تو را به داوری طلبند؛ و سپس از داوری تو، در دل خود احساس ناراحتی نکنند؛ و کاملا تسلیم باشند. پس نه، به پروردگارت سوگند، ايمان

که نوشیدن آن آب جوشان، براى رفع تشنگى است. جهنمیان: ذوب پوست جهنمیان ۱; ذوب دل و روده جهنمیان ۱ جهنم: آب داغ جهنم ۱، ۲; آشامیدنیهاى جهنم ۲; عذابهاى جهنم

می‌سازد!» منافقان از آن بيم دارند كه سوره‌اى بر ضد آنها نازل شود و به آنچه در دل دارند آگاهشان سازد. بگو: مسخره كنيد، بى‌ترديد خداوند افشاگر چيزى است كه از

تو می‌آیند تو را تحیّتی (و خوشامدی) می‌گویند که خدا به تو نگفته است، و در دل می‌گویند: «چرا خداوند ما را بخاطر گفته‌هایمان عذاب نمی‌کند؟!» جهنم برای آنان

مغز] می گویند: [در نزول آیه مودت] بر خدا دروغ بسته است! پس اگر خدا بخواهد، بر دل تو مهر می نهد [تا از دروغ بستن باز ایستی، ولی تو از دروغ بستن بر خدا منزهی،

راز دل خويش پنهان دارند، حال آنكه بدان هنگام كه جامه‌هاى خود در سر مى‌كشند خدا آشكار و نهانشان را مى‌داند، زيرا او به راز دلها آگاه است. آری آنان دل می‌گردانند

«در راه خدا بسيج شويد» كندى به خرج مى‌دهيد؟ آيا به جاى آخرت به زندگى دنيا دل خوش كرده‌ايد؟ متاع زندگى دنيا در برابر آخرت، جز اندكى نيست. ای کسانی که ایمان

بیش *** آن هم کلیم با تو بگویم چسان گذشت یک روز صرف بستن دل شد به این و آن *** روز دگر به کندن دل زین و آن گذشت. يوم‌ (۴۷۵ بار) از طلوع فجر تا غروب آفتاب

الذین اتّبعوه رأفة و رحمة) ۱۱ - دل، مرکز رأفت و مهربانى است. (و جعلنا فى قلوب الذین اتّبعوه رأفة و رحمة) ۱۲ - رأفت و رحمت دل ها، منشأ الهى و آسمانى دارد.

كفر نزديكترند تا به ايمان. به زبان چيزهايى مى‌گويند كه به دل اعتقاد ندارند و خدا به آنچه در دل نهفته مى‌دارند آگاهتر است. همچنین منافقان را، که چون به آنان

بصيرت‏ها و معرفت‏ها نيز آمده كه در بند دوّم خواهيم گفت. 2- بصيرت به معنى بينائى دل است، راغب (بر وزن فرس )گويند اين معنى، مرادف معرفت و درك است و همان است كه

زمين است مى‌داند، و خداوند بر هر چيزى تواناست.» (ای پیغمبر) بگو: هر چه را در دل پنهان داشته و یا آشکار کنید خدا به همه آنها آگاه است و به هر چه در آسمانها

مُّصِیبَةٍ»: (نگا: حدید / ). «یَهْدِ قَلْبَهُ»: دل او را رهنمود و رهبری می‌کند. زمام دل او را به دست می‌گیرد. دل او را به استقامت و اطمینان و آسایش و آرامش،

برای آنان دل هایی [بیدار و بینا] پیدا شود که با آن بیندیشند یا گوش هایی که با آن [اندرزها را] بشنوند؟ حقیقت این است که دیده ها کور نیست بلکه دل هایی که در

خدا در دل ها است. این توصیه - پس از طرح مسأله آزمایش انسان ها - مى تواند بیانگر برداشت یاد شده باشد. ۸ - ربوبیت خداوند، مقتضى یاد دائم او در دل ها است

است. «کَلِمَة» در سوره «فتح» به معناى «روح» است، یعنى خداوند روح تقوا را بر دل هاى آنها افکند، و ملازم و همراهشان ساخت. کلم‌ (۷۵ بار) وَ رَبّک مِن لا لَو