النازعات ٢٤
ترجمه
| النازعات ٢٣ | آیه ٢٤ | النازعات ٢٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أناَ رَبُّکُمْ الأعْلی»: با توجّه به خاصّیّت نفسِ آفت‌زده طاغیان که کلمه حق و دعوت به آن، بر طغیان و غرورشان می‌افزاید (نگا: بقره / صافّات / ) و مال و منال و مقام گاهی به ادّعای الوهیّتشان می‌کشاند (نگا: زخرف / ) جنون پادشاهی هم فرعون مادیگرا را بر آن داشته است که در اوقات معمولی معبودهائی برای خود برگزیند (نگا: اعراف / و در لحظاتی خویشتن را یگانه معبود دیگران بداند (نگا: شعراء / ، قصص / ) و زمانی خود را معبود والایِ والا بنامد. همیشه تاریخ، شاهد خداگونه‌ها بوده و سخن قال یا حال ایشان را شنیده است. مگر از کافران بی‌ادب، جز این باید شنید؟
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ قَالَ فِرْعَوْنُ يَا أَيُّهَا... (۱)
وَ إِذَا تَوَلَّى سَعَى فِي... (۰) قَالَ فِرْعَوْنُ آمَنْتُمْ بِهِ... (۱) إِلَى فِرْعَوْنَ وَ مَلَئِهِ... (۰) وَ أَصْحَابُ مَدْيَنَ وَ کُذِّبَ... (۰) وَ قَالَ فِرْعَوْنُ يَا أَيُّهَا... (۱) وَ نَادَى فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ... (۱) قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ... (۱)
تفسیر
- آيات ۱ - ۴۱، سوره نازعات
- اقوال مختلف درباره مراد از پنج سوگند آغاز سوره نازعات : ((و النازعات غرقا والناشطات نشطا...))
- نقد و بررسى اقوال فوق
- بيان اينكه در اين پنج سوگند به ملائكه سوگند ياد شده است
- (در ذيل آيه فالمدبرات امرا)
- عدم منافات بين واسطه بودن ملائكه و استناد حوادث به ايشان ، به استناد آنها به خداىتعالى و به اسباب ظاهرى
- معناى اينكه درباره قيامت فرمود: ((يوم ترجف الراجفه تتبعها الرادفة ))
- حكايت سخن كفار در استبعاد معاد
- داستان موسى (عليه السلام ) و فرعون و آنچه اشاره به اين داستان در اين مقام افاده مىكند
- معناى ((هل لك الى ان تزكى و اهديك الى ربك فتخشى )) كه موسى (عليه السلام )ماءمور شد به فرعون بگويد
- مراد فرعون از اينكه خطاب به مردم مصر گفت : ((انا ربكم الاعلى ))
- چند وجه در معناى ((فاخذه الله نكال الاخره و الاولى ))
- رفع استبعاد معاد در خطاب و استفهام توبيخى ((ءاءنتم اشد خلقا ام السماء بنيها...))
- تسميه قيامت به ((الطامه الكبرى ))
- تقسيم مردم به دو دسته : طاغى دوزخى ، او خائف از مقام پروردگار كه بهشت ماءواى اواست و بيان ضابطه براى صفات هر يك
- لوازم و آثار طغيان و خوف از مقام رب
- مقصود از مقام پروردگار و خوف از آن
- (رواياتى درباره سوگندهاى سوره نازعات ، استعباد معاد توسط كفار،خوف از مقامپروردگار،پيروى از هوى )
نکات آیه
۱ - قوم فرعون، معتقد به خدایانى متعدد (أنا ربّکم الأعلى)
۲ - فرعون، خود را خداى مردم مصر قلمداد کرده، رتبه اش را از تمامى خدایان آنان برتر مى خواند. (أنا ربّکم الأعلى)
۳ - فرعون، در حضور مردم و با صداى بلند، خود را برترین تصمیم گیرنده درباره اداره زندگانى و تدبیر امور آنان معرفى کرد. (فنادى . فقال أنا ربّکم الأعلى) فرعون - براساس دیگر آیات قرآن - هم خود را «اله» مى خواند و هم براى خود «الهى» غیر خدا مدعى بود. بنابراین برگزیدن تعبیر «ربّ اعلى» درباره خود، براى تصریح به این نکته است که در رشد و تربیت مردم نیز، تصمیم اصلى را او مى گیرد.
۴ - فرعون، بر تمام امور زندگانى مردم مصر مسلّط بود. (أنا ربّکم الأعلى)
۵ - ادعاى ربوبیت برتر، موضع گیرى فرعون در برابر طرح توحید ربوبى از سوى موسى(ع) (و أهدیک إلى ربّک ... أنا ربّکم الأعلى) جمله «و أهدیک إلى ربّک» در آیات پیشین، سخنى بود که موسى(ع)، آن را با توجه به انکار ربوبیت خداوند از سوى فرعون، مطرح ساخت. فرعون در واکنش به این دعوت، برترین ربوبیت را براى خود قائل شد.
موضوعات مرتبط
- الوهیت: مدعیان الوهیت ۲
- توحید: دعوت به توحید ربوبى ۵
- ربوبیت: ادعاهاى ربوبیت ۵; مدعیان ربوبیت ۳
- عقیده: عقیده به تعدد معبود ۱
- فرعون: ادعاهاى فرعون ۲، ۳، ۵; قصه فرعون ۳، ۴; موضعگیرى فرعون ۵; وسعت سلطه فرعون ۴
- فرعونیان: عقیده فرعونیان ۱
- مصرباستان: تاریخ مصرباستان ۴
- موسى(ع): دعوتهاى موسى(ع) ۵; قصه موسى(ع) ۵
