القصص ١٤
ترجمه
| القصص ١٣ | آیه ١٤ | القصص ١٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَشُدَّ»: قدرت و قوّت. مراد رشد و نموّ جسمانی است. «إِسْتَوی»: تکامل و تعادل پیدا کرد و از نظر خرد و اندیشه کامل گردید. «حُکْماً»: حکمت. فرزانگی. روشن‌بینی (نگا: انعام / ).
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۴، سوره قصص
- غرض و مفاد سوره قصص : وعده جميل به مؤ منين با ذكر داستان موسى (عليه السلام ) وفرعون
- از داستان موسى (ع ) و فرعون مؤ منين بايد درس بگيرند
- وصف كارهاى فرعون و محيطى كه موسى (عليه السلام ) در آن زاده شد
- معناى آيه : ((و نريد ان نمن على الذين استضعفوا فى الارض ...))
- الهام به مادر موسى (عليه السلام ): موسى را شير بده و چون بر او ترسيدى ودريايش بيانداز
- معناى ((خاطى ء)) و ((مخطى )) و مقصود از اينكه فرعون و فرعونيان را در گرفتن ازنيل ((خاطئين )) لقب داد
- معناى اينكه فرمود: ((واصبح فؤ اد موسى فادغا...))
- تعقيب و مراقبت خواهر موسى (ع ) او را بدرخواست مادرش
- بازگردانيده شدن موسى (ع ) به دامان مادر به لطف الهى
- بحث روايتى
- روايتى متضمن داستان توليد موسى (عليه السلام ) و به رود انداخته شدن او و...
نکات آیه
۱ - سپرى شدن دوران کودکى و نوجوانى موسى(ع) و رسیدن او به مرحله جوانى، بى هیچ حادثه درخور بیان (فرددنه إلى أُمّه ... و لمّا بلغ أشدّه و استوى) تعبیر «بلغ أشدّه» کنایه از رسیدن شخص به دوره جوانى است; زیرا نوعاً بلوغ فکرى انسان هم زمان با رسیدن وى به مرحله جوانى است. بنابراین پرداختن قرآن به حوادث روزگار جوانى موسى(ع) و بعد از آن و مسکوت گذاشتن دوران پیش از جوانى (کودکى و نوجوانى)، نشانگر آن است که کودکى و نوجوانى او در کمال آرامش سپرى شده بود و در این مدت حادثه اى درخور بیان براى وى روى نداده بود.
۲ - اعطاى حکمت و دانشى گسترده از سوى خدا به موسى(ع) هم زمان با رسیدن او به مرحله جوانى (و لمّا بلغ أشدّه و استوى ءاتینه حکمًا و علمًا) نکره آمدن «حکماً» و «علماً» بیانگر عظمت حکمت و دانشى است که از سوى خدا به موسى(ع) داده شده بود.
۳ - موسى(ع) برخوردار از اعتدال جسمى همراه با قوت فکرى در عنفوان جوانى (و لمّا بلغ أشدّه و استوى) ظاهر این است که جمله «بلغ أشدّه» اشاره به توان فکرى موسى(ع) و عبارت «و استوى» اشاره به توان جسمى او باشد. گفتنى است که «أشدّه» معادل «قوّته» و «استوى» به معناى «إعتدل» مى باشد.
۴ - موسى(ع)، شخصیتى محسن و نیکوکار (و لمّا بلغ أشدّه و استوى ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین)
۵ - بهره مند شدن موسى(ع) از حکمت و دانش، پاداش الهى در برابر احسان و نیکوکارى وى (ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین)
۶ - نیکوکاران، زمینه دار بهره مند شدن از حکمت و دانش خدادادى (ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین)
۷ - اعطاى حکمت و علم به محسنان از سوى خداوند، پاداشى در برابر نیکوکارى آنان است. (ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین)
۸ - اعطاى دانش و حکمت، وعده الهى به محسنان و نیکوکاران (و کذلک نجزى المحسنین)
۹ - تشویق انسان ها به احسان و نیکوکارى از سوى خداوند، به منظور دستیابى به حکمت و دانش است. (ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین)
روایات و احادیث
۱۰ - «عن أبى عبداللّه فى قول اللّه عزّوجلّ: «و لما بلغ أشدّه واستوى آتیناه حکماً و علماً» قال: أشدّه ثمان عشر سنة و «استوى» التحى;[۱] از امام صادق(ع) درباره سخن خداى عزّوجلّ: «و لمّا بلغ أشدّه و استوى...» روایت شده که «بلغ أشدّه»; یعنى، موسى(ع) هجده ساله شد و «استوى»; یعنى، موى صورتش رویید».
موضوعات مرتبط
- احسان: پاداش احسان ۷; تشویق به احسان ۹; زمینه احسان ۶
- حکمت: زمینه حکمت ۶، ۹
- خدا: پاداشهاى خدا ۵; تشویقهاى خدا ۹; وعده هاى خدا ۸
- علم: زمینه علم لدنى ۶
- محسنان: حکمت محسنان ۷; علم محسنان ۷; فضایل محسنان ۶; وعده حکمت به محسنان ۸; وعده علم به محسنان ۸
- موسى(ع): احسان موسى(ع) ۴; بلوغ موسى(ع) ۳; پاداش احسان موسى(ع) ۵; پاداش حکمت به موسى(ع) ۵; جوانى موسى(ع) ۱، ۲، ۳; حکمت موسى(ع) ۲; رشد فکرى موسى(ع) ۳; سن رشد موسى(ع) ۱۰; علم موسى(ع) ۲; فضایل موسى(ع) ۲، ۴; قدرت جسمانى موسى(ع) ۳; قصه موسى(ع) ۱; کودکى موسى(ع) ۱; موسى(ع) از محسنان ۴; نوجوانى موسى(ع) ۱
منابع
- ↑ معانى الأخبار، ص ۲۲۶، ح ۱; نورالثقلین، ج ۴، ص ۱۱۷، ح ۲۷.
