الصافات ١٦٨

لَوْ أَنَ‌ عِنْدَنَا ذِکْراً مِنَ‌ الْأَوَّلِينَ‌

ترجمه

«اگر یکی از کتابهای پیشینیان نزد ما بود،

اگر پندنامه‌اى از پيشينيان نزد ما بود

«اگر پند [نامه‌ا]ى از پيشينيان نزد ما بود،

که اگر نزد ما کتابی از رسولان پیشین بود.

اگر نزد ما کتابی چون کتاب های آسمانی پیامبران پیشین بود،

اگر از پيشينيان نزد ما كتابى مانده بود،

که اگر در دست ما کتابی از [کتابهای آسمانی‌] پیشینیان بود

اگر نزد ما كتابى و پندى از پيشينيان بود- يعنى مانند آنان كتاب آسمانى داشتيم-،

اگر کتابی همچون کتابهای (آسمانی) پیشینیان می‌داشتیم.

«اگر همواره یادواره‌ای از پیشینیان نزدمان بود،»

که اگر می‌بود نزد ما یادآوریی از پیشینیان‌

الصافات ١٦٧	آیه ١٦٨	الصافات ١٦٩
سوره : سوره الصافات نزول : ٣ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«ذِکْراً»: مراد کتابی، همچون کتابهای آسمانی انبیاء است (نگا: اعراف / و ، حجر / و انبیاء / و و ). «الأوَّلِینَ»: (نگا: حجر / و ، فاطر / ، شعراء / و و و .

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ‌ جَهْدَ... (۰)

تفسیر

• آيات ۱۴۹ - ۱۸۲ سوره صافات
• ردّ اعتقاد مشركين به دختر داشتن خدا و خويشاوندى بين او و جنّ
• رد اعتماد مشركين مبنى بر اينكه جن اولاد خداوند هستند
• توضيحى درباره استثناى عباد مخلصين در آيه : سبحان الله عما يصفون الا عباداللهالمخلصين
• و اينكه چرا خدا از وصف واصفان جز وصف عباد مخلصين منزه است
• بيان مفاد آيه : فانكم و ما تعبدون ما انتم عليه بفاتنين الا منهوصال الجحيم
• ردّ و ابطال پندار مشركين درباره اينكه ملائكه دختران خدايند، با بيان موقف و موقعيتملائكه در عالم خلقت واعمال صادره از ايشان
• مقصود از اينكه انبياء عليهم السلام منصور هستند و جند خدا غالبند
• چند روايت در ذيل آيه : و انا لنحن الصافون ...

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - مشرکان، منکر وجود کتاب آسمانى جدید از سنخ کتاب هاى رسولان پیشین (لو أنّ عندنا ذکرًا من الأوّلین) «لو» شرطیه بوده و جواب آن، جمله «لکنّا عباد اللّه...» (در آیه بعد) است. مقصود از «ذکر»، کتاب هاى آسمانى و مراد از «الأوّلین» رسولان پیشین است. بر این اساس پیام آیه چنین مى شود: اگر پیش ما کتابى مانند کتاب هاى آسمانى رسولان پیشین بود، ما از بندگان خالص بودیم; ولى چون چنین کتابى در دست ما نیست، پس به آیین توحیدى جدید ایمان نخواهیم آورد.

۲ - مشرکان، منکر آسمانى بودن قرآن بودند. (لو أنّ عندنا ذکرًا) برداشت یاد شده به خاطر این نکته است که مشرکان، در حالى ایمان خود را مشروط به نزول کتابى آسمانى (همانند کتاب هاى آسمانى پیامبران گذشته) مى دانستند که قرآن براى هدایت آنان نازل شده بود و از آن آگاه بودند.

۳ - ذکر، از نام هاى کتاب هاى آسمانى (ذکرًا من الأوّلین)

۴ - کتاب هاى آسمانى، مایه یادآورى و بیدارى انسان ها است. (ذکرًا من الأوّلین) از توصیف و نام گذارى کتاب هاى آسمانى به «ذکر»، برداشت یاد شده استفاده مى شود.

۵ - مشرکان، مدعى بى اطلاعى از سرنوشت خوب و بد مؤمنان و یکتاپرستان گذشته بودند. (لو أنّ عندنا ذکرًا من الأوّلین) برداشت یاد شده مبتنى بر این دیدگاه است که «ذکر» در آیه شریفه به معناى «علم» باشد و مقصود از «الأوّلین» موحدان و مؤمنان گذشته باشد. بر این اساس معنا و پیام آیه چنین مى شود: اگر ما از سرنوشت مؤمنان و موحدان گذشته آگاه بودیم و از جایگاه خوب آنان مطلع مى شدیم، همچون آنان توحید الهى و بندگى خداى یکتا را مى پذیرفتیم.

موضوعات مرتبط

• تذکر: عوامل تذکر ۴
• ذکر :۳
• قرآن: تکذیب قرآن ۱; تکذیب وحیانیت قرآن ۲; نامهاى قرآن۳
• کتب آسمانى: نقش کتب آسمانى ۴
• مؤمنان: فرجام مؤمنان ۵
• مشرکان: ادعاهاى مشرکان ۵; بهانه جویى مشرکان ۱; جهل مشرکان ۵; عقیده مشرکان ۲
• موحدان: فرجام موحدان ۵