البقرة ٢٥٠
ترجمه
| البقرة ٢٤٩ | آیه ٢٥٠ | البقرة ٢٥١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«بَرَزُوا»: بیرون رفتند و برای مبارزه آماده شدند. «أَفْرِغْ»: بریز. «اَقْدَام»: جمع قَدَم، گامها.
تفسیر
- آيات ۲۵۲ - ۲۴۴ ، سوره بقره
- بيان اتصال و ارتباط آيات مذكوره و آهنگ كلى آنها
- وجه مقيد ساختن قتال و جهاد به قيد ((فى سبيل الله ))و اشاره به معناى قرض دادن به خدا معيار
- معناى قبض و بسط و وجه اينكه سه صفت از صفات خداوند در اين آيه آمده است
- غلط بنى اسرائيل براى حاكم كه موجب اعتراض آنها به فرماندهى طالوت شد
- عمل به مصالح و قدرت بر اجراى آن ، لوازم و شرائط زمامدار است نه شرافت دودمان و ثروتمندى
- افعال خداى سبحان حكيمانه و داراى مصلحت است و در عين حال باريتعالى محكوم و مقهور مصالح نيست
- گفتارى در معناى ((سكينت )) آرامش روانى در سايه ايمان
- اشاره به پيروى جمعى اندك و با ايمان بر لشگرى گران و بى ايمان ، درد استان طالوت و جالوت
- لشكر طالوت سه طايفه شدند
- استعاره از كنايه اى لطيف در: ((ربنا افرغ علينا صبرا))
- توضيحى درباره دفاع و فطرى بودن آن در ذيل ((لولا دفع الله الناس بعضهم ببعض ))
- مسئله دفع و غلبه معنايى و عمومى است
- گفته هاى ساير مفسرين در معناى دفع در آيه شريفه
- بحث روايتى (در ذيل آيات گذشته ، مربوط به قرض دادن به خدا، داستان طالوت ، مراد از سكينت ...)
- داستان جالوت و طالوت از زبان مبارك امام باقر (ع )
- برسى و توضيح بعضى جملات روايت قم
- داستان حضرت داود (ع ) و جنگ طالوت و جالوت به نقل از امام صادق (ع )
- روايتى در باره معناى سكينت
- بحث علمى و اجتماعى (بررسى سه اصل تنازع بقا، انتخاب و تبعيت محيط در طبيعت و اجتماع و نظر اسلام در اين مورد)
- اشكال به نظريه متقدمين از سوى دانشمندان متاءخر
- نظريه كلى فلسفى در باره سه اصل مذكور
- سخن بعضى از مفسرين مبنى بر اينكه آيه ((لولا دفع الله ...))و آياتى ديگر به دو اصل تنازع و انتخاب اشاره دارد
- رد آن گفته و توضيح بطلان استشهادات آن مفسر از برخى آيات قرآنى
- بررسى ادعاى ارتباط آيه ((و لولا دفع الله الناس بعظهم ببعض ...)) و دو قائده تنازع در بقا و انتخاب طبيعى
- بحثى در تاريخ و اينكه چرا قرآن به آن اهتمام ورزيده است
- دو عامل مهم همواره در فن تاريخ دخالت كرده و موجب فساد و بى اعتبارى آن گشته اند
- عوامل ديگرى كه در گذشته و در عصر حاضر موجب بدگمانى به تاريخ نقلى شده اند
- امتياز و اعتبار داستان هائى كه در قرآن آمده نسبت به عهدين و كتب تاريخ
نکات آیه
۱ - صبر، استوارى قدم و نصرت بر کافران، درخواست پیکارگران برگزیده طالوت از خداوند، به هنگام رویارویى با جالوت (و لمّا برزوا ... و انصرنا على القوم الکافرین)
۲ - ضرورتِ نیایشِ با خداوند، در هنگامه پیکار با دشمنان (و لمّا برزوا الجالوت و جنوده قالوا ربّنا)
۳ - نیروهاى اندک طالوت با امید به نصرت الهى، به جنگ با جالوتیان رفتند. (و لمّا برزوا الجالوت ... و انصرنا على القوم الکافرین)
۴ - استوارى قدم پیکارگران، از نتایج شکیبایى آنان در پیکار و زمینه ساز نصرت الهى* (قالوا ربّنا افرغ ... و انصرنا على القوم الکافرین) بنابراینکه سه جمله اى که به عنوان دعا ذکر شده است، هر یک مقدّمه انجام پذیرى جمله بعدى باشد. یعنى صبر، عامل ثبات قدم و ثبات قدم، عامل نصر و پیروزى.
۵ - جالوت و سپاهیان وى از زُمره کافران (و لمّا بروزا الجالوت و جنوده ... و انصرنا على القوم الکافرین)
۶ - شرکت جالوت در صف مقدّم لشکریان خود* (و لمّا برزوا الجالوت و جنوده) تقدیم ذکرى «جالوت» نشانه این است که مؤمنان اوّل با او روبرو شدند و سپس با لشکریانش ; و لازمه آن، در صف مقدّم بودن جالوت است.
موضوعات مرتبط
- استقامت: اهمیّت استقامت ۱
- امداد: امداد غیبى ۱، ۳
- جالوت: جنگ جالوت ۶ ; جهاد با جالوت ۳ ; سپاه جالوت ۵ ; فرماندهى جالوت ۶ ; کفر جالوت ۵
- جهاد: امیدوارى در جهاد ۳ ; جهاد با دشمنان ۲ ; دعا در جهاد ۲ ; عوامل پیروزى در جهاد ۳، ۴
- خدا: زمینه امداد خدا ۴
- صبر: اهمیّت صبر ۱
- طالوت: جهاد طالوت ۱، ۳ ; دعاى سپاه طالوت ۱
- کافران: ۵
- مجاهدان: استقامت مجاهدان ۴ ; صبر مجاهدان ۴
