الأنعام ١١
ترجمه
| الأنعام ١٠ | آیه ١١ | الأنعام ١٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أُنْظُرُوا»: بنگرید. بیندیشید. «کَیْفَ کَانَ عاقِبَةُ ...»: (عاقِبَةُ) اسم کان، و (کَیْفَ) خبر کانَ است.
تفسیر
نکات آیه
۱- پیامبر اکرم (ص) مأمور ترغیب مردم به سیر در زمین و تدبر در سرانجام تکذیب کنندگان پیامبران الهى (قل سیروا فى الأرض ثم انظروا کیف کان عقبة المکذبین)
۲- برانگیختن مردم به بررسى و مطالعه تاریخ امتهاى پیشین و پندگیرى از آن، وظیفه مبلغان دین (قل سیروا فى الأرض ثم انظروا) فعل امر «قل» خطاب به پیامبر (ص) است که آن حضرت را موظف به ترغیب مردم به بررسى و مطالعه در تاریخ کرده است. این وظیفه، از نظر ملاک، اختصاصى به پیامبر (ص) ندارد، بلکه وظیفه اى همگانى، مخصوصاً براى مبلغان دین، است.
۳- پهنه زمین داراى آثارى عبرت آموز از ملتهاى پیشین (قل سیروا فى الأرض ثم انظروا کیف کان عقبة المکذبین)
۴- گستردگى دعوت انبیا و مخالفت کافران با آنها، در پهنه زمین (قل سیروا فى الأرض ثم انظروا) «الأرض»، به معناى تمامى زمین است که به عنوان عرصه سیر و مطالعه آثار گذشتگان معرفى شده است لذا چنین برمى آید که پیامبران در تمامى زمین حضور داشته و مکذّبان نیز بهمین صورت در زمین پراکنده بوده اند.
۵- نقش ارزنده مطالعه در تاریخ امتها و آثار پیشینیان و عبرت گرفتن از آن در تربیت و هدایت انسان (قل سیروا فى الأرض ثم انظروا کیف کان عقبة المکذبین) بنابراین که مراد از سیر در زمین، مطالعه و سیر در تاریخ امتها باشد.
۶- سرنوشت گذشتگان، درس عبرت براى آیندگان (قل سیروا فى الأرض ثم انظروا کیف کان عقبة المکذبین)
۷- تکذیب پیامبران و آیات الهى از عوامل سقوط و انحطاط تمدنهاى بشرى (ثم انظروا کیف کان عقبة المکذبین)
۸- هشدار خداوند به تکذیب کنندگان پیامبر (ص) و داعیان به خدا (ثم انظروا کیف کان عقبة المکذبین)
۹- لزوم نگرش عبرت آموز و توجه به سرانجام شوم تکذیب پیامبران و رسالت داران الهى (ثم انظروا کیف کان عقبة المکذبین)
۱۰- قانونمندى و یکسانى راههاى کمال و سعادت یا انحطاط و شقاوت آدمیان، در گذشته و آینده تاریخ (قل سیروا فى الأرض ثم انظروا کیف کان عقبة المکذبین) از امر به تدبر در تاریخ گذشتگان و عبرت گرفتن از آن معلوم مى شود که عوامل سعادت و شقاوت در طول تاریخ یکسان است.
۱۱- تحلیل و بررسى تاریخ گذشتگان و اندیشیدن در آن، سازنده و داراى نقش تربیتى است. (انظروا کیف کان عقبة المکذبین)
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: آثار تکذیب آیات خدا ۷
- انبیا: آثار تکذیب انبیا ۷ ; فرجام مکذّبان انبیا ۱، ۹ ; محدوده رسالت انبیا ۴ ; مخالفان انبیا ۴ ; هشدار به مکذّبان انبیا ۸
- باستانخشناسى: اهمیت باستانخشناسى ۳، ۵
- تاریخ: آثار عبرت از تاریخ ۵ ; آثار مطالعه تاریخ ۵، ۱۱ ; اهمیت عبرت از تاریخ ۹ ; اهمیت مطالعه تاریخ ۹ ; تشویق به مطالعه تاریخ ۲ ; عبرت از تاریخ ۲، ۳، ۶ ; فواید تاریخ ۵، ۱۱
- تدبر: در تاریخ ۱ ; تشویق به تدبر ۱
- تربیت: عوامل تربیت ۵، ۱۱
- تعقل: آثار تعقل در تاریخ ۱۱
- تمدّنها: عوامل انحطاط تمدّنها ۷ ; عوامل انقراض تمدّنها ۷
- خدا: هشدارهاى خدا ۸
- رشد: قانونمندى رشد ۱۰
- سعادت: قانونمندى سعادت ۱۰
- سیاحت: تشویق به سیاحت ۱
- شقاوت: قانونمندى شقاوت ۱۰
- عبرت: عوامل عبرت ۲، ۳، ۵، ۶، ۹، ۱۱
- کافران: و انبیا ۴
- مبلغان: مسؤولیت مبلغان ۱
- محمّد (ص): مسؤولیت محمّد (ص) ۲
- هدایت: عوامل هدایت ۵
