الأنبياء ٩٦
ترجمه
| الأنبياء ٩٥ | آیه ٩٦ | الأنبياء ٩٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«حَتّی»: حرف ابتدائیّه بوده و کلام بعد از آن غایت و هدف است. «فُتِحَتْ»: گشوده می‌شوند. مراد از میان رفتن سدّ سر راه ایشان، یا گشایش ابواب فتنه و فساد توسّط آنان است. «یَأْجُوجُ وَ مَأْجُوجُ»: (نگا: کهف / ). «هُمْ»: مراد قبائل بی‌بند و بار یأجوج و ماجوج است. یا این که ضمیر (هُمْ) به مردم برمی‌گردد و معنی چنین می‌شود که: از نشانه‌های فرا رسیدن قیامت یکی شکسته شدن سدّ ذوالقرنین و طغیان یأجوج و مأجوج است، و دوم روان شدن مردمان از فراز و بلندیهای زمین به سوی محشر است (نگا: تفسیر المراغی). «حَدَبٍ»: زمین بلند و مرتفع. «یَنسِلُونَ»: شتاب می‌گیرند. تند رهسپار می‌شوند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ تَرَکْنَا بَعْضَهُمْ يَوْمَئِذٍ... (۰) قَالَ هٰذَا رَحْمَةٌ مِنْ رَبِّي... (۰) وَ تَرَکْنَا بَعْضَهُمْ يَوْمَئِذٍ... (۰)
وَ إِنْ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ... (۰) إِنْ تَدْعُوهُمْ لاَ يَسْمَعُوا... (۰)
تفسیر
- آيات ۹۲ - ۱۱۲ سوره انبياء
- معناى آيه : ((ان هذه امتكم امة واحدة و انا ربكم فاعبدون (( و مراد از ((امت (( در آن
- نكوهش اختلاف مردم در امر دين
- بيان اينكه اعمال كسانى كه تواءم با ايمان ازاعمال صالح به جاى مى آورند مقبول است
- وجوه مختلف در معناى آيه : ((و حرام على قرية اهكناها انهم لايرجعون (( و اشاره به اينكه فساد فرد به فساد مجتمع مى انجامد
- يادآورى معاد و تهديد مشركين به عذاب جاودانى
- مقصود از ((زبور((، ((ذكر(( و ((وراثت (( در آيه : ((ولقد كتبنا... ان الارض يرثهاعبادى الصالحون ((
- بييان اينكه آيه ناظر بر وراثت دنيوى و اخروى هر دو است
- اشاره به اينكه تمامى معارف و احكام اسلام از فروغ توحيد و منتهى به آنند
- اعلام خطر رسول خدا(صلى الله عليه و آله ) به مشركان استهزاء كننده
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل آيه : ((انكم و ما تعبدون حصب جهنم (( و محاجه يكى از مشركين باپيامبر (صلى الله عليه و آله ) بعد از نزول اين آيه
- بيان ضعف رواياتى كه در ذيل (انكم و ما تعبدون خصب جهنم ) از طرف اهل سنت روايت شده است
- روايتى درباره اينكه على (عليه السلام ) و شيعيانش از مصاديق آيه : ((ان الذين سبقتلهم منا الحسنى ...(( مى باشند
- روايتى در اين معنى كه آيه : ((ولقد كتبنا فى الزبور...(( درباره قائم آل محمد (عليهم السلام ) و اصحاب او است
نکات آیه
۱- سنت الهى بر ثبت اعمال مؤمنان براى پاداش و محرومیت هلاک شدگان از بازگشت به دنیا، تا خروج یأجوج و مأجوج (انقراض دنیا) ادامه خواهد داشت. (فمن یعمل ... و حرم على ... حتّى إذا فتحت یأجوج و مأجوج) برداشت یاد شده مبتنى بر این است که «حتى» معناى غایت را افاده کند. البته میان اهل ادب در افاده آن براى غایت، اختلاف نظر وجود دارد; ولى از سیاق و آهنگ آیه، غایت قابل استفاده است. براین اساس «حتّى إذا فتحت...» غایت براى «فمن یعمل من الصالحات... و حرام عل قریة...» خواهد بود. گفتنى است که نوع مفسران بر آنند که مقصود از یأجوج و مأجوج، دوگروه از مردمى هستند که در آخر الزمان ظاهر مى شوند و به تاخت وتاز و فتوحات دست مى زنند و پس از مرگ آنان، عمر دنیا به پایان مى رسد.
۲- اختلافات دینى پیروان ادیان الهى در مسأله توحید، تا خروج یأجوج و مأجوج (انقراض دنیا) ادامه خواهد داشت. (و تقطّعوا أمرهم بینهم ... حتّى إذا فتحت یأجوج و مأجوج) برداشت یاد شده مبتنى بر این است که «حتّى» غایت براى «و تقطّعوا أمرهم بینهم» باشد.
۳- تمامى راه هاى فتوحات به روى یأجوج و مأجوج در آینده باز خواهد شد و آنان از هر قلّه، ارتفاع و بلندى هاى زمین با سرعت خواهند گذشت. (حتّى إذا فتحت یأجوج و مأجوج و هم من کلّ حدب ینسلون) «حدب» به معناى جاهاى مرتفع و بلند زمین است و «نسل» (ماده «ینسلون») در اصل به معناى جدا شدن از شىء است و هرگاه این ماده در باره رونده به کار رود، به معناى حرکت سریع خواهد بود. پس «ینسلون»; یعنى، به سرعت مى روند و مى تازند.
۴- پیش گویى قرآن به هجوم سریع و فتوحات فراگیر یأجوج و مأجوج در سراسر زمین در آینده (حتّى إذا فتحت یأجوج و مأجوج و هم من کلّ حدب ینسلون) اضافه شدن لفظ عموم «کلّ» بر اسم نکره «حدب» بیانگر این است که ماجراى یأجوج و مأجوج مربوط به سرزمین خاصى نیست; بلکه شامل تمامى سرزمین ها و جهانى خواهد بود.
موضوعات مرتبط
- امتها: بازگشت امتهاى هلاک شده ۱; تداوم اختلاف دینى امتها ۲
- بازگشت به دنیا :۱ استحاله بازگشت به دنیا ۱
- توحید: اختلاف در توحید ۲
- خدا: سنتهاى خدا ۱
- قرآن: پیشگویى قرآن ۴
- مأجوج: پیروزى مأجوج ۳، ۴; خروج مأجوج ۱، ۲; قصه مأجوج ۳; وسعت هجوم مأجوج ۴; هجوم مأجوج ۳
- مؤمنان: پاداش مؤمنان ۱; ثبت عمل مؤمنان ۱
- یأجوج: پیروزى یأجوج ۳، ۴; خروج یأجوج ۱، ۲; قصه یأجوج ۳; وسعت هجوم یأجوج ۴; هجوم یأجوج ۳
