آل عمران ٧٢
ترجمه
| آل عمران ٧١ | آیه ٧٢ | آل عمران ٧٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَلَّذِی»: آنچه. «وَجْهَ الْنَّهَارِ»: آغاز روز. مراد از اوّل و آخر روز، مدّتی از زمان است؛ نه آغاز و انجام اصطلاحیِ یک روز (نگا: واژه «غَداً» در کهف / و لقمان / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۷۸ - ۶۴، سوره آل عمران
- معناى ((كلمه سواء)) و مراد از دعوت اهل كتاب به كلمه سواء
- دعوت به كلمه سواء، دعوت به سير بر اساس كلمه توحيدو نفى بغى و فساد مى باشد
- نفى بغى و فساد در گفتگوهاى بين پيامبران و قوم آنان
- ويژگيهاى دين فطرى
- افراد انسان ، ابعاض و اجزاى يك حقيقت هستند و خضوع وتذلل يك فرد در برابر فرد ديگر،بافطرت انسانى مخالف است
- محاجه بى جا و جاهلانه يهود و نصارا بر سر انتساب ابراهيم (ع ) به يهوديت ونصرانيت
- دو محاجه اهل كتاب كدام است
- دين ، داراى مراتب و مراحلى بوده است و هر يك از انبياء (ع ) به منزله بكى از آنمراحل بوده اند
- اسلام حضرت ابراهيم چگونه است ؟
- نزديكترين مردم به ابراهيم (ع ) پيروان او و پيامبر اكرم (ص ) و مؤ منين بدويند
- اشاره به توحيد افعالى ، در بيان معناى اينكه :اهل كتاب جز خودشان كسى را گمراه نمى كنند
- كفر به آيات خدا غير كفر به خدا است و اهل كتاب در لسان قرآن كافر به آيات خدا هستندنه كافربه خدا
- معناى سخن اهل كتاب كه به يكديگر مى گفتند: ((به آنچه در آغاز روز بر مؤ منيننازل گشته ايمان آورديم و بدانچه در پايان روزنازل شد كافر شديد))
- سخن ديگر مفسرين در خصوص اين آيه
- جواب خداى تعالى به سخنان يهود در قضيه تغيير قبله مسلمين از بيت المقدس به كعبه
- جمله ((اولا يعلمون )) جواب خدا به يهوديان نيست
- اقوال مختلف مفسرين در معناى مختلف اين آيه
- معناى ((فضلخدا)) و بيان جوابى به يهود كه جمله ((انالفضضل بيد اللّه )) متضمن آن است
- اعتقاد بى اساس يهوديان به اينكه تافته جدا بافته هستند (ليس علينا فى الاميينسبيل )
- منشاء اين اعتقاد باطل يهود
- چرا در اين آيه نام اهل كتاب تكرار شده و به آوردن ضمير اكتفا نشده است ؟
- قنطار و دينار كنايه از بسيار و كم است
- شرط كرامت الهيه و تقرب به خداى وفاى به عهد و تقوا است نه نژاد و دودمان است
- آثار محبت خدا، و خصالى كه خداى تعالى بر آن شكنندگان عهد خدا و سوگند به خداذكرفرموده است
- دروغ بستن يهود به خداى سبحان
- بحث روايتى
- نامه پيامبر براى پادشاهان عصر خود
- برسى نامه پيامبر براى اسقف نجران
- دو روايت از تفسير ((الدرالمنثور)) سيوطى
- حكايت هجرت مسلمانان در صدر اسلام به حبشه
- نجاشى مهاجرين را فرا مى خواند
- داستان گفتگو بين نجاشى (پادشاه حبشه ) و مسلمانان مهاجر در حضور مشركين مكه وشاءن نزول آيه ((ان اولى الناس بابراهيم ...))
- حديثى از امام صادق (ع ) و بيان آن
- نزديكترين مردم به ابراهيم و پيامبر اسلام (ص ) وآل محمد عليهم السلام ، پيروان آنانند
- دو روايت از كافى و امالى
نکات آیه
۱ - تظاهر به پذیرش اسلام و قرآن و سپس کفر به آن دو، از راههاى آمیختن حق به باطل توسط اهل کتاب (یا اهل الکتاب لم تلبسون الحقّ بالباطل ... و طائفة من اهل الکتاب) به نظر مى رسد جمله «و قالت طائفة ... »، پس از «لم تلبسون»، ذکر مصداقى براى تلبیس حق به باطل باشد.
۲ - توصیه گروهى از اهل کتاب به دیگران مبنى بر ایمان به قرآن در اوّل روز و کفر به آن در آخر روز، به منظور بازگشت مؤمنان از اسلام (و قالت طائفة من اهل الکتاب ... لعلهم یرجعون) بنابراینکه «وجه النهار»، متعلّق به «امنوا» و «اخره»، متعلق به «اکفروا» باشد.
۳ - اظهار ایمان در ابتداى روز و کفر در انتهاى آن، حیله یهود براى متزلزل ساختن مؤمنان (و قالت طائفة ... لعلّهم یرجعون) مفسّرین طبق شأن نزول، آیه را حمل بر یهودیان کرده اند.
۴ - خداوند، رسواگر یهود با افشاى توطئه آنان در جهت متزلزل ساختن مؤمنان (و قالت طائفة ... لعلّهم یرجعون)
۵ - اظهار ایمان دروغین و داخل شدن در صفوف مسلمانان براى متزلزل ساختن آنان، از حیله هاى دشمنان دین (و قالت طائفة ... لعلّهم یرجعون)
۶ - از شیوه هاى مؤثر در سست کردن پیروان یک مکتب، اظهار عقیده به آن مکتب و سپس تبرّى از آن است.* (و قالت طائفة ... لعلّهم یرجعون) از اینکه خداوند توطئه یهود را در این جهت افشا مى کند، معلوم مى شود عمل یهود اثر ویژه اى در تزلزل مؤمنان داشته است.
۷ - یهود، آنچه را در اوّل روز بر پیامبر (ص) نازل شده بود (قبله بودن بیت المقدّس)، پذیرفتند و به آنچه در انتهاى روز نازل شده بود (قبله بودن کعبه)، کفر ورزیدند تا مؤمنان را گمراه سازند. (و قالت طائفة ... لعلّهم یرجعون) برخى از مفسّران برآنند که «وجه النهار» و «آخره» متعلق به «انزل» است ; و سیاق آیه مى رساند که مراد از «الذى»، حکمى خاص است ; برخى روایات دلالت دارد که آن حکم خاص، تغییر قبله بوده است که پیامبر (ص) در عصرگاهى مأمور شد نماز را به سوى کعبه بخواند و قبله مسلمانان را که تا صبحگاه آن روز، بیت المقدس بوده است تغییر دهد.
۸ - احتمال ارتداد و تأثیرپذیرى مؤمنان، از دیدگاه اهل کتاب (امنوا بالذى ... لعلّهم یرجعون)
۹ - هشدار خداوند به مؤمنان، نسبت به تلاش منافقانه اهل کتاب و دشمنان اسلام (و قالت طائفة ... لعلّهم یرجعون)
روایات و احادیث
۱۰ - دستور علماى یهود به پیروان خود مبنى بر پذیرش بیت المقدس به عنوان قبله و مخالفت با کعبه (و قالت طائفة من اهل الکتاب امنوا بالّذى انزل ... و اکفروا اخره) امام باقر (ع): ... فقالوا صلى محمّد الغداة فاستقبل قبلتنا فامنوا بالّذى انزل على محمّد وجه النهار و اکفروا اخره یعنون القبلة حین استقبل رسول اللّه (ص) المسجد الحرام.[۱]
۱۱ - امیدوارى یهود به قبله قرار داده شدن مجدد بیت المقدس، به جاى کعبه براى مسلمانان (لعلّهم یرجعون) امام باقر (ع) درباره آیه فوق فرمود: ... لعلّهم یرجعون الى قبلتنا.[۲]
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: ۱، ۲، ۳
- اسلام: ۱، ۹ تاریخ صدر اسلام ۱، ۳، ۷
- اضلال: ۲، ۳، ۴، ۵، ۷
- التقاط: ۱
- افشاگرى: ۴
- اهل کتاب: ۱، ۹، ۱۰ توطئه اهل کتاب ۱، ۲، ۹ ; عقاید اهل کتاب ۸ ; علماى اهل کتاب ۱۰ ; اهل کتاب و اضلال مردم ۲، ۷ ; کفر اهل کتاب ۱، ۲ ; کعبه و اهل کتاب ۱۰ ; مسلمانان و اهل کتاب ۲، ۸
- بیت المقدس: ۷، ۱۰
- خدا: هشدارهاى خدا ۹
- دشمنان: توطئه دشمنان ۵، ۹
- قرآن: ۱، ۲
- کافران: کافران و مسلمانان ۵
- کعبه: ۷، ۱۰، ۱۱
- مؤمنان: ارتداد مؤمنان ۸ ; اضلال مؤمنان ۲، ۳، ۴، ۵، ۷ ; هشدار به مؤمنان ۹
- مبارزه: شیوه هاى مبارزه ۶
- محمّد (ص): محمّد (ص) و یهود ۷
- مسلمانان: ۲، ۳، ۴، ۵، ۸
- نفاق: آثار نفاق ۵، ۶
- یهود: توطئه یهود ۳، ۴، ۷ ; نفاق یهود ۷
