القلم ٤٨
ترجمه
| القلم ٤٧ | آیه ٤٨ | القلم ٤٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«صَاحِبِ الْحُوتِ»: صاحب ماهی. مراد یونس است (نگا: انبیاء / و ، صافّات / - . «مَکْظُومٌ»: پرکینه و خشم. پر غم و اندوه (نگا: یوسف / ، نحل. ، زخرف / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِباً... (۲)
فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَ نَجَّيْنَاهُ... (۰) فَلَوْ لاَ أَنَّهُ کَانَ مِنَ... (۱) لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ إِلَى يَوْمِ... (۰)
تفسیر
- آيات ۳۴ - ۵۲، سوره قلم
- شرح مفاد آيه ((افنجعل المسلمين كالمجرمين )) و آيات بعد از آن كه در مقام نفى حكممكذبان به اينكه بر فرض وجود قيامت ، با مسلمانان برابرند مى باشد
- مراد از شركاى مشركين در آيه ((يوم يكشف عن ساق ))
- معناى اينكه درباره قيامت فرمود: ((يوم يكشف عن ساق ))
- معناى استدراج كفار و مكذبان (سنستدرجهم من حيث لايعلمون )
- امر به رسول الله (ص ) به صبر و نهى از اينكه چون يونس (ع ) ناشكيبا باشد
- بيان عدم منافات بين آيه : ((لو لا ان تداركه نعمة من ربه ...)) با آيه : ((فلولا انهكان من المسبحين ....))
- اشاره به اينكه دليلى بر نفى چشم زخم و خرافى بودن آن نيست
- رواياتى در ذيل آيه : ((يوم يكشف عن ساق ...))
- رواياتى در برهنه كردن خداوند ساق پايش را در قيامت كه به جهت مبتنى بودن برتشبيه مردوداند
- رواياتى درباره املاء و استدراج گنهكاران ، چشم زخم ، و....
نکات آیه
۱ - پیامبر(ص)، مأمور صبر و شکیبایى در برابر فرمان هاى الهى (فاصبر لحکم ربّک)
۲ - پیامبر(ص)، مأمور صبر و شکیبایى در مدت مهلت یافتن کافران تکذیب گر و به تأخیر افتادن نصرت و پیروزى مسلمانان بر آنان (و أُملى لهم ... فاصبر لحکم ربّک) به گفته مفسران، آیه شریفه اشاره به مسأله مهلت یافتن مشرکان است که در آیه پیش ذکر شده است.
۳ - هشدار خداوند به پیامبر(ص)، مبنى بر شتاب نکردن در غضب و نفرین بر مردم و جدا شدن از آنان، مانند شتاب کردن یونس(ع) در این باره (و لاتکن کصاحب الحوت إذ نادى و هو مکظوم) مفسران بر آنند که این آیه، به داستانى از یونس(ع) اشاره دارد که در سوره «انبیا» (آیه ۸۷) بیان شده است: «و ذاالنون إذ ذهب مغاضباً فظنّ أن لن نقدر علیه فنادى فى الظلمات...».
۴ - شتاب کردن یونس(ع) در نفرین علیه قومش، غیر قابل تحسین و الگوگیرى براى پیامبر(ص) (و لاتکن کصاحب الحوت إذ نادى و هو مکظوم)
۵ - یونس(ع)، در غضب و نفرین کردن بر قوم خویش شتاب کرد. (و لاتکن کصاحب الحوت إذ نادى و هو مکظوم)
۶ - یونس(ع)، در حالى که سینه اش مملو از غم و اندوه بود خدا را ندا کرد. (إذ نادى و هو مکظوم)
موضوعات مرتبط
- الگوگیرى: نفى الگوگیرى از یونس(ع) ۴
- خدا: صبر بر اوامر خدا ۱; هشدارهاى خدا ۳
- غضب: عجله در غضب ۳
- قرآن: مثالهاى قرآن ۳
- قوم یونس: نفرین بر قوم یونس ۵
- کافران: مهلت به کافران ۲
- محمد(ص): تکلیف محمد(ص) ۱، ۲; صبر محمد(ص) ۱، ۲; هشدار به محمد(ص) ۳
- مسلمانان: صبر در تأخیر پیروزى مسلمانان ۲
- نفرین: عجله در نفرین ۳
- یونس(ع): اندوه یونس(ع) ۶; ترک اولاى یونس(ع) ۴; دعاى یونس(ع) ۶; عجله یونس(ع)۳، ۴، ۵; قصه یونس(ع) ۵، ۶; نفرین یونس(ع) ۳، ۴، ۵
