الواقعة ٧٦
ترجمه
| الواقعة ٧٥ | آیه ٧٦ | الواقعة ٧٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«لَوْ تَعْلَمُونَ»: این بخش از آیه، اشاره دارد به این که: در پرتو علم و دانش و اکتشافات بیشتر، ارزش این سوگند روشن می‌گردد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
(۰) إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِيمٌ (۰)
تفسیر
- آيات ۵۷ - ۹۶، سوره واقعه
- بيان جهت اينكه لازمه اعتقاد به آفريدگار تصديق قيامت و معاد است (نحن خلقناكم فلولاتصدقون )
- مرگ تقدير شده است و ناشى از غلبه اسبابزوال بر قدرت و اراده خداوند نيست
- حكمت و غرض از تقدير مرگ : تبديل امثال ، و انشاء مجدد اموات
- توضيح اينكه چگونه علم به دنيا و خصوصيات آن مسلتزم اذعان به معاد است
- بيان اينكه آيه : ((و لقد علمتم النشاة الاولى فلولا تذكرون )) مبتنى بر قياس نيست
- اثبات ربوبيت پروردگار با بر شمردن سه تا از مهمترين حوائج مردم : زراعت ، آب وآتش
- معناى آيه : ((فسبح باسم ربك العظيم
- معناى اينكه قرآن كريم و ((انى كتاب مكنون )) است
- مراد از ((مس )) و ((مظهرون )) در آيه : ((لا يسمه لا المطهرون ))
- معناى اينكه فرمود: روزى خود را تكذيب قرار مى دهيد
- اگر قيامتى در كار نيست پس چرا جان به گلوگاه رسيده را بر نمى گردانيد؟!
- وضع طوائف سه گانه (مقربون ، اصحاب اليمين و اصحابالشمال ) در حال مرگ و پس از مرگ
- (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - سوگند به نظام ستارگان، سوگندى بزرگ و قابل توجه (فلاأُقسم بموقع النجوم . و إنّه لقسم لو تعلمون عظیم)
۲ - ستارگان و نظام حاکم بر آنها، پدیده اى عظیم و شایان مطالعه و اندیشه (و إنّه لقسم لو تعلمون عظیم) سوگند مؤکد خداوند به ستارگان و تصریح بر عظمت این سوگند، بیانگر مطلب یاد شده است.
۳ - درک عظمت سوگند به نظام ستارگان، در گرو داشتن علم نجوم (کیهان شناسى) (و إنّه لقسم لو تعلمون عظیم) برداشت یاد شده بر این اساس است که متعلق «لو تعلمون» حذف شده و تقدیر آن چنین است: «لو تعلمون احوال مواقع النجوم».
۴ - مردم صدراسلام، بى بهره از دانش کیهان شناسى (و إنّه لقسم لو تعلمون عظیم) به کارگیرى «لو» شرطیه - که براى انتفاى شرط و جزا است - بیانگر مطلب بالا است.
۵ - مشرکان و کافران صدراسلام، مردمى بس لجوج و حق ناپذیر (و إنّه لقسم لو تعلمون عظیم) سوگند مؤکد خداوند، پس از استدلال بسیار بر اثبات توحید و معاد، نشانگر روح لجاجت و حق ناپذیرى کافران است.
۶ - جواز سوگند براى اثبات حقیقت، پس از اثر نداشتن دلایل و براهین روشن (و إنّه لقسم لو تعلمون عظیم)
۷ - «روى أنّ هارون الرشید أنفذ إلى موسى بن جعفر(ع) فأحضره ... فقال له الکاظم ... واللّه تبارک و تعالى قد مدح النجوم ... و ... قد أقسم بموقع النجوم و إنّه لقسم لو تعلمون عظیم ... ; روایت شده که هارون الرشید، امام کاظم(ع) را احضار نمود [و از ایشان درباره علم نجوم سؤالاتى کرد]، آن حضرت به وى فرمود: ... خداى تبارک و تعالى «نجوم» (ستارگان) را مدح فرموده و به «مواقع النجوم» قسم یاد کرده است...».
موضوعات مرتبط
- احکام :۶
- تفکر: تفکر در ستارگان ۲
- ستارگان: اهمیت ستارگان ۷; اهمیت ستاره شناسى ۳; اهمیت نظم ستارگان ۲; تاریخ ستاره شناسى ۴; ستاره شناسى در صدراسلام ۴
- سوگند: احکام سوگند ۶; بزرگترین سوگند ۱; سوگند براى اثبات حقایق ۶; سوگند به ستارگان ۷; سوگند به مکان ستارگان ۱، ۳
- کافران: حق ناپذیرى کافران صدر اسلام ۵; لجاجت کافران صدر اسلام ۵
- مشرکان: حق ناپذیرى مشرکان صدر اسلام ۵; لجاجت مشرکان صدر اسلام ۵
