القيامة ٢٣
ترجمه
| القيامة ٢٢ | آیه ٢٣ | القيامة ٢٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«نَاظِرَةٌ»: نگرنده. معنی دیگر آیه: چشم به الطاف پروردگار خود دوخته‌اند. با توجّه به معنی اوّل، باید گفت که نیروی دید در جهان دیگر همچون نیروی دید در این جهان نمی‌باشد. مثلاً بهشتیان دوزخیان را در قعر آتش سوزان مشاهده می‌کنند و با ایشان به سخن می‌پردازند (نگا: صافّات / ). به هر حال نحوه مشاهده آنجا همچون همه چیزهای دیگر آخرت، با نحوه مشاهده اینجا فرق دارد. احادیث پیغمبر نشان می‌دهد که نگاه کردن آخرت بدون کیفیّت و چگونگی و حدود و جهات و مسافات و صفات است (نگا: المنتخب، نمونه).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
لاَ تُدْرِکُهُ الْأَبْصَارُ وَ هُوَ... (۰) وَ لَمَّا جَاءَ مُوسَى لِمِيقَاتِنَا وَ... (۵) لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنَى وَ... (۰) کَلاَّ إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ... (۱) کَلاَّ إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ... (۱)
تفسیر
- آيات ۱۶ - ۴۰، سوره قيامت
- مقصود از نهى : ((لا تحرك به لسانك لتجعل به )) و مراد از ((علينا جمعه و قرآنه))
- وجوهى در معناى آيه ((فاذا قراءناه فاتبع قرآنه )) و آيه : ((ثم ان علينا بيانه ))
- مقصود از نهى : ((لا تحرّك به لسانك لتعجل به ...)) گفته شده است
- وصف حال طائفه اى كه در قيامت گشاده رويند
- اشكالى كه در مورد انحصار مستفاد از آيه : ((الى ربها ناظرة )) و پاسخ آن
- حكايت حال طائفه اى ديگر كه در قيامت گرفته رويند،
- مراد از جمله ((والتفّت السّاق بالسّاق ))
- مراد از اينكه در قيامت ((مساق )) به سوى پروردگار است
- وجوه مختلف درباره معناى آيه : ((اولى لك فاولى ثمّ اولى لك فاولى ))
- چند روايت درباره نزول آيات : ((لا تحرك به لسانك ...))
- رواياتى در معناى آيه : ((الى ربّها ناظرة ))
- رواياتى در توضيح آيات مربوط به دم مرگ ، ((اولى لك فاولى ...))، ((ايحسبالانسان ان يترك سدى ")) و قدرت خداوند بر احياء اموات
نکات آیه
۱ - چهره تابناک مؤمنان در روز قیامت، تنها متوجه خدا بوده و آنان مجذوب جمال اویند. (وجوه یومئذ ناضرة . إلى ربّها ناظرة) تقدیم «إلى ربّها» مى تواند براى افاده حصر باشد.
۲ - مؤمنان در روز قیامت، تنها به لطف و ثواب الهى چشم دوخته اند. (إلى ربّها ناظرة) برداشت یاده شده، مبتنى بر حذف مضاف است و تقدیر آن چنین مى باشد: «إلى ثواب ربّها ناظرة».
۳ - چشم امید مؤمنان در قیامت تنها به خداوند است. (إلى ربّها ناظرة) برخى از مفسران گفته اند: عبارت «إلى ربّها ناظرة» مى تواند تعبیر کنایى باشد. در این صورت مقصود از آن، توقع و امید است; مانند آن که گفته مى شود: «أنا إلى فلان ناظر ما یصنع بى» (من به فلانى چشم دوخته ام تا با من چه خواهد کرد).
روایات و احادیث
۴ - «قال رسول اللّه(ص) فى قول اللّه «وجوه یومئذ ناضرة . إلى ربّها ناظرة» قال: ینظرون إلى ربّهم بلاکیفیّة و لا حدّ محدود;[۱] رسول خدا(ص) درباره سخن خداوند «وجوه یومئذ ناضرة . إلى ربّها ناظرة» فرمود: به سوى پروردگارشان نظر مى کنند، بدون این که براى او کیفیتى و یا حد محدودى باشد (این نظر و نگاه به معناى توجه و التفات است)».
۵ - «قال على بن موسى الرضا(ع) فى قول اللّه عزّوجلّ: «وجوه یومئذ ناضرة . إلى ربّها ناظرة» یعنى مشرقة تنتظر ثوابَ ربّها;[۲] امام رضا(ع) درباره سخن خداى عزّوجلّ: «وجوه یومئذ ناضرة . إلى ربّها ناظرة» فرمود: یعنى (صورت هایى درآن روز) درخشیده است و در انتظار ثواب پروردگارشان اند».
موضوعات مرتبط
- امیدوارى: امیدوارى به پاداشهاى خدا ۵; امیدوارى به خدا ۳
- خدا: نظر به خدا ۱، ۴
- قیامت: درخشندگى صورت در قیامت ۵
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۲
- مؤمنان: امیدوارى اخروى مؤمنان ۳; پاداش اخروى مؤمنان ۲; درخشندگى صورت مؤمنان ۱; مؤمنان در قیامت ۱، ۲، ۳
