البقرة ٧
ترجمه
| البقرة ٦ | آیه ٧ | البقرة ٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«خَتَمَ»: مهر زده است. کنایه از عدم‌استعداد ایشان برای پذیرش ایمان و عدم درک آنان است (نگا: جاثیه / ، روم / ). «غِشَاوَةٌ»: پرده.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
فَبِمَا نَقْضِهِمْ مِيثَاقَهُمْ وَ... (۱) وَ نُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَ... (۲) أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلٰهَهُ... (۵) وَ إِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا... (۱) کَلاَّ بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِمْ... (۱) أَوْ کَظُلُمَاتٍ فِي بَحْرٍ لُجِّيٍ... (۱)
أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَى عَلَى... (۲) أُولٰئِکَ عَلَى هُدًى مِنْ... (۰) وَ حُورٌ عِينٌ (۰)
تفسیر
نکات آیه
۱ - خداوند قلب منکران قرآن را از فهمیدن معارف دین و گوش آنان را از شنیدن حقایق دینى، بازداشته است. (ختم اللّه على قلوبهم و على سمعهم) «ختم» به معناى بستن درب چیزى با گل و مانند آن و به اصطلاح لاک و مهر کردن، است. بسته شدن قلب، کنایه از درک نکردن و نفهمیدن است. و «على سمعهم» مى تواند عطف بر «على قلوبهم» باشد و نیز مى تواند خبر براى «غشاوة» باشد. در برداشت فوق، احتمال اول لحاظ شده است.
۲ - بر گوش و چشم منکران قرآن، حجابى است که آنان را از شنیدن و دیدن حقایق دین، ناتوان ساخته است. (و على سمعهم و على ابصرهم غشوة) «غشاوة» به معناى پرده و مانند آن است. در برداشت فوق «على سمعهم» خبر براى «غشاوة» گرفته شده است.
۳ - قلب (دل و اندیشه)، گوش و چشم از ابزار شناخت (ختم اللّه على قلوبهم و على سمعهم و على ابصرهم غشوة)
۴ - مؤثر نبودن انذارهاى پیامبر (ص) در کافرانِ منکرِ قرآن، ناشى از مسدود بودن ابزار درک و فهم ایشان است. (سواء علیهم ءأنذرتهم أم لم تنذرهم لایؤمنون. ختم اللّه على قلوبهم)
۵ - آدمى، خود ایجاد کننده حجاب شنیدن و دیدن، بر چشم و گوش خویش است. (و على سمعهم و على ابصرهم غشوة) ایجاد «غشاوة» بر چشم و گوش - به خلاف مسدود کردن قلبها - به خداوند نسبت داده نشده است. از این مقابله چنین بر مى آید که کافران، خود ایجاد کننده «غشاوة» بر گوش و چشم خویش هستند.
۶ - درک نکردن معارف الهى، کیفرى است از جانب خدا، بر ناشنیده گرفتن و نادیده انگاشتن حقایق دینى (ختم اللّه على قلوبهم و على سمعهم و على ابصرهم غشوة) جمله «و على سمعهم ...» جمله حالیه و بیانگر علت مسدود شدن قلبهاست; یعنى، بدان جهت خداوند آنان را از درک کردن محروم ساخت که ایشان حقایق را ناشنیده انگاشتند و بر واقعیتها چشم فرو بستند.
۷ - کفر پیشگان به عذابى گرفتار خواهند شد. (و لهم عذاب عظیم)
موضوعات مرتبط
- انذار: عوامل بى تأثیرى انذار ۴
- چشم: عوامل حجاب چشم ۵; فواید چشم ۳
- حق: کیفر حق ناپذیرى ۶
- خدا: کیفرهاى خدا ۶
- دین: اعراض از دین ۶; موانع فهم دین ۱، ۲
- شناخت: ابزار شناخت ۳; موانع شناخت ۴
- عذاب: اهل عذاب ۷; عذاب بزرگ ۷; مراتب عذاب ۷
- قرآن: آثار تکذیب قرآن ۱، ۲; ختم قلب مکذبان قرآن ۱، ۲، ۴; کرى مکذبان قرآن ۱، ۲; کورى مکذبان قرآن ۲; ویژگیهاى مکذبان قرآن ۲
- قلب: آثار ختم قلب ۱; فواید قلب ۳
- کافران: عذاب کافران ۷
- کیفر: موجبات کیفر ۶
- گوش: عوامل حجاب گوش ۵; فواید گوش ۳
- محمّد(ص): انذارهاى محمّد(ص) ۴
