الأنفال ٦٩
ترجمه
| الأنفال ٦٨ | آیه ٦٩ | الأنفال ٧٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مِمَّا غَنِمْتُمْ»: مراد مطلق غنیمت، یا فدیه اسیران است. «حَلالاً طَیِّباً»: مراد مباح و آزاد است. حال اوّل و دوم (ما)، یا صفت مصدر محذوف (أَکلاً) بوده و برای تأکید ذکر شده‌اند.
تفسیر
نکات آیه
۱- غنیمتهاى به دست آمده از دشمنان دین، حلال و بهرهورى از آنها جایز است. (فلکوا مما غنمتم حللا طیبا)
۲- فدیه هاى گرفته شده در قبال آزادى اسیران، از جمله غنایم و استفاده از آنها حلال است. (فلکوا مما غنمتم حللا طیبا و اتقوا اللّه) از مصادیق مورد نظر براى «ما غنمتم» به دلیل آیات گذشته که درباره اسیران جنگى بود، فدیه هایى است که در برابر آزادى آنان گرفته مى شود. عطف جمله «فکلوا» به وسیله حرف فاء به جمله سابق این معنا را تأیید مى کند.
۳- رعایت احکام الهى در بهره گیرى از غنایم جنگ، وظیفه اى ضرورى بر عهده مجاهدان (فلکوا ... و اتقوا اللّه) امر الهى به رعایت تقوا پس از بیان حکم غنایم مى رساند که بهره گیرى از غنایم جنگى داراى احکامى است که باید رعایت شود.
۴- رعایت نکردن احکام الهى در بهرهورى از غنایم جنگى بى تقوایى است. (فلکوا مما غنمتم حللا طیبا و اتقوا اللّه)
۵- مجاهدان نباید در تمامى غنیمتهاى به دست آورده تصرف کنند و تمامى آنها را براى خویش حلال بشمارند. (فلکوا مما غنمتم حللا طیبا) برداشت فوق مبتنى بر این است که «من» در «مما غنمتم» براى تبعیض باشد. بنابراین «فکلوا مما ... » یعنى بخشى از غنیمتها براى شما مباح است و بخش دیگر آن، همانند خمس آن باید به مصارف تعیین شده برسد.
۶- وجود زمینه هاى لغزش و گناه در بهرهورى از غنایم (فلکوا ... و اتقوا اللّه)
۷- حرمت گرفتن اسیر، موجب حرمت گرفتن فدیه از آنان و تصرف در فدیه ها نخواهد شد. (ما کان لنبى أن یکون له أسرى ... فلکوا مما غنمتم حللا طیبا) بیان اباحه غنایم و فدیه هاى اسیران، پس از بیان حرمت اسیر گرفتن در شرایطى ویژه، بیانگر این است که حرمت اسیر گرفتن مانع حلیت فدیه از آنان نخواهد بود.
۸- حرمت روش کسب مال، همواره ملازم حرمت تصرف در مال به دست آمده نیست.* (ما کان لنبى أن یکون له أسرى ... فلکوا مما غنمتم حللا طیبا) برداشت فوق با توجه به توضیح برداشت قبل به دست مى آید.
۹- خداوند، آمرزنده گناهان و با بندگان خویش مهربان است. (إن اللّه غفور رحیم)
۱۰- خداوند، مجاهدان بدر را که به خاطر اقدام نابهنگامشان در گرفتن اسیر مرتکب گناه شدند، مورد عفو و مغفرت خویش قرار داد. (ما کان لنبى أن یکون له أسرى ... إن اللّه غفور رحیم)
۱۱- حکم الهى بر حلیت غنایم و فدیه ها، جلوه اى از مغفرت و رحمت خداوند است. (فکلوا ... إن اللّه غفور رحیم)
۱۲- مغفرت الهى پرتوى از رحمت اوست. (إن اللّه غفور رحیم)
موضوعات مرتبط
- اسارت: احکام اسارت ۷
- اسیر: آزادى اسیر ۲ ; فدیه از اسیر ۲، ۷
- اسیرگیرى: حرام ۷، ۱۰ ; اسیرگیرى ناپسند ۱۰
- بی‌تقوایى: موارد بی‌تقوایى ۴
- تصرفات: جایز ۸ ; تصرفات ممنوع ۵
- خدا: آمرزش خدا ۹، ۱۰، ۱۲ ; رحمت خدا ۱۲ ; مظاهر آمرزش خدا ۱۱ ; مظاهر رحمت خدا ۱۱ ; مهربانى خدا ۹
- خوردنیها: احکام خوردنیها ۱
- غزوه بدر: آمرزش مجاهدان غزوه بدر ۱۰
- غنایم: احکام غنایم ۱، ۳، ۴، ۵ ; موارد غنایم ۲ ; استفاده از غنایم ۳، ۴، ۶ ; حلیت غنایم ۱، ۱۱
- فدیه: احکام فدیه ۲، ۷ ; حلیت فدیه ۲، ۱۱
- کسب: احکام کسب ۸ ; کسب حرام ۸
- گناه: آمرزش گناه ۹ ; زمینه گناه ۶
- لغزش: زمینه لغزش ۶
- مجاهدان: مسؤولیت مجاهدان ۳، ۵
- محرمات:۷
- نظام اقتصادى:۸
