الأنبياء ٨٠
ترجمه
| الأنبياء ٧٩ | آیه ٨٠ | الأنبياء ٨١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«صَنْعَةَ»: ساختن. «لَبُوسٍ»: لباس. در اینجا مراد زره است (نگا: سبأ / و ) و به تبع آن همه ادوات جنگی. «لِتُحْصِنَکُمْ»: تا شما را از آزار دشمنان در جنگ محفوظ و مصون دارد. اشاره بدین نکته نیز دارد که اسلحه برای دفاع باید باشد؛ نه برای تاخت و تاز. «بَأْسِکُمْ»: جنگ شما با دشمنانتان.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۷۸ - ۹۱ سوره انبياء
- بيان آيه : ((و داود و سليمان اذيحكمان ...(( و شرح اينكه حكم آن دو جناب حكم واحد ومصون از خطا بوده است
- بررسى عقلى احتمالات مسئله و متعين شدن اينكه حكم سليمان و داود حكم واحدى بوده است
- تاءييد مطلبه به روايات وارده
- معناى تسخير كوهها و مرغ ها با داوود (عليه السلام )
- معناى اينكه صنعت لبوس را به داود تعليم كرديم
- مقصود از جريان بادبه امر سليمان (عليه السلام ) به سوى سرزمين شام (ولسليمانالريح عاصفة ...)
- معناى اينكه ذوالفنون (يونس عليه السلام ) ((ذهب مغاضا فظن ان لن نقدر عليه (( واينكه سپس در ظلمات ندا كرد: ((ان لا اله الا انى كنت من الظالمين ((
- بحث روايتى
- رواياتى ديگر در ذيل آياتى كه به ايوب ، يونس ، زكريا، و مريم (عليهم السلام )اشاره داشتند
نکات آیه
۱- خداوند، صنعت زره سازى را به داوود(ع) آموخت. (داود ... و علّمنه صنعة لبوس ) «لبوس» در اصل به معناى لباسى است که انسان را از هر چیز زشتى بپوشاند (مفردات راغب) و مقصود از آن در آیه شریفه به قرینه «لتحصنکم من بأسکم» (تا شما را از خطرات جنگ حفظ کند) مى تواند زره باشد. گفتنى است که برخى از اهل لغت «لبوس» را به معناى «درع» (زره) گرفته اند(قاموس).
۲- خداوند، صنعت ساختن سلاح هاى دفاعى و بازدارنده را به داوود(ع) آموخت. (داود ... و علّمنه صنعة لبوس ) یکى از موارد کاربرد واژه «لبوس»، مطلق «سلاح» است (لسان العرب); ولى با توجه به جمله «لتحصنکم من بأسکم» مقصود از آن سلاح هایى است که جنبه دفاعى دارد و انسان را از ضربه هاى دشمن حفظ کرده و از هرگونه حمله بازمى دارد.
۳- صنعت زره سازى، از دستاوردهاى داوود(ع) است. (داود ... و علّمنه صنعة لبوس ) با توجه به این که آیات در مقام بر شمردن ویژگى هاى پیامبران و نیز لطف خاص خداوند به داوود(ع) است، چنین استفاده مى شود که این صنعت سابقه نداشته است و در غیر این صورت، ذکر این مورد چندان مناسبتى نداشت.
۴- فنّ زره سازى داوود(ع)، در جهت حفظ مردم از خطرات و پى آمدهاى جنگ بود. (داود ... علّمنه صنعة لبوس لکم لتحصنکم من بأسکم)
۵- داوود(ع)، پیامبرى جنگجو و رزمنده در میدان هاى جنگ حق علیه باطل* (داود ... و علّمنه صنعة لبوس لکم لتحصنکم من بأسکم ) آموزش صنعت اسلحه سازى و ساختن زره از سوى خداوند به داوود(ع)، حاکى از این است که آن حضرت، اهل رزم بوده و در میدان هاى جنگ حضور مى یافت.
۶- صنعت اسلحه سازى و تولید سلاح، باید در اختیار افراد صالح و تحت نظارت رهبران جامعه دینى قرار گیرد. (داود ... و علّمنه صنعة لبوس لکم لتحصنکم من بأسکم ) از این که خداوند براى دفاع مردم از منافع خویش در برابر دشمن، صنعت اسلحه سازى را تنها به داوود(ع) آموخت، مى توان برداشت یاد شده را به دست آورد.
۷- مردمى که با داوود(ع) زندگى مى کردند، در معرض هجوم نظامى دشمن قرار داشتند. (داود ... و علّمنه صنعة لبوس لکم لتحصنکم من بأسکم ) آیه شریفه در مقام امتنان بر مردمى است که با داوود(ع) زندگى مى کردند; زیرا مخاطب «کم» دراین آیه آنان هستند. این امتنان آن گاه صحیح است که آنان در معرض هجوم دشمن و مبتلا شدن به خطرات آن باشند.
۸- حفظ منافع و خیر و صلاح مردم، اصلى اساسى و معیارى تعیین کننده در نوع و مقدار تولید و گسترش سلاح و سیاست کلى جامعه دینى در صنعت اسلحه سازى است. (و علّمنه صنعة لبوس لکم لتحصنکم من بأسکم ) برداشت یاد شده از «لام» انتفاع در «لکم» استفاده گردید، بدین معنا که آموزش صنعت اسلحه سازى به داوود(ع) در جهت حفظ منافع و خیر و صلاح مردم بود و همین مسأله، تعیین کننده سیاست کلى جامعه دینى در تولید و گسترش سلاح است.
۹- تولید سلاح دفاعى و بازدارنده و استفاده از آن، امرى لازم و شایسته (و علّمنه صنعة لبوس لکم لتحصنکم من بأسکم )
۱۰- لزوم به کارگیرى دانش ها و ابتکارات، در راستاى دفاع از منافع انسان هاى مظلوم و مورد تجاوز دشمن (و علّمنه صنعة لبوس لکم لتحصنکم من بأسکم ) لام در «لکم» براى انتفاع و در «لتحصنکم» براى علت است و علت، مى تواند تعمیم دهنده حکم باشد. در این صورت مى توان گفت: هر چه در جهت منافع مردم باشد و انسان را از تجاوز دیگران مصون دارد - چه تولید سلاح باشد و چه چیز دیگر - امرى لازم و بایسته است.
۱۱- نقش پیامبران در انتقال صنعت و علوم تجربى به انسان (داود ... و علّمنه صنعة لبوس لکم لتحصنکم من بأسکم )
۱۲- پیامبران، واسطه خیر رساندن به مردم از ناحیه خدا (داود ... و علّمنه صنعة لبوس لکم لتحصنکم من بأسکم )
۱۳- خداوند، مردم عصر داوود(ع) را به شکرگزارى در برابر اعطاى نعمت اسلحه سازى به ایشان، فرا خواند. (و علّمنه صنعة لبوس لکم ... فهل أنتم شکرون ) استفهام در جمله «فهل أنتم شاکرون»، متضمن معناى امر است.
۱۴- دستیابى انسان به علوم و صنایع دفاعى، نعمتى شایسته سپاس گزارى (و علّمنه صنعة لبوس لکم ... فهل أنتم شکرون )
۱۵- امنیت کشور و حفظ منافع ملت، نعمتى شایسته سپاس گزارى (علّمنه صنعة لبوس لکم ... فهل أنتم شکرون ) خداوند به خاطر آموزش صنعت اسلحه سازى به داوود(ع)، مردم را به شکرگزارى فرا خواند; ولى از آن جا که این صنعت باید در جهت منافع مردم (لکم) و حفظ آنان از تعرض دشمن باشد، به دست مى آید که منافع مردم و امنیت آنان در برابر دشمن، هدف اصلى و مطلوب نهایى است.
۱۶- ساختن اسلحه و زره، معجزه داوود(ع) و دلیل نبوت او (داود ... و علّمنه صنعة لبوس لکم ... فهل أنتم شکرون ) نوع مفسران برآنند که این آیه و آیات پیشین، در مقام بیان معجزه هاى پیامبران گذشته و شواهد نبوت آنان است.
روایات و احادیث
۱۷- «عن أبى عبداللّه(ع) إنّ أمیرالمؤمنین(ع) قال: أوحى اللّه عزّوجلّ إلى الحدید أن لِنْ لعبدى داود فألان اللّه عزّوجلّ له الحدید فکان یعمل کل یوم درعاً; از امام صادق(ع) روایت شده که امیرالمؤمنین(ع) فرمود: خداى عزّوجلّ به آهن وحى کرد که براى بنده من داوود نرم شو، پس خداى عزّوجلّ آهن را براى او نرم کرد و او هر روز یک زره مى ساخت».[۱]
موضوعات مرتبط
- آهن: نرمى آهن ۱۷
- اختراعات: زمینه استفاده از اختراعات ۱۰
- انبیا: نقش انبیا ۱۱، ۱۲
- انسانها: محافظت از انسانها ۴
- جنگ: خطر جنگ در دوران داود(ع) ۷
- خدا: تعالیم خدا ۱، ۲; دعوتهاى خدا ۱۳
- خیر: منشأ خیر ۱۲; واسطه خیر ۱۲
- داود(ع): جنگجویى داود(ع) ۵; دعوت ازمردم دوران داود(ع) ۱۳; دلایل نبوت داود(ع) ۱۶; زره سازى داود(ع) ۱،۳، ۱۶، ۱۷; سلاحهاى دفاعى داود(ع) ۲; صفات داود(ع) ۵; فلسفه زره سازى داود(ع) ۴; قصه داود(ع) ۱، ۴، ۷; معجزه داود(ع) ۱۶; معلم داود(ع) ۱، ۲
- رهبران دینى: نقش رهبران دینى ۶
- زره سازى: تاریخ زره سازى ۳
- سلاح: اهمیت تولید سلاح ۶; اهمیت تولید سلاح هاى دفاعى ۹; تولید سلاح ۱۶; ملاک تولید سلاح ۸;
- شکر: دعوت به شکر نعمت ۱۳; شکر نعمت ۱۴، ۱۵
- صالحان: نقش صالحان ۶
- صنعت: تاریخ صنعت ۳; عوامل موثر در انتقال صنعت ۱۱
- علم: زمینه استفاده از علم ۱۰
- علوم تجرب: عوامل موثر در انتقال علوم تجربى ۱۱
- مصالح اجتماع : اهمیت مصالح اجتماعى ۸
- مظلوم: اهمیت دفاع از مظلوم ۱۰
- منافع: اهمیت حفظ منافع اجتماعى ۸
- نعمت: نعمت امنیت ۱۵; نعمت سلاح ۱۳; نعمت صنایع دفاعى ۱۴; نعمت علوم تجربى ۱۴
منابع
- ↑ کافى، ج ۵، ص ۷۴، ح ۵; نورالثقلین، ج ۳، ص ۴۴۶- ، ح ۱۲۲.
