الأنبياء ١٦

وَ مَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَ الْأَرْضَ‌ وَ مَا بَيْنَهُمَا لاَعِبِينَ‌

ترجمه

ما آسمان و زمین، و آنچه را در میان آنهاست از روی بازی نیافریدیم!

|و آسمان و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است بازى‌كنان نيافريديم

و آسمان و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است به بازيچه نيافريديم.

و ما آسمان و زمین و آنچه را که بین زمین و آسمان است به بازیچه نیافریدیم.

و ما آسمان و زمین و آنچه را میان آن دو قرار دارد به بازی نیافریده ایم.

ما اين آسمان و زمين و آنچه را ميان آن دوست به بازيچه نيافريده‌ايم.

و ما آسمانها و زمین و ما بین آنها را به بازیچه نیافریده‌ایم‌

و ما آسمان و زمين و آنچه را ميان آنهاست به بازى نيافريديم.

ما که آسمان و زمین و آنچه در میان آنها است برای بازی و شوخی نیافریده‌ایم (و بیهوده و بی‌هدف ساخته و پرداخته نساخته‌ایم).

و ما آسمان و زمین و آنچه را میان آن دو است بازی‌کنان نیافریدیم.

و نیافریدیم آسمان و زمین و آنچه را میان آنها است بازی‌کنان‌

الأنبياء ١٥	آیه ١٦	الأنبياء ١٧
سوره : سوره الأنبياء نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٠ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لاعِبِینَ»: بازی و شوخی‌کنان. حال ضمیر (نا) در (مَا خَلَقْنَا) است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ مَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَ الْأَرْضَ‌... (۴) وَ لِلَّهِ‌ مَا فِي‌ السَّمَاوَاتِ‌ وَ... (۲)

تفسیر

• آيات ۱۶ - ۳۳ سوره انبياء
• استدلال بر حقيقت معاد و حقانيت دعوت پيامبر(صلى الله عليه و آله )
• آفرينش آسمان و زمين عبث و به انگيزه لهو و لعب نبوده است
• بيان ملازمه بين لهو و لعب نبودن خلقت زمين و آسمان با حقانيت معاد و نبوت
• وجوهى كه مفسرين در معناى آيه :((لو اردنا ان نتخذ لهوا لا تخذناه من لدنا(( گفته اند
• توضيح معنى و مفاد آيه : ((بلنقذف بالحق على الباطل ...(( و اشاراتى درباره حق وباطل
• سنت جارى الهى درباره حق و باطل در جهان
• حال مقربان درگاه الهى (استغراق در عبوديت و استمرار در عبادت ) از آثار مالكيت مطلقه الهى است
• اشاره به معتقد بودن بت پرستان به واجب الوجود، و مورد اختلاف آنان باموحدين
• تقرير و توضيح استدلال بر نفى وجود آلهه جز خدا، در جمله :((لو كان فيهما آلهة الاالله لفسدتا(( و پاسخ به دو شبهه
• بررسى وجوهى كه مفسرين در معناى (لا يسئل عمايفعل و هم يسئلون ) گفته اند
• اختيار اين وجه كه عدم سؤ ال ناشى از مالكيت مطلقه خداوند است
• گفتارى فلسفى و قرآنى پيرامون حكمت خداى تعالى و اينكه افعال او داراى مصلحت است
• معناى حكمت و مصلحت در افعال انسان
• افعال خداوند عين حكمت و مصلحت است لذا مورد سئوال واقع نمى شود
• قول خداوند و فعل او يكى است
• مطالبه ((برهان (( از مشركين در مقابل قرآن و كتب آسمانى پيشين
• بيان حال و وصف ملائكه ، كه نه آلهه بل عباد مكرمون خدايند
• اراده و عمل ملائكه تابع اراده خداوند است
• تقرير برهانى بر توحيد خداى تعالى در ربوبيت و تدبير
• بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات گذشته مربوط به : قذف به حق برباطل ، وصف ملائكه ، استدلال بر نفى آلهه و...)
• وصف ملائكه از زبان مبارك اميرالمؤ منين (ع ) در نهج البلاغه
• حديث پرمعنائى از پيامبر اكرم (ص ) درباره افعال خداوند و حكمتها و مصالح
• رواياتى درباره شفاعت در قيامت در ذيل (و لا يشفعون الا لمن ارتضى )

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- آفرینش آسمان و زمین و موجودات فضا (جهان هستى)، بیهوده و بازیچه نیست; بلکه جهت دار و هدفمند است. (و ما خلقنا السماء والأرض و ما بینهما لعبین ) «لعب» به معناى کارى است بى فایده که مقصود صحیح و مصلحتى در آن نباشد. «لاعبین» نیز حال براى ضمیر «خلقنا» است; یعنى، ما جهان را به قصد بازیچه و سرگرمى نیافریدیم.

۲- فضاى میان آسمان و زمین، پدیده ها و موجوداتى را در خود دارد. (و ما خلقنا السماء والأرض و ما بینهما لعبین )

۳- بعثت پیامبران و هلاکت جوامع ستمگر و دین ستیز، براساس هدف دارى نظام هستى است. (و کم قصمنا من قریة کانت ظالمة ... و ما خلقنا السماء والأرض و ما بینهما لعبین) یادآورى هدفمندى جهان - پس از ذکر هلاکت اقوام ستمگر - مى تواند بیانگر این نکته باشد که وقتى جهان هدفمند بود، هلاکت اقوام ستم پیشه نیز جزئى از هدف دارى و بازیچه نبودن هستى خواهد بود.

۴- ستمگرى و مخالفت با پیامبران، حرکتى بر ضدّ نظام قانون مند هستى است. (و کم قصمنا من قریة کانت ظالمة ... و ما خلقنا السماء والأرض و ما بینهما لعبین) تذکر خداوند به بیهوده نبودن آفرینش جهان - پس از یادآورى نابودى ستمگران - مى تواند گویاى این حقیقت باشد که آفرینش قانون مندِ هستى، اقتضا دارد که انسان، راه حق را بپیماید و ظلم نکند و ستمگرى، جهتى بر ضدّ حرکت هدفمند جهان است.

۵- مرفهان ستمگر، جهان را بازیچه و بى هدف مى پندارند. (قریة کانت ظالمة ... وارجعوا إلى ما أُترفتم فیه ... و ما خلقنا السماء والأرض و ما بینهما لعبین)

۶- بى هدف پنداشتن جهان، به معناى بازیچه و بیهوده دانستن آفرینش است. (و ما خلقنا السماء والأرض و ما بینهما لعبین ) از به کار بردن تعبیر «لاعبین» به جاى «مبطلین»، استفاده مى شود که باطل و بى هدف دانستن جهان، مساوى با لعب و بازیچه پنداشتن آفرینش است.

موضوعات مرتبط

• آسمان: قانونمندى خلقت آسمان ۱
• آفرینش: بازى با آفرینش ۶; پوچ انگارى آفرینش ۵، ۶; قانونمندى آفرینش ۱، ۳، ۴
• انبیا: حقیقت مخالفت با انبیا ۴; قانونمندى بعثت انبیا ۳
• بینش: بینش غلط ۶
• زمین: قانونمندى خلقت زمین ۱
• ظالمان: بینش ظالمان ۵; پوچگرایى ظالمان ۵; قانونمندى هلاکت ظالمان ۳
• ظلم: حقیقت ظلم ۴
• مرفهان: بینش مرفهان ۵; پوچگرایى مرفهان ۵
• موجودات: قانونمندى خلقت موجودات فضا ۱; موجودات فضا ۲