آل عمران ١٩٠
ترجمه
| آل عمران ١٨٩ | آیه ١٩٠ | آل عمران ١٩١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«خَلْق»: آفرینش. آفریده. «إِخْتِلاف»: آمد و شد. دگرگونی. «آیَات»: ادلّه و نشانه‌های دالّ بر قدرت خدا. «أُوْلِی‌الألْبَاب»: صاحبان عقل و خرد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
إِنَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ... (۱۱) إِنَ فِي اخْتِلاَفِ اللَّيْلِ وَ... (۷) يُقَلِّبُ اللَّهُ اللَّيْلَ وَ... (۳)
يَسْأَلُونَکَ عَنِ الْخَمْرِ وَ... (۱) وَ کَأَيِّنْ مِنْ آيَةٍ فِي... (۳) وَ مَا يُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ... (۰)
تفسیر
نکات آیه
۱- خلقت آسمانها و زمین و گردش شب و روز، دربردارنده نشانه هاى فراوان بر قدرت مطلق خداوند (و اللّه على کلّ شىء قدیر. انّ فى خلق السّموات و الارض و اختلاف الّیل و النّهار لایات) جمله «انّ فى ... » مى تواند بیانگر دلیلى براى قدرت مطلق الهى (و اللّه على کل شىء قدیر) باشد که در آیه قبل مطرح شد. بنابراین مراد از «لایات»، نشانه هاى قدرت مطلق الهى خواهد بود.
۲- آسمانها و زمین، آفریده هایى حادث و داراى نظم (انّ فى خلق السّموات و الارض و اختلاف الّیل و النّهار)
۳- نظمِ شب و روز، از آیات الهى (انّ فى ... و اختلاف الّیل و النّهار لایات)
۴- آفرینش آسمانها و زمین و گردش شب و روز، دربردارنده نشانه هاى فراوان بر یکتایى خدا در مالکیّت و فرمانروایى بر هستى (و للّه ملک السّموات ... انّ فى خلق السّموات ... لایات) جمله «انّ فى ... »، مى تواند بیانگر دلیلى براى یکتایى خداوند در فرمانروایى و مالکیّت باشد که در آیه قبل (و للّه ملک السّموات ... ) مطرح شد.
۵- آفرینش و پدیده هاى آن، از منابع و زمینه هاى شناخت خداوند و صفات او (انّ فى خلق السّموات و الارض و اختلاف الّیل و النّهار لایات)
۶- استدلال بر شناخت صفات خداوند از طریق برهان «انّى» (انّ فى خلق السّموات و الارض و اختلاف الّیل و النّهار لایات) برهان «انّ» یا «انّى»، پى بردن از معلول به علت است و در آیه شریفه، پدیده ها و چگونگى آنها، که معلول خدا و صفات او هستند، نشانه و دلیل خداوند و صفات او معرّفى شده است.
۷- ترغیب خداوند به اندیشیدن در آفرینش و پدیده هاى آن انّ فى خلق السّموات و الارض و اختلاف الّیل و النّهار لایات لاولى الالباب
۸- ارزش عقل و نقش آن در شناخت خداوند (لایات لاولى الالباب) «لبّ» به معناى عقل خالص و بدور از وهم و خیال است که از آن مى توان به خرد ناب تعبیر کرد.
۹- فراوانى و ظرافت نشانه هاى خداوند در هستى انّ فى خلق ... لایات لاولى الالباب چون تنها صاحبان خرد ناب از آیات موجود در آفرینش بهره مند مى شوند و نه غیر آنان، باید این آیات داراى ظرافتهایى خاص باشد. جمع بودن کلمه «ایات» و نکره بودن آن، دلالت بر کثرت و فراوانى آن نشانه ها دارد.
۱۰- صاحبان خرد ناب، تنها دریابندگان نشانه هاى الهى در آفرینش (انّ فى خلق السّموات ... لایات لاولى الالباب) آیات الهى در آفرینش وجود دارد، چه صاحب خردى باشد و یا نباشد. بنابراین «لاولى الالباب»، ناظر به بهره مندى از آن آیات است. یعنى تنها خردمندان به نشانه بودن آنها پى مى برند و دیگران از آن محرومند.
۱۱- پى بردن از آفرینش به قدرت مطلق خداوند و یکتایى او در فرمانروایى بر هستى، دلیل بهره مند بودن آدمى از خرد ناب (انّ فى خلق السّموات ... لایات لاولى الالباب)
۱۲- اندیشه پیراسته از آلودگیها و ناخالصیها، زمینه ساز درک آیات الهى در آفرینش (انّ فى خلق السّموات ... لایات لاولى الالباب)
موضوعات مرتبط
- آسمان: آفرینش آسمان ۱، ۲، ۴
- آفرینش:۱، ۴ نظم آفرینش ۱، ۴ ۲، ۳، ۱۱
- آیات خدا:۱، ۳، ۹، ۱۰، ۱۲
- برهان: اقسام برهان ۶ ; برهان انّى ۶
- تعقل: ارزش تعقل ۸ ; اهمیّت تعقل ۱۱ ; تشویق به تعقل ۷ ; تعقل در طبیعت ۷
- توحید:۱۱ دلایل توحید ۱۱ ۴
- خدا: حاکمیت خدا ۴ ; قدرت خدا ۱، ۱۱ ; مالکیت خدا ۴
- خداشناسى: در طبیعت ۵، ۱۰، ۱۲ ; خداشناسى عقلى ۶، ۸
- روز:۳، ۴ گردش روز ۳، ۴ ۱
- زمین: آفرینش زمین ۱، ۲، ۴
- شب:۳، ۴ گردش شب ۳، ۴ ۱
- شناخت: ابزار شناخت ۸ ; منابع شناخت ۵
- طبیعت:۵، ۷، ۱۰، ۱۲
- عاقلان:۱۰، ۱۱
- عقل:۶، ۸ سلیم ۱۲
