آل عمران ١٢١

وَ إِذْ غَدَوْتَ‌ مِنْ‌ أَهْلِکَ‌ تُبَوِّئُ‌ الْمُؤْمِنِينَ‌ مَقَاعِدَ لِلْقِتَالِ‌ وَ اللَّهُ‌ سَمِيعٌ‌ عَلِيمٌ‌

ترجمه

و (به یاد آور) زمانی را که صبحگاهان، از میان خانواده خود، جهت انتخاب اردوگاه جنگ برای مؤمنان، بیرون رفتی! و خداوند، شنوا و داناست (گفتگوهای مختلفی را که درباره طرح جنگ گفته می‌شد، می‌شنید؛ و اندیشه‌هایی را که بعضی در سر می‌پروراندند، می‌دانست).

و [ياد آر] آن‌گاه كه [در جنگ احد] بامدادان از نزد كسان خود بيرون شدى و مؤمنان را براى كارزار در مواضع خود جاى مى‌دادى، و خدا شنواى داناست

و [ياد كن‌] زمانى را كه [در جنگ احد] بامدادان از پيش كسانت بيرون آمدى [تا] مؤمنان را براى جنگيدن، در مواضع خود جاى دهى، و خداوند، شنواى داناست.

(و به یاد آرای پیغمبر) صبحگاهی که از خانه خود به جهت صف آرایی مؤمنان برای جنگ بیرون شدی، و خدا (به همه گفتار و کردار تو) شنوا و دانا بود.

و [یاد کن] زمانی را که صبحگاهان [برای جنگ احد] از میان خانواده ات بیرون آمدی تا مؤمنان را برای جنگیدن در سنگرهای نظامی جای دهی؛ و خدا شنوا [یِ به گفته ها] و دانا [یِ بهنیّت ها] ست.

و بامدادان از ميان كسان خويش بيرون آمدى، تا مؤمنان را در آن جايها كه مى‌بايست بجنگند بگمارى، و خدا شنوا و داناست.

و یاد آر آنگاه که [در جنگ احد] بامدادان از خانه‌ات بیرون شدی و [یکایک‌] مؤمنان را در مواضعی برای کارزار می‌گماردی و خداوند شنوای داناست‌

و [ياد كن‌] آنگاه كه بامداد از نزد كسان خويش بيرون رفتى [و] مؤمنان را در جايگاه‌هايى براى جنگ- احد- جاى مى‌دادى، و خدا شنوا و داناست.

(ای پیغمبر! به یاد مؤمنان آور) زمانی را که سحرگاهان از میان خانواده‌ی خود بیرون رفتی و پایگاههای جنگ را برای مسلمانان آماده کردی (و جای تیراندازان و جای سواران و جای سائر مؤمنان را مشخّص نمودی) و خداوند شنوا و دانا است (و گفتگوهایتان را می‌شنید و اندیشه‌هایتان را می‌دانست).

و چون (در جنگ احد) بامدادان از نزد کسانت بیرون آمدی، حال آنکه برای مؤمنان پناهگاه‌هایی را فراهم می‌سازی. و خدا بس شنوای بسیار داناست.

و هنگامی که بامداد کردی از نزد خاندان خویش برون شدی و مؤمنان را در مواضع خود جای می‌دادی برای جنگ و خدا است شنوای دانا

آل عمران ١٢٠	آیه ١٢١	آل عمران ١٢٢
سوره : سوره آل عمران نزول : ٣ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«غَدَوْتَ»: سحرگاهان بیرون رفتی، از واژه (غُدْوَة) به معنی: آغاز روز. «تُبَوِّئ‌ُ»: جایگزین می‌کنی. ترتیب می‌دهی. «مَقَاعِدَ»: جایگاهها. مفعول دوم است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

بَلَى‌ إِنْ‌ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ... (۰)

تفسیر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- خروج پیامبر (ص) در صبحگاهان از میان خانواده خویش، براى برپا نمودن پایگاههاى جنگى براى مؤمنان، در مصاف با دشمنان (و اذ غدوت من اهلک تبوّىء المؤمنین مقاعد للقتال)

۲- اهمیّت یادآورى روزهاى حساس و سرنوشت ساز (و اذ غدوت من اهلک تبوّىء المؤمنین) کلمه «اذ»، مفعول است براى کلمه اى محذوف; از قبیل «اذکر» (بیاد آور).

۳- ارزش اقدام به فعالیتهاى روزانه از آغاز صبح* (و اذ غدوت من اهلک تبوّىء المؤمنین مقاعد للقتال)

۴- خانه و زندگى را پشت سر گذاردن و به میدان رویارویى با دشمن شتافتن، از جمله ویژگیهاى رهبران شایسته الهى و پیروان آنان (و اذ غدوت من اهلک تبوّىء المؤمنین مقاعد للقتال) «من اهلک»، اشاره به این دارد که پیامبر (ص)، و اساساً هر رهبر الهى، به هنگام انجام تکالیف و رویارویى با دشمن، مهمترین تعلقات (همانند زن و فرزندان) را رها مى کند و به میدان کارزار و انجام تکلیف مى شتابد.

۵- آگاهى پیامبر (ص) به فنون نظامى و قدرت مدیریّت ایشان در عملیات مسلّحانه علیه دشمنان دین (و اذ غدوت من اهلک تبوّىء المؤمنین مقاعد للقتال)

۶- رهبرى قواى نظامى، بخشى ضرورى از مدیریّت جامعه اسلامى (و اذ غدوت من اهلک تبوّىء المؤمنین مقاعد للقتال) چون پیامبر (ص) به عنوان مدیر جامعه اسلامى، امور مربوط به قواى نظامى را نیز رهبرى مى کرده، برداشت فوق به دست مى آید.

۷- توصیه و سفارش قرآن به استفاده از تجربه هاى گذشته (و اذ غدوت من اهلک) تذکر قرآن به پیامبر (ص) و مخاطبین درباره به خاطر سپردن مسائل جنگ احد، در واقع سفارش به استفاده از تجربه هاى گذشته است.

۸- لزوم ایجاد آمادگى و آرایش نظامى در برابر هجوم دشمنان (و اذ غدوت من اهلک تبوّىء المؤمنین مقاعد للقتال) خروج پیامبر (ص) در صبحگاهان براى تعیین پایگاههاى نظامى در برابر هجومِ قریش به مدینه، بیانگر لزوم ایجاد آمادگى و آرایش نظامى در برابر دشمن مهاجم است.

۹- خداوند، «سمیع» (شنوا) و «علیم» (دانا) است. (و اللّه سمیع علیم)

۱۰- هیچ گفتار و پندار و کردارى، پنهان از خداوند نیست. (و اللّه سمیع علیم)

۱۱- اختلاف نظر مسلمانان در تعیین محل جنگ احد* (و اذ غدوت ... و اللّه سمیع علیم) یادآورى شنوایى خداوند نسبت به گفتار و دانایى او نسبت به کردار و اندیشه ها پس از بیان خروج پیامبر (ص) از مدینه براى آماده سازى محلّ دفاع، حکایت از بگو مگوها و اندیشه هاى مخالف نظر پیامبر (ص) درباره محل برخورد با دشمن دارد.

روایات و احادیث

۱۲- شرکت پیامبر (ص) در جنگ احد، به عنوان فرماندهى عملیات نظامى (و اذ غدوت من اهلک تبوّىء المؤمنین مقاعد للقتال) امام صادق (ع): سبب نزول هذه الآیة ان قریشا خرجت من مکّة ترید حرب رسول اللّه (ص) فخرج یبغى موضعاً للقتال.

موضوعات مرتبط

• آمادگى نظامى:۸
• اختلاف:۱۱
• اردوگاه نظامى:۱
• ارزشها:۳
• اسماء و صفات: سمیع اسماء و صفات ۹ ; علیم اسماء و صفات ۹
• اللّه: علم اللّه ۱۰
• امامت:۴، ۶
• تاریخ: صدر اسلام ۱، ۱۱، ۱۲ ; ذکر حوادث تاریخ ۲
• تجربه: اهمیّت تجربه ۷
• جامعه: مدیریت جامعه ۶
• جنگ: فرماندهى در جنگ ۵، ۶، ۱۲
• جهاد:۱، ۵ ایثار در جهاد ۱، ۵ ۴
• دشمنان: شیوه برخورد دشمنان ۸ ; جهاد با دشمنان ۱
• رهبرى دینى: ویژگى رهبرى دینى ۴
• غزوه احد:۱۱، ۱۲
• قرآن: توصیه‌هاى قرآن ۷
• کار: ارزش کار ۳
• محمّد (ص):۱، ۱۲ جهاد محمّد (ص) ۱، ۱۲ ۱، ۵ ; فرماندهى محمّد (ص) ۱، ۱۲ ۵، ۱۲ ; مدیریت محمّد (ص) ۱، ۱۲ ۵ ; محمّد (ص) ۱، ۱۲ و غزوه احد ۱۲
• مدیریت:۵، ۶
• مسلمانان: اختلاف مسلمانان ۱۱