النجم ٥٩
ترجمه
| النجم ٥٨ | آیه ٥٩ | النجم ٦٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«هذَا الْحَدِیثِ»: مراد قرآن است (نگا: زمر / ).
تفسیر
- آيات ۳۳ - ۶۲، سوره نجم
- اشاره به مطالب و محتويات اين قسمت از سوره مباركه نجم
- مربوط به شخصى كه از انفاق در راه خدا اعراض كرد و دست نگه داشت
- شرحى درباره مفاد آيه : ((و ان ليس للانسان الا ما سعى )) و اينكهعمل انسان چه خوب و چه بد با او خواهد بود
- مقصود از اينكه فرمود: ((و ان الى ربك المنتهى )) منتهى شدن خلقت و تدبير به خداىسبحان است
- مراد از اينكه فرمود خدا است كه خنداند و گرياند، و توضيح عدم منافات بين آن و اسنادخنده و گريه به خود انسان و به اسباب خنده و گريه
- ذكر مصاديق ديگر از انتهاء خلقت و تدبير به خداوند: اماته ، احياء، خلق زوجين و...
- اشاره به اقوامى كه در گذشته دچار عذاب الهى شدند
- قيامت نزديك شد... آيا باز هم مى خنديد و نمى گرييد؟!
- چند روايت راجع به شاءن نزول آيات : ((افراءيت الذى تولى ...))
- چند روايت راجع به بهره مند شدن از اعمال ديگران
- رواياتى درباره انديشه كردن درباره خدا، درذيل آيه : ((و ان الى ربك المنتهى ))
- چند روايت در ذيل آيات : ((و انه هو اضحك و ابكى ))، ((و انه هو اغنى واقنى )) و...
نکات آیه
۱ - توبیخ مشرکان از سوى خداوند، به خاطر باور نداشتن حقایق وحى و وعده هاى الهى (أفمن هذا الحدیث تعجبون)
۲ - مطالعه در مظاهر قدرت و تدبیر الهى، ازمیان برنده هرگونه استبعاد و اعجاب انسان، نسبت به حقایق وحى (أفمن هذا الحدیث تعجبون) «فاء» تفریع مى رساند که اگر توجه کامل به مفاد آیات پیشین - که بیانگر قدرت و تدبیر الهى بود - مبذول شود، زمینه اى براى استبعاد و ناباورى باقى نخواهد ماند.
۳ - قرآن، سخنى نو و در عین حال به دور از مطالب نامعقول و غیرقابل قبول (أفمن هذا الحدیث تعجبون) مشارالیه «هذا»، مى تواند قرآن باشد. در این صورت واژه «الحدیث» اشاره به نو بودن آن دارد. نفى اعجاب و استبعاد - که از استفهام توبیخى استفاده مى شود - مى رساند که قرآن در اوج نو بودن، منطقى و قابل درک و فهم است.
۴ - ناباورى بى جاى کافران نسبت به نزدیک شدن لحظه به لحظه قیامت (أزفت الأزفة ... أفمن هذا الحدیث) در صورتى که «هذا» اشاره باشد به آنچه در آیات پیشین درباره نزدیکى قیامت و وعده ها و عیدهاى الهى بیان شده است، برداشت بالا استفاده مى شود.
روایات و احادیث
۵ - «فى المجمع: یعنى بالحدیث ما تقدم من الأخبار، عن الصادق(ع);[۱] از امام صادق(ع) درباره «أفمن هذا الحدیث تعجبون» روایت شده که مراد از «حدیث» همان اخبارى است که در آیات پیشین گذشته است (اخبار قوم عاد، ثمود، قوم نوح و المؤتفکة)».
موضوعات مرتبط
- ایمان: زمینه ایمان به وحى ۲
- تعقل: آثار تعقل در تدبیر خدا ۲; آثار تعقل در قدرت خدا ۲
- خدا: سرزنشهاى خدا ۱; سرزنش مکذبان وعده هاى خدا ۱
- قرآن: عقلانیت قرآن ۳; قصص قرآن ۵; نوآورى قرآن ۳; ویژگیهاى قرآن ۳
- قیامت: استبعاد قیامت ۴
- کافران: بینش کافران ۴
- مشرکان: سرزنش مشرکان ۱
- وحى: سرزنش مکذبان وحى ۱
منابع
- ↑ مجمع البیان، ج ۹، ص ۲۷۷.
