المدثر ٦

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۵:۳۲ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

و منّت مگذار و فزونی مطلب،

و [براى احسانت‌] منّت نگذار و آن را زياد مشمار
و منّت مگذار و فزونى مطلب.
و بر هر که احسان کنی ابدا منّت مگذار و عوض افزون مخواه.
و [احسانت را بر دیگران] در حالی که [آن را] بزرگ و فراوان بینی، منت مگذار،
و چيزى مده كه بيش از آن چشم داشته باشى.
و بخششی مکن که پاداش [و پاسخ‌] بزرگتریابی‌
و چيزى به كسى مده كه بيشتر بستانى- يا منّت مَنِه كه كارت را بزرگ شمارى يا فزونى جويى-
بذل و بخشش برای این مکن که افزون‌طلبی کنی. (بلکه برای رضای خدا احسان و صدقه و بذل و بخشش کن).
و منت مگذار در حالی که فزونی‌طلب و برتری‌جویی.
و منّت منه که فزونی جوئی‌


المدثر ٥ آیه ٦ المدثر ٧
سوره : سوره المدثر
نزول : ١ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٤
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لا تَمْنُنْ»: عطاء مکن. (مَنّ) در اینجا به معنی انعام و اعطاء است (نگا: ص / ). «تَسْتَکْثِرُ»: افزون می‌خواهی. بیشتر می‌طلبی. فاعل آن ضمیر مستتر (انت) است. جمله فعل و فاعل، حال است. مراد این است که احسانگر برای این ندهد تا بیشتر بگیرد و افزون‌طلبی کند (نگا: روم / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱ - پرهیز از منّت نهادن در انفاق و بخشش، توصیه خداوند به پیامبر(ص) (و لاتمنن)

۲ - بسیار نشمردن و زیاد ندیدن عطایا و خدمات خود، توصیه خداوند به پیامبر(ص) (تستکثر) عبارت «تستکثر»، حال براى ضمیر «لاتمنن» است; یعنى، عطا مکن در حالى که آن را زیاد مى بینى.

۳ - منّت نهادن و چشم داشت داشتن در انفاق ها و عطایا، از مصادیق اخلاق و اوصاف پلید و آلوده (و الرجز فاهجر . و لاتمنن تستکثر) برداشت یاد شده، از مناسبت عطف جمله «لاتمنن تستکثر» به «و الرجز فاهجر» استفاده مى شود.

۴ - دورى از منت نهادن و زیاد شمردن عطایا و خدمات خود، از شرایط بایسته براى رهبران و مبلغان جامعه اسلامى و تأثیرگذار در موفقیت آنان (و لاتمنن تستکثر)

روایات و احادیث

۵ - «و فى روایة أبى الجارود یقول: لاتُعْطى العطیّةَ تلتمس أکثرَ منها;[۱] در روایت ابى الجارود [از امام باقر(ع) نقل شده که در توضیح آیه «و لاتمنن تستکثر» فرمود:] خداوند مى فرماید: بخششى مکن که بیش از آن را درخواست داشته باشى».

۶ - «عن أبى عبداللّه(ع) قال: ... قال رسول اللّه(ص) ... فى قوله تعالى: «و لاتمننتستکثر» قال: لاتستکثر ما عملتَ من خیر للّه; از امام صادق(ع) روایت شده است: رسول خدا(ص) در توضیح سخن خداى تعالى: «و لاتمنن تستکثر» فرمود: عمل خیرى را که براى خداوند انجام مى دهى، زیاد به حساب نیاور».

موضوعات مرتبط

  • اخلاق: رذایل اخلاقى ۳
  • انفاق: آداب انفاق ۵; اهمیت اجتناب از منت در انفاق ۱; طمع در انفاق ۳; منت در انفاق ۳
  • خدا: توصیه هاى خدا ۱، ۲
  • دین: شرایط مبلغان دین ۴; عوامل موفقیت مبلغان دین ۴
  • رهبران دینى: عوامل موفقیت رهبران دینى ۴
  • رهبرى: شرایط رهبرى ۴
  • طمع: آثار طمع ۳
  • عطایا: اجتناب از زیاد شمردن عطایا ۲، ۴
  • عمل: اجتناب از زیاد شمردن عمل خیر ۶
  • محمد(ص): توصیه به محمد(ص) ۱، ۲
  • منت: آثار منت ۳; اجتناب از منت ۴; اهمیت اجتناب از منت ۱

منابع

  1. تفسیر قمى، ج ۲، ص ۳۹۳; نورالثقلین، ج ۵، ص ۴۵۴، ح ۱۰.