الذاريات ٣٩
ترجمه
| الذاريات ٣٨ | آیه ٣٩ | الذاريات ٤٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«بِرُکْنِهِ»: اگر حرف (ب) باء مصاحبت باشد، معنی چنین است: فرعون و هم ارکان حکومت و لشکریانش از فرمان خدا و اطاعت از موسی رویگردان شدند. اگر باء سببیه باشد، معنی چنین است: او به سبب تکیه بر ارکان حکومت و لشکریانش از فرمان خدا، رویگردان شد. یا این که او با تمام وجود متکبرانه روی برتافت. اگر حرف تعدیه باشد، معنی چنین است: او هم خودش از فرمان خدا روی برتافت و هم ارکان حکومت و لشکریان خود را از حق منحرف ساخت. «رُکْنٍ»: جانب، مراد ارکان بدن، یعنی تمام وجود است. تکیه‌گاه مادی، از قبیل لشکر و سپاه و اموال و اولاد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
ثَانِيَ عِطْفِهِ لِيُضِلَ عَنْ... (۰) وَ إِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى... (۰) قَالَ لَوْ أَنَ لِي بِکُمْ قُوَّةً... (۲) ثَانِيَ عِطْفِهِ لِيُضِلَ عَنْ... (۰)
تفسیر
- آيات ۲۰ - ۵۱ سوره ذاريات
- اقسام آياتى كه در انفس انسان ها هست و بر يكتايى خداوند در ربوبيت دلالت مى كند
- وجوه مختلف در اينكه فرمود: ((و فى السماء رزقكم و ما تدعون ))
- احتمال اينكه مقصود از آسمان در آيه شريفه غيب باشد نيز ممكن است
- گفتارى درباره كافى بودن رزق براى روزى خواران
- داستان وارد شدن ملائكه ماءمور به هلاك ساختن قوم لوط ابراهيم (ع ) و آنچه بين ميزبان و ميهمانان گذشت
- آيتى كه خداوند با عذاب قوم لوط و هلاكتشان بر جاى گذاشت
- اشاره به هلاكت فرعون و لشكريانش و هلاكت عاد، ثمود و قوم نوح (ع )
- معناى آيه : ((و السماء بنيناها بايد و انا لموسعون ))
- (روايتى درباره آيات انفسى ، رزق ، يد داشتن خدا، و خلق زوجين از هر چيز و...)
- رواياتى از معصومين عليهم السلام در بيان ويژگيهاى خلقت خداوند
نکات آیه
۱ - روى گردانى فرعون با تمام وجود، از پذیرش رسالت موسى(ع) (أرسلنه إلى فرعون ... فتولّى برکنه) «رکن» در این جا مى تواند به معناى ارکان وجود و کنایه از اعراض کامل و همه جانبه باشد.
۲ - فرعون، مانع توجه و گرایشِ نیروهاى تحت امر خویش، به پیام و رسالت موسى(ع) (فتولّى برکنه) در صورتى که «باء» براى تعدیه و «رکن» کنایه از نیروهاى حکومتى باشد، معناى آیه چنین مى شود: «فجعل رکنه متولّین».
۳ - نگرانى فرعون، از نفوذ سخنان موسى(ع) در دل ارکان حکومت خویش (فتولّى برکنه)
۴ - نقش مهم رهبرى کفر، در گمراهى و انحراف ارکان جامعه (فتولّى برکنه) در صورتى که مراد از «رکن»، ارکان جامعه بوده و «باء» براى تعدیه باشد، از منتسب شدن انحراف ارکان جامعه، به شخص فرعون، مطلب یاد شده استفاده مى شود.
۵ - اقتدار حکومت فرعون، اغواگر او و بازدارنده وى از پذیرش پیام روشن موسى(ع) (فتولّى برکنه) در صورتى که «باء» براى بیان سببیت یا استعانت و «رکن» کنایه از ارکان اقتدار حکومت فرعونى باشد، استفاده مى شود که فرعون به اتکاى همین نیروها، به مبارزه با موسى(ع) پرداخت و از پذیرش دعوت او سر بر تافت.
۶ - اتهام سحر و جنون از سوى فرعون به موسى(ع)، پس از مشاهده دلایل و برهان هاى روشن رسالت آن حضرت (أرسلنه ... بسلطن مبین ... و قال سحر أو مجنون)
۷ - سعى فرعون، در موجّه جلوه دادن حق ناپذیرى خود (فتولّى ... و قال سحر أو مجنون) نسبت دادن سحر و جنون از سوى فرعون به موسى(ع)، به رغم روشنى دلایل رسالت آن حضرت، نشانگر تلاشى است که او براى سرپوش گذاشتن بر حق ناپذیرى خود به کار بسته است.
۸ - آشفتگى و سردرگمى فرعون، در انکار دلایل روشن موسى(ع) (و قال سحر أو مجنون) سحر و جنون، فاصله بسیارى از یکدیگر دارند; زیرا سحر، نوعى تبّحر و جنون سراسر آشفتگى و اشمئزازآور است و میان این دو سنخیتى نیست. از این رو سخن فرعون، نشانگر اضطراب شدید او در موضع گیرى علیه منطق روشن موسى(ع) است.
موضوعات مرتبط
- ایمان: موانع ایمان به موسى(ع) ۵
- جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۴; عوامل گمراهى جامعه ۴
- رهبران: نقش اجتماعى رهبران کفر ۴
- فرعون: آثار قدرت فرعون ۵; اعراض فرعون ۱; تحیر فرعون ۸; تلاش فرعون ۷; توجیه گرى فرعون ۷; تهمتهاى فرعون ۶; حق ناپذیرى فرعون ۷; حکومت فرعون ۵; روش برخورد فرعون ۶، ۷، ۸; عوامل گمراهى فرعون ۵; فرعون و موسى(ع) ۸; قصه فرعون ۲; لجاجت فرعون ۱; نقش فرعون ۲; نگرانى فرعون ۳
- موسى(ع): اعراض از موسى(ع) ۱; بینات موسى(ع) ۶; تهمت جادوگرى به موسى(ع)۶; تهمت جنون به موسى(ع) ۶; قصه موسى(ع) ۱، ۳، ۶، ۸; ممانعت از رسالت موسى(ع) ۲; نگرانى از نفوذ موسى(ع) ۳
