التوبة ١٤
ترجمه
| التوبة ١٣ | آیه ١٤ | التوبة ١٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«قَوْمٍ مُّؤْمِنِینَ»: مراد مؤمنانی است که نتوانسته بودند از مکّه مهاجرت کنند، و همچنین مسلمانانی مورد نظر است که مشرکانی چون قوم خُزاعه درباره آنان غدر کردند و مکر و کید نمودند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۶ - ۱، سوره توبه
- اشاره به اختلاف در اينكه سوره توبه سوره اى مستقليا ملحق به سوره انفال مى باشد
- اعلائم برائت در: (( برائة من الله و رسوله ... )) صرف تشريع نيست بلكه انشاء حكم و قضاء بر برائت است
- عهد شكنى مشركين ، مجوز مقابله به مثل به آنان بوده است
- اقوام مفسرين درباره مراد از چهار ماه در آيه : (( فسيحوا فى الارض اربعة اشهر ))
- مراد از (( يوم الحج الاكبر )) در آيه : (( و اذان من الله و رسوله ... )) و اقوال مختلف در اين مورد
- عهد و پيمانى كه با مشركينى كه به پيمان خود وفادار بوده اند منعقد شده تا پايان مدت محترم است
- امر به از ميان برداشتن مشركين پيمان شكن و منقرض ساختن آنان بعد از انقضاء مهلت چهار ماهه، مگر آنكه توبه كنند...
- چنانچه مشركين توبه كردند آنان را رها كنيد
- امر به امان دادن به مشركى كه امان مى طلبد تا به بحث و بررسى درباره دين حق بپردازد
- هشت مطلب كه از بيانات گذشته معلوم مى گردد
- حكم وجوب امان دادن براى استماع كلام خدا، قابل نسخ نيست
- پذيرش دين حق بايد با اختيار باشد و در اصول اعتقادى بايد علم يقينىحاصل شود
- مشركين به هيچ ميثاق طبيعى يا قراردادى در برابر مؤ منين وفادار نيستند هر چند چربزبانى كنند.
- برادر خوانده شدن مؤ منين در قران كريم به نحو مجاز و استعاره نيست بلكه آثارى بر آنمترتب است
- تحريك و تشويق مسلمين به قتال و كارزار با بيان اينكه جهاد صحنه آزمون است و...
- حديث مزبور از مصادر اهل سنت
- اعلام برائت چند حكم ديگر را نيز اعلام نمود
- علاوه بر اين وظيفه اعلان برائت ، على (ع ) در آن سال اميرالحاج نيز بوده است
- پيامبر اسلام (ص ) امير المؤ منين (ع ) را با چهار پيغام براى مشركين روانه مكه مى كند
- سخن مغرضانه ابن كثير كه گفته است مخصوص به حكم برائت است و احكام ديگر راابوبكر و ابوهريره رساندند و...
- نقد و رد آن گفته ها
- خود عبارت (لا يودى عنك الا انت او رجل منك ) اشتراك در رسالت را مى رساند
- سخن صاحب المنار در مورد ابلاغ آيات برائت و بدگوئى او از شيعه و كوششى كه براىاثبات افضل بودن ابوبكر به عمل آورده است
- اشكالات وارده بر گفته هاى صاحب المنار
- موضوع امارت حاج با مساءله وحى آسمانى كه احدى حتى رسول خدا (ص ) هم حق مداخله و دخل و تصرف در آن را نداشته است فرق دارد
- اضطراب و اختلاف روايات راجع به اعلان آيات برائت
- خدشه اى كه صاحب المنار خواسته است بر يكى بودن نفس پيامبر (ص ) و على (ع ) كه ازجمله وحى استفاده مى شود وارد كند و جواب او
- اشكال سوم بر سخن صاحب المنار
- اشكال چهارم بر سخن صاحب تفسير المنار
- رواياتى درباره اينكه اعلام كننده آيات برائت على (ع ) بوده است
- در روايات شيعه روز حج اكبر، روز عيد قربان دانسته شده است
- روايتى درباره چهار ماه مهلت دادن به مشركين در ذيل آيات گذشته
- چند روايت در ذيل آيه (( فقاتلوا ائمة الكفر... ))
- چند روايت در ذيل آيه شريفه : (( الا تقاتلون قوما نكثوا ايمانهم ... ))
- بررسى و ريشه يابى انعقاد عقود و معاهدات (به معناى اعم ) بين اشخاص
- نياز اجتماعات به پيمانها و معاهدات
- اعتبار معاهدات در اسلام و لزوم احترام به آنها
- نقض ابتدائى عهد جايز نيست ولى مقابله به مثل تجويز شده است
- مقايسه بين اسلام و جوامع متمدن غير دينى از لحاظ احترام به پيمانها و تعهدات
- در ذيل جمله : (( قاتلوهم يعذبهم الله بايديكم ))
- انتساب افعال به اسباب طولى در قرآن كريم
- استدلال اشاعره به آيه : (( قاتلوهم يعذبهم الله بايديكم ... )) براى اثبات جبر و اينكهافعال انسان و آثار آن فقط مستند به خدا است
- جواب به اشاعره و بيان اشكال عمده مذهب آنان كه اصل عليت مى باشد
- سخن جبرى مذهبان از ماديون و پاسخ بدان
- جواب معتزله به اشاعره و اختيارشان قول به تفويض و استقلال انسان در اعمالش را
- رد مذهب تفويض و بيان اينكه عناوين گناه منسب به داوند نيست
نکات آیه
۱ - ضرورت نبرد با دشمن پیمان شکن و جنگ طلب (ألا تقتلون قوماً نکثوا أیمنهم ... قتلوهم) ضمیر «هم» در «قاتلوهم» به شرک پیشگان پیمان شکن و آغازگر جنگ در آیه پیش (قوماً نکثوا أیمانهم ... و هم بدءوکم أوّل مرّة) برمى گردد.
۲ - خدا، خواستار شکست و ذلّت دشمنان دین و پیروزى و عزّت مؤمنان است. (قتلوهم یعذبهم اللّه بأیدیکم و یخزهم و ینصرکم علیهم)
۳ - نابودى و ذلت دشمنان دین و چشیدن طعم پیروزى، در گرو نبرد با آنان است. (قتلوهم یعذبهم اللّه بأیدیکم و یخزهم و ینصرکم علیهم)
۴ - جنگاوران مؤمن، در عرصه نبرد، مجارى تحقق اراده خدا (پیروزى قواى اسلام و مرگ و ذلت دشمنان) هستند. (یعذبهم اللّه بأیدیکم و یخزهم و ینصرکم علیهم) خداوند پس از فرمان جنگ با دشمنان، نابودى و شکست آنان و پیروزى مؤمنان را به خود نسبت داد - با آنکه همه آنها نتیجه همان جنگ بود - از این مطلب استفاده مى شود که اراده خدا در مورد انسانها، از راه افعال خود آنان تحقق مى پذیرد.
۵ - جبهه نبرد، عرصه ظهور امدادهاى الهى نسبت به مؤمنان (قتلوهم یعذبهم اللّه بأیدیکم ... و ینصرکم علیهم)
۶ - دستیابى مؤمنان به ارزشها و آرمانهاى مکتبى، در پرتو تلاش و جهاد خود آنان میسّر است. (قتلوهم یعذبهم اللّه بأیدیکم)
۷ - خداوند مؤمنان صدر اسلام را به پیروزى قطعى بر مشرکان، در صورت درگیر شدن با آنان، نوید داد. (قتلوهم یعذبهم اللّه بأیدیکم ... و ینصرکم علیهم)
۸ - مرگ و ذلت مشرکان پیمان شکن صدر اسلام و پیروزى سپاه اسلام، شفابخش سینه دردمند مؤمنان آسیب دیده از تجاوز (یعذبهم اللّه بأیدیکم و یخزهم و ینصرکم علیهم و یشف صدور قوم مؤمنین)
۹ - دلهاى مؤمنان صدر اسلام، جریحه دار و آکنده از رنج و آزار مشرکان (و یشف صدور قوم مؤمنین)
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۷، ۹
- پیروزى: بشارت پیروزى ۷ ; زمینه پیروزى ۴ ; شرایط پیروزى ۳ ; عوامل پیروزى ۴
- جنگ: امدادهاى خدا در جنگ ۵ ; اهمیّت جنگ با جنگ طلبان ۱ ; اهمیّت جنگ با دشمنان ۱ ; جنگ با دشمنان دین ۳
- جهاد: آثار جهاد ۶
- خدا: بشارتهاى خدا ۷ ; مجارى تحقق اراده خدا ۴
- دشمنان: دشمنان ناقض معاهده ۱ ; زمینه ذلت دشمنان ۴ ; زمینه مرگ دشمنان ۴ ; شرایط ذلت دشمنان ۳ ; شرایط نابودى دشمنان ۳ ; عوامل ذلت دشمنان ۴ ; عوامل هلاکت دشمنان ۴
- دین: تحقق اهداف دین ۶ ; ذلت دشمنان دین ۲ ; شکست دشمنان دین ۲
- کارگزاران خدا: ۴
- مؤمنان: امداد به مؤمنان ۵ ; بشارت به مؤمنان صدر اسلام ۷ ; پیروزى مؤمنان ۲، ۷ ; رنجهاى مؤمنان صدر اسلام ۹ ; شفاى قلب مؤمنان ۸ ; عزّت مؤمنان ۲ ; عوامل شفاى قلب مؤمنان ۸ ; مسؤولیت مؤمنان ۶
- مجاهدان: پیروزى مجاهدان ۸ ; نقش مجاهدان ۴
- مشرکان: آثار ذلت مشرکان ۸ ; اذیتهاى مشرکان صدر اسلام ۹ ; مشرکان ناقض معاهده ۸
