البينة ٣
ترجمه
| البينة ٢ | آیه ٣ | البينة ٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«کُتُبٌ»: جمع کِتاب. به معنی مکتوب، نوشته‌ها (نگا: انبیاء / . «قَیِّمَةٌ»: درست. پرارزش (نگا: توبه / ، یوسف / ، کهف / .
تفسیر
- آيات ۱ - ۸، سوره بيّنه
- تفسير آيه : ((لم يكن الّذين كفروا من اهل الكتاب ...)) كه گفته شده ازمشكل ترين آيات قرآنى است
- موارد استعمال واژه ((كتاب )) و مراد از اينكه فرمود درصحف مطهّره اى كه پيامبر (صلىالله عليه و آله ) تلاوت مى كند ((كتب قيمة )) هست
- بيان اينكه كتب آسمانى براى عموم بشر آورده شده و آيه ((و ما تفرق الذين اوتواالكتاب ...)) حكايت حال مشركين نيز هست
- بيان مفاد جمله ((و ذلك دين القيمه ))
- بهترين مردم و بدترين مردم
- (چند روايت درباره اينكه مراد از ((خيرالبريّه - بهترين مردم )) اميرالمؤ منين (عليهالسلام ) و شيعيان اويند)
نکات آیه
۱ - صفحات قرآن، گنجینه نوشته هایى استوار و به دور از اعوجاج و انحراف (فیها کتب قیّمة) «کتاب» (مفرد «کتب») مصدرى است که در معناى اسم مفعول آن (مکتوب) به کار رفته است. بنابراین «فیها کتب»; یعنى، در صحیفه هاى مطهر، نوشته هایى متعدد وجود دارد. «قیّمة»، داراى دو معنا است: ۱. به صورت متعدى و با مفعولى محذوف; یعنى، قوام بخش و برپادارنده جامعه; ۲. به صورت لازم; یعنى، با استقامت و اعتدال و خالى از کجى و اعوجاج. برخى این کلمه را جمع دانسته اند (مجمع البیان); ولى بیشتر اهل لغت و تفسیر مفرد بودن آن را پذیرفته اند.
۲ - قرآن، در برگیرنده قوانینى نظام بخش و حافظ مصالح مردم (فیها کتب قیّمة) «قیِّم» هر چیز، برپادارنده و قوام بخش آن است (لسان العرب). فعل «کَتَبَ»; یعنى، حکم و قضاوت کرد و ملزم ساخت (مصباح). بنابراین مراد از «کُتُب» در آیه شریفه، ممکن است مجموعه حکم ها و الزام هاى الهى باشد.
۳ - وجود معارف استوار و قوام بخش در قرآن، نشانِ تمام بودن حجت بر کافران با ابلاغ آن از سوى پیامبر(ص) است. (حتّى تأتیهم البیّنة . رسول من اللّه ... فیها کتب قیّمة)
۴ - قرآن، حاوى معارف کتاب هاى آسمانى گذشته است.* (یتلوا صحفًا مطهّرة . فیها کتب قیّمة)
۵ - اهل کتاب و مشرکان، ملزم به ترک کفرِ خویش، پس از ابلاغ معارف استوار و قوام بخش قرآن به آنان (لم یکن ... منفکّین حتّى تأتیهم البیّنة ... فیها کتب قیّمة)
۶ - بعثت پیامبر(ص) همراه با قرآن، تحقّق بخش پیش شرط اهل کتاب و مشرکان براى ترک آیین خویش (لم یکن ... منفکّین حتّى تأتیهم البیّنة . رسول ... فیها کتب قیّمة) برداشت یاد شده، براساس یکى از احتمالاتى است که درباره نخستین آیه بیان شد. در آن احتمال، آیه شریفه، بیانگر ادّعاى کافران دانسته شده بود.
موضوعات مرتبط
- اهل کتاب: عوامل تحقق خواسته هاى اهل کتاب ۶
- قرآن: استحکام قرآن ۱، ۳; تعالیم قرآن ۲; تنزیه قرآن ۱; جامعیت قرآن ۴; قانونمندى قرآن ۲; قرآن و کتب آسمانى ۴; نقش قرآن ۳، ۵، ۶; ویژگیهاى قرآن ۱، ۲، ۴
- کافران: تکلیف کافران ۵; زمینه اتمام حجت با کافران ۳
- کفر: اجتناب از کفر ۵
- محمد(ص): آثار نبوت محمد(ص) ۶; تبلیغ محمد(ص) ۳; نقش محمد(ص) ۳
- مشرکان: تکلیف مشرکان ۵; عوامل تحقق خواسته هاى مشرکان ۶
