الانسان ٢٥
ترجمه
| الانسان ٢٤ | آیه ٢٥ | الانسان ٢٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«بُکْرَةً»: بامدادان. اشاره‌ای به ادای نماز صبح در سپیده‌دمان نیز دارد. «أَصِیلاً»: شامگاهان. به فاصله میان ظهر و غروب آفتاب نیز اطلاق می‌شود، و لذا اشاره‌ای هم به ادای نمازهای ظهر و عصر دارد.
تفسیر
- آيات ۲۳ - ۳۱، سوره دهر
- امر به صبر و نهى از اطاعت از فساق و كفار
- معناى آيه : ((نحن خلقناهم و شددنا اسرهم ...)) كه متضمّن دفع يك توّهم در مورد قدرت خداى تعالى است
- اشاره به اينكه مشيّت بنده موقوف بر مشيّت خدا است (و ما تشاؤ ن الا ان يشاء اللّه )
- (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته از جمله ((و ما تشاؤ ن ...))
نکات آیه
۱ - ذکر نام پروردگار و یاد او در سپیده دم و پسین گاه، توصیه خداوند به پیامبر(ص) (و اذکر اسم ربّک بکرة و أصیلاً) «بکرة»، هم به فاصله میان نماز صبح و طلوع خورشید گفته مى شود (لسان العرب) و هم به آغاز روز (مفردات راغب). «اصیلاً» به فاصله میان عصر و مغرب گفته مى شود (صحاح اللغة) و نیز به معناى آخر روز آمده است (العین). «ذکر» هم دو نوع است: ذکر با قلب و ذکر با زبان. (مفردات راغب)
۲ - توصیه الهى به پیامبر(ص)، مبنى بر استمرار ذکر و یاد خدا در همه احوال (و اذکر اسم ربّک بکرة و أصیلاً) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که ذکر خدا در سپیده دم و پسین گاه، ممکن است اشاره به استمرار آن داشته باشد.
۳ - ذکر و یاد مستمر خداوند، نیرو آفرین و مقاومت بخش در برابر مشکلات و سختى هاى تبلیغ و اجراى تعالیم دین (فاصبر لحکم ربّک ... و اذکر اسم ربّک بکرة و أصیلاً) از توصیه به ذکر خداوند - پس از فرمان صبر و شکیبایى در مشکلات رسالت - مطلب یاد شده به دست مى آید.
۴ - ذکر و یاد مستمر خداوند، نیروآفرین و مقاومت بخش در برابر مشکلات و سختى ها (فاصبر ... و اذکر اسم ربّک بکرة و أصیلاً)
۵ - سپیده دم و پسین گاه، از اوقات مناسب براى ذکر و یاد خداوند (و اذکر اسم ربّک بکرة و أصیلاً)
۶ - توصیه خداوند به پیامبر(ص)، مبنى بر اقامه نماز در سپیده دم و پسین گاه (و اذکر اسم ربّک بکرة و أصیلاً) مقصود از ذکر در این آیه - بنابر نظر مفسران - ممکن است نماز باشد.
۷ - نماز و ارتباط با خدا، موجب تقویت روح صبر و شکیبایى انسان در برابر مشکلات و سختى ها (فاصبر ... و اذکر اسم ربّک بکرة و أصیلاً)
۸ - ربوبیت خداوند، مقتضى ذکر و یاد همیشگى خداوند (و اذکر اسم ربّک بکرة و أصیلاً)
موضوعات مرتبط
- استقامت: زمینه استقامت ۳، ۴
- تبلیغ: استقامت در تبلیغ ۳
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۸; توصیه هاى خدا ۱، ۲، ۶
- دین: استقامت در دین ۳
- ذکر: آثار تداوم ذکر خدا ۳، ۴; آداب ذکر خدا ۱، ۵; تداوم ذکر خدا ۲، ۸; ذکر در شب ۱، ۵; ذکر در صبح ۱، ۵; وقت ذکر خدا ۱، ۵
- سختى: استقامت در سختى ۴; صبر در سختى ۷
- صبر: عوامل صبر ۷
- محمد(ص): توصیه به محمد(ص) ۱، ۲، ۶
- نماز: آثار نماز ۷; اهمیت نماز شب ۶; اهمیت نماز صبح ۶
