الأنعام ٦٧
ترجمه
| الأنعام ٦٦ | آیه ٦٧ | الأنعام ٦٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«نَبَأٍ»: خبر. «مُسْتَقَرٌّ»: مکان استقرار و هنگام وقوع. مکان استقرار و جایگاه وقوع.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۷۳ - ۵۶، سوره انعام
- حكم تكوينى ، مختص به خدا و حكم تشريعى ، همانند امور ديگر، بالاصالة و مستقلا منتسب به خداى تعالى است .
- معنا و تفسير (ان الحكم الا لله ) و (يقص الحق و هو خير الفاصلين ).
- افراط و تفريط دو گروه از مسلمين در مساءله حسن و قبح و رابطه آن با تشريع .
- شرايع و احكام الهى ، معلل به جهات حسن و مزاياى مصالح است ولى نه آنچنانكه افعال و احكام بشرى چنين است .
- عقول بشرى از درك تمام حقائق عاجز است .
- جهات حسن و مصلحت نسبت به احكام و افعال ما حاكميت دارند ولى خداوند محكوم به اين جهات نيست .
- وجه ارتباط اين آيه با ماقبل خودش .
- معناى خزائن غيب و مراد از (( مفاتح الغيب )) .
- مراد از (( كتاب مبين )) .
- فرق (( كتاب مبين )) با (( مفاتح غيب )) .
- عموميت علم خداوند و نامتناهى بودن آن (يعلم ما فى البرّ و البحر... )) .
- حقيقت انسان كه از آن به (( من )) تعبير مى شود، همان روح انسانى است و بس .
- جهت و هدف از گماشتن ملائكه (( حفظه )) براى آدمى تا زمان مرگ .
- ريشه فطرى توجه انسان به خدا و وعده شكر و طاعت دادن او به هنگام گرفتارى هاىشديد.
- تهديد امت به نزول عذاب از ناحيه خداى تعالى .
- وجوهى كه در معناى (( عذاب از فوق )) در آيه شريفه گفته شده است .
- پيشگوئى تفرقه امت و درگيرى هاى بين آنها پس ازرسول خدا (ص ).
- مردم از قوم رسول خدا كه براى نخستين بار نفاق ورزيده ، مخالفت و اعتراض كردند وراه مخالفت را براى سايرين باز كردند.
- آنچه بر سر امت اسلام پديد آمده همه زاييده اختلافات و مشاجرات بعد از رحلت پيامبراست .
- پيغمبر (ص ) معصوم از فراموشى است و خطاب (( ينسينك )) در حقيقت خطاب به امت است .
- آميزش با گناهكاران و حضور در مجلس معصيت ، خطر وقوع در معصيت را براى انسان افزايش مى دهد.
- معناى (بسل ) و مراد از (و ذكر به اءن تبسل نفس ).
- استدلالفاسد و عجيب برخى ، به بعضى آيات براى اثبات اين ادعا كه پيغمبران قبل از بعثت كافر بوده اند.
- معناى اينكه هدايت خدا هدايت است (ان هدى الله هوالهدى ).
- وجه وجهت اثبات ملك و سلطنت براى خداى تعالى در روز قيامت .
- چند نكته :
- رواياتى در ذيل آيه مربوط به نزول بلا بر امت محمد (ص ) و بيان اختلاف و عدم اعتباراين روايات .
- چند روايت در ذيل آيه نهى از نشستن با كسانى كه در آيات خدا خوض مى كنند.
نکات آیه
۱- هر حادثه اى در ظرف زمانى و شرایط ویژه خود حتماً اتفاق مى افتد. (لکل نبإ مستقر) «نبأ» مصدر است و در این آیه ظاهراً به معنى اسم مفعول، یعنى «منبأبه»، به کار رفته است.
۲- وعده هاى عذاب خداوند در زمان خود و تحت شرایط خاص تحقق خواهد یافت. (قل هو القادر ... لکل نبإ مستقر)
۳- نزول عذاب، امرى قانونمند و داراى ضوابط و زمینه هاى مشخص است. (على أن یبعث علیکم عذابا ... لکل نبإ مستقر)
۴- مشرکان مکه به زودى حقانى وعده هاى عذاب الهى را درخواهند یافت. (على أن یبعث ... لکل نبإ مستقر و سوف تعلمون) پس از تهدید مشرکان مکه در آیات قبل به عذاب الهى، گویا از سوى آنان سؤالى مطرح شد که چرا عذاب تحقق نمى یابد. این آیه بدین گونه پاسخ مى دهد که وقوع عذاب، حتمى، ولى منوط به زمان مناسب و شرایط خاص است.
۵- هیچ حادثه اى در جهان به طور صدفه و خارج از نظام علیت به وقوع نمى پیوندد. (لکل نبإ مستقر) جمله «لکل نبإ» بیان یک قضیه محصوره به صورت موجبه اى کلیه است. بنابراین هیچ «مخبر عنه» از کلیت آن خارج نیست.
۶- گذر زمان و حوادث تاریخ همواره تأیید بر حقانیت وعده هاى قرآن خواهد بود. (لکل نبإ مستقر و سوف تعلمون) جمله «سوف تعلمون» تصریح به این نکته است که همواره در آینده حقانیت وعده هاى قرآن را نشان خواهد داد. و چون این جمله همواره صادق است، پس حوادث هر زمان، تأییدى بر حقانیت قرآن خواهد بود.
موضوعات مرتبط
- آفرینش: علیّت در آفرینش ۵
- تاریخ: فواید تاریخ ۶
- تصادف: نفى تصادف ۵
- حوادث: شرایط پیدایش حوادث ۱ ; قانونمندى حوادث ۵
- خدا: حقّانیت وعده‌هاى خدا ۶ ; شرایط تحقق وعده‌هاى خدا ۲
- عذاب: حقّانیت وعده عذاب ۴ ; زمینه نزول عذاب ۳ ; قانونمندى عذاب ۳ ; وعده عذاب ۳
- مشرکان مکه:۴
