تفسیر:المیزان جلد۱۵ بخش۳۱: تفاوت میان نسخه‌ها

==موسى «ع»، با پيشنهاد اظهار معجزه مى كند ==

«'''قَالَ أَوَ لَوْ جِئْتُك بِشىْءٍ مُّبِينٍ'''»:

گوينده اين جمله موسى (عليه السلام ) است و مراد از شى ء مبين چيزى است كه ادعاى او را روشن كند و آن عبارت است از آيت رسالت ، كه بر صحت ادعاى رسالتش دلالت كند، نه صحت معارف الهى كه رسالتش ‍ براى آن است ، از قبيل توحيد و معاد و متعلقات آن ، براى اينكه بيانگر آن معارف ، حجت و برهان است و سيره انبياء در دعوتشان بر همين روش ‍ جريان داشته ، كه در جلد اول اين كتاب گفتارى پيرامون آن گذشت .

«'''قَالَ فَأْتِ بِهِ إِن كنت مِنَ الصادِقِينَ'''»:

گوينده اين سخن فرعون است و سخن خود را متفرع بر سؤ ال موسى كرد، كه از سوالش برمى آمد نزد او چيزى است كه روشنگر ادعاى او است و به همين جهت فرعون دستور خود را مقيد كرد به جمله «'''اگر راست مى گويى '''» و حاصلش اين است كه پس حالا كه ادعا مى كنى چيزى بيانگر صدق ادعاى تو است ، آن را بياور اگر راست مى گويى .

«'''فَأَلْقَى عَصاهُ فَإِذَا هِىَ ثُعْبَانٌ مُّبِينٌ وَ نَزَعَ يَدَهُ فَإِذَا هِىَ بَيْضاءُ لِلنَّاظِرِينَ'''»:

اين دو آيت ، دو معجزه است كه خداى تعالى در شب طور به موسى داد و كلمه «'''ثعبان '''» به معناى مار بسيار بزرگ است و اينكه فرمود: «'''ثعبان مبين '''» منظور اين است كه در مار بودنش احدى شك نمى كرد و مراد از «'''كندن دست '''» برون آوردن دست از گريبان است ، بعد از فرو كردن دست در آن همچنان كه در سوره نمل ، آيه ۱۲ و در سوره قصص ، آيه ۳۲ به آن تصريح كرده است .

«'''قَالَ لِلْمَلا حَوْلَهُ إِنَّ هَذَا لَسحِرٌ عَلِيمٌ يُرِيدُ أَن يخْرِجَكُم مِّنْ أَرْضِكم بِسِحْرِهِ فَمَا ذَا تَأْمُرُونَ'''»:

گوينده اين سخن نيز فرعون است ، كه خودش دستور داد بياور آنچه را كه مى گويى بيانگر صدق ادعاى تو است ، چيزى كه هست او به اين اميد گفت بياور، كه موسى (عليه السلام ) چيزى بياورد كه براى او سوژه بهترى باشد، ولى وقتى آن دو معجزه را آورد و فرعون ديد هيچ چاره اى ندارد، ناچار متوسل به تهمت شد، و آن جناب را ساحرى دانا خواند.

بيرون كند، و با اين جمله خواست مردم را عليه او بشوراند و تحريكشان كند تا با وى همدست شده ، او را به هر وسيله اى كه ممكن است از خود دفع كنند.

«'''فما ذا تاءمرون '''» - شايد مراد از امر كه گفت پس چه امرى مى دهيد اظهار نظر و راى باشد و از اين جهت اظهار نظر را امر خواند كه بالاخره وقتى اشخاص مى خواهند نظريه بدهند به لفظ امر(چنين و چنان كن ) مى دهند. بنابراين ، معناى جمله مورد بحث اين مى شود كه : پس چه نظريه اى مى دهيد و من با اين شخص چه معامله اى بكنم ، بگوييد تا انجام دهم . خواهى گفت چه اجبارى هست كه لفظ امر را به معناى اظهار نظر بگيريم ، جوابش اين است كه فرعون خود را بزرگترين پروردگار قبطيان ، و آنان را بندگان خود مى دانست و با اين حال مناسب نيست كه امر مذكور را به معناى فرمان بگيريم .

مؤ يد اين معنا اين است كه خداى تعالى در جاى ديگر از كلام مجيدش ‍ عين اين حرف را از حاضرين در مجلس فرعون حكايت كرده و فرموده : «'''قال الملا من قوم فرعون ان هذا لساحر عليم يريد ان يخرجكم من ارضكم فما ذا تاءمرون '''» و از ظاهر آن بر مى آيد كه مراد از امر ايشان ، اين است كه به فرعون بگويند چنين و چنان كن .

بعضى از مفسرين گفته اند نيرو و قدرت معجزه موسى ، او را مبهوت و دهشت زده كرد، به طورى كه تعجب قبلى اش از رسالت موسى و نيز تكبر خود را فراموش كرده ، آنچنان بيچاره و درمانده شد كه نفهميد چه بگويد و چگونه بگويد؟