محمد ٧
| کپی متن آیه |
|---|
| يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْکُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدَامَکُمْ |
ترجمه
| محمد ٦ | آیه ٧ | محمد ٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یُثَبِّتْ»: (نگا: بقره / آل‌عمران / انفال / و ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ... (۲) وَ أُخْرَى تُحِبُّونَهَا نَصْرٌ مِنَ... (۲)
إِنَّمَا ذٰلِکُمُ الشَّيْطَانُ... (۱) الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ... (۲)
تفسیر
- آيات ۷ - ۱۵ سوره محمد
- معناى اينكه فرمود: اگر خدا را يارى كنيد خدا ياريتان مى كند
- توضيح اينكه در تعليل نصرت مؤ منين و هلاكت كفار فرمود: خدا مولاى مؤ منان است وكافران مولايى ندارند
- وصف بهشتى كه متقين بدان وعده داده شده اند ۳۵۱
- (چند روايت در ذيل آيه : ((ذلك بانهم كرهوا ماانزل الله )) و بعضى آيات گذشته ديگر)
تفسیر نور (محسن قرائتی)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ «7»
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! اگر خدا را يارى كنيد، شما را يارى مى‌كند و گامهايتان را استوار مى‌سازد.
جلد 9 - صفحه 67
نکته ها
انسان، موجودى محدود است و نصرت و يارى او از راه خدا نيز محدود؛ ولى خداوند بى نهايت است و نصرت او برخاسته از قدرت نامحدود.
خداوند چند چيز را در گرو چند چيز بر خود لازم كرده است:
- توجّه و يادكردش را در گرو يادكرد انسان. «فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ» «1»
- نصرت وياريش را در گرو يارى انسان. «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ»
- بركت و ازدياد را در گرو سپاسگزارى انسان. «لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ» «2»
- وفاى به عهدش را در گرو وفادارى انسان. «3» «أَوْفُوا بِعَهْدِي أُوفِ بِعَهْدِكُمْ» «4»
حضرت على عليه السلام مى‌فرمايد: اگر خدا را يارى كنيد، خداوند شما را يارى مى‌كند و گامهاى شما را استوار مى‌سازد ... خداوند از روى خوارى و ناچارى از شما نصرت ويارى نمى‌خواهد ...
او از شما يارى خواسته در حالى كه خود عزيز و حكيم است و سپاهيان آسمان‌ها و زمين به فرمان او هستند. نصرت خواهى و استقراض الهى براى آن است كه شما را بيازمايد و بهترين عامل به نيكى‌ها را مشخص سازد. «5»
پیام ها
1- لازمه‌ى ايمان، اقدام عملى در جهت نشر و گسترش دين الهى است. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ ...
2- جهاد با كفّار محارب، يكى از مصاديق يارى دين خداوند است. فَضَرْبَ الرِّقابِ ... إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ ...
3- پاداش و كيفر الهى، با عملكرد انسان همگون است. «تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ»
4- هركس با فكر، زبان و عمل خويش، دين اسلام را يارى كند، خداوند نيز او را حمايت مى‌كند. «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ»
«1». بقره، 152.
«2». ابراهيم، 7.
«3». تفسير كشف الاسرار.
«4». بقره، 40.
«5». نهج‌البلاغه، خطبه 183.
جلد 9 - صفحه 68
5- دريافت الطاف الهى، به تلاش انسان بستگى دارد. «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ» (انتظار نصرت خداوند بدون تلاش و كوشش، توقّعى نابجاست.)
6- در ميان امدادهاى الهى، ثابت قدم بودن، برجسته‌ترين آنهاست. (بعد از نصرت الهى نام پايدارى آمده است.) «يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ»
7- پاداش‌هاى الهى بيش از عملكرد ما است. «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ «7»
بعد از آن ترغيب مؤمنان فرمايد به نصرت دين:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد به خدا و رسول و آنچه پيغمبر از جانب خدا آورده، إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ: اگر يارى كنيد خدا را يعنى دين خدا را و پيغمبر او را، يَنْصُرْكُمْ: يارى فرمايد خدا شما را تا بر ايشان غالب شويد و مظفر و منصور گرديد، وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ: و ثابت و استوار نمايد قدمهاى شما را، يعنى دلير گرداند شما را و قوت دهد دلهاى شما را تا بدان سبب قدمهاى شما ثابت شود در مواطن جهاد و مبارزه با معاندين، يا شما را موفق سازد تا در قيام به حقوق اسلام ثابت قدم و به مرور در صراط روز قيامت متزلزل نشويد.
تنبيه: اين مطلب مسلم است كه خداوند متعال محتاج نيست به نصرت و يارى فردى از موجودات، زيرا تمام قواى عالم امكان در حيطه تصرف قدرت تامه
جلد 12 - صفحه 106
الهى است؛ و لكن عرق دينى و تعصب مذهبى مؤمن متدين ايجاب نمايد كه به هر نحو تواند از مال و جان و اولاد و نفس مضايقه ننمايد در راه اعلاى كلمه حقه و ترويج دين اسلام و احكام قرآن، و ذات ملك علام به نص قرآن اخبار فرموده نصرت و يارى آنانكه نصرت نمايند دين خدا را و ثبات قدم به آنها مرحمت فرمايد كه غلبه را بالمآل نصيب آنها فرمايد و نام نامى ايشان را در دنيا و آخرت بلند فرمايد. سير تاريخى و تأمل در گزارشات مجاهدان راه خدا در عالم اين مطلب را مبرهن سازد از جمله آنها قضيه عاشوراى حضرت سيد الشهداء عليه السّلام و اصحاب خاصه آن حضرت رضوان اللّه عليهم كه عقول را در عمليات خود متحير ساخته كه اين قضاياى طاقت‌فرساى را متحمل گرديدند و سرمشق بزرگى به اسلاميان ارائه دادند. بنابراين مؤمن را لازم است در تمام مراحل دين را ملاحظ نمايد.
در كافى- حضرت امير المؤمنين عليه السّلام در وصاياى خود فرمايد: فاذا حضرت بليّة فاجعلوا اموالكم دون انفسكم و اذا نزلت فاجعلوا انفسكم دون دينكم فاعلموا انّ الهالك من هلك دينه و الحريب من حرب دينه.
پس زمانى كه حاضر شد بليه‌اى قرار دهيد مقدم اموال خود را نه جان خود، و هرگاه نازل شد بلائى پس قرار دهيد دافع آن نفس خود را نه دين خود را، پس بدانيد هلاك شده كسى است كه هلاك شود دين او و كارزار كننده كسى است كه كارزار كند در دين خود «1».
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ «7» وَ الَّذِينَ كَفَرُوا فَتَعْساً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ «8» ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كَرِهُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ «9» أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ دَمَّرَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لِلْكافِرِينَ أَمْثالُها «10»
ترجمه
اى كسانيكه ايمان آورديد اگر يارى كنيد خدا را يارى ميكند شما را و ثابت ميگرداند قدمهاتانرا
و آنانكه كافر شدند پس نابودى و نگونسارى است براى آنها و باطل نمايد كارهاشانرا
اين براى آنست كه آنها ناخوش داشتند آنچه را فرو فرستاد خدا پس ضايع گردانيد كارهاشانرا
آيا پس سير نكردند در زمين پس
جلد 5 صفحه 5
بنگرند چگونه بود انجام كار آنانكه بودند پيش از آنها هلاك كرد خدا آنها را و براى كافران است امثال آن عقوبت.
تفسير
خداوند متعال وعده داده است باهل ايمان و عقائد حقّه اسلاميّه كه اگر يارى نمايند خدا و پيغمبر و امام زمانشان را بقيام بوظائف دينى و اطاعت از ولى و صاحب اختيارشان و جهاد با دشمنان يارى فرمايد ايشان را بغلبه و عزّت و نام نيك و سعادت در دنيا و آخرت و ثابت قدم فرمايد آنها را در مرام و مسلك و عقائد حقه و ميدان جنگ با كفّار و در عبور از پل صراط كه بالاترين فوائد ثبات قدم است و مقدّر فرموده براى كفّار لغزش و عثور و انحطاط و نگونسارى و هلاكت و نابودى را كه موارد استعمال كلمه تعس است و مفعول فعل واجب الاضمار ميباشد يعنى فتعسوا تعسا بحكم اللّه لهم و ضايع و باطل و فاسد فرموده هر عمل خيرى را كه از آنها صادر شود چون واجد شرط ايمان و اخلاص نبوده است و در آيات سابقه اشاره بآنشد و اين انحطاط و نگونسارى و نابودى براى آنها باين سبب مقدّر شد كه كراهت داشتند از آنچه خداوند بر پيغمبر خود نازل فرموده بود از ولايت امير المؤمنين (ع) و غير آن و خداوند ولايت ائمه اطهار را شرط قبول تمام اعمال قرار داده بود پس باطل شد تمام اعمال نيك آنها از جهاد و عتق و صدقه و ساير خيرات كه ذاتا عمل خير بر آنها صادق بوده و بايد نافع شود و براى آنها نشد و اخيرا اشاره فرموده است بعذابهاى گوناگون و وقايع امم سابقه كه از مراجعه بتواريخ و گردش در زمين معلوم و مشهود ميشود كه خداوند چه معاملاتى با مخالفين انبياء و اولياء فرموده و خواهد فرمود و بايد موجب عبرت اين امّت شود و دست از مخالفت بردارند و بدانند كه عقوبت اينها هم در دنيا و آخرت از همان قبيل خواهد بود و خداوند بالاخره انتقام مظلوم را از ظالم خواهد كشيد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَنصُرُوا اللّه‌َ يَنصُركُم وَ يُثَبِّت أَقدامَكُم «7»
اي كساني که ايمان آورديد اگر ياري كنيد خداي متعال را ياري ميكند شما را و ثابت ميدارد قدمهاي شما را.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خطاب بجميع مؤمنين است الي يوم القيامة إِن تَنصُرُوا اللّه‌َ خداوند احتياج بناصر و معين ندارد نصرت خدا نصرت دين خدا و نصرت انبياء خدا و اولياء خدا و بندگان صالح خدا و كتاب خدا و احكام و دستورات خدا و هر چه منتسب بخدا است.
يَنصُركُم و ياري كردن خدا بندگان را توفيق عبادت و ايمان و اصلاح امور و دفع بليات و نجات از مهالك و فوز ببهشت و سعادت و رستگاري و ارتفاع درجه و ساير تفضلات الهي است.
وَ يُثَبِّت أَقدامَكُم در بقاء دين و قيام بطاعت و ترك معاصي و بالاخص در امر جهاد و دفع اعداء دين.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 7)- اگر خدا را یاری کنید شما را یاری می‌کند: این آیه همچنان ادامه تشویق مؤمنان به مسأله پیکار با دشمنان حق است، می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید اگر خدا را یاری کنید شما را یاری می‌کند، و گامهایتان را استوار می‌دارد» (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقْدامَکُمْ).
تکیه بر مسأله «ایمان» اشاره به این است که یکی از نشانه‌های ایمان راستین پیکار با دشمنان حق است.
یاری کردن خدا به معنی یاری کردن آیین او، یاری کردن پیامبر او، و شریعت و تعلیمات اوست.
اما ببینیم وعده‌ای را که خداوند در برابر دفاع از آیینش به مجاهدان داده، چیست؟
می‌گوید: «شما را یاری می‌کند» در قلب شما نور ایمان و در روح شما تقوا، در اراده شما قدرت، در فکر شما آرامش می‌افکند.
از سوی دیگر فرشتگان را به یاری شما می‌فرستد، حوادث را به نفع شما تغییر مسیر می‌دهد، قلوب مردم را به شما متمایل می‌کند. آری! یاری خدا جسم و جان و درون و برون را احاطه می‌کند.
نکات آیه
۱- دعوت خداوند، از مؤمنان براى جهاد و یارى دین (یأیّها الذین ءامنوا إن تنصروا اللّه ینصرکم)
۲- جهاد و مبارزه با کافران محارب، یارى خداوند است. (فإذا لقیتم الذین کفروا فضرب الرقاب ... إن تنصروا اللّه ینصرکم) باتوجه به ارتباط این آیه با آیات پیشین، استفاده مى شود که «یارى دادن به خدا» بر «جنگ علیه کافران محارب» منطبق شده است.
۳- ایمان واقعى، مقتضى تلاش در راه خداوند و دفاع از دین او (یأیّها الذین ءامنوا إن تنصروا اللّه ینصرکم) خداوند، اهل ایمان را با صفت ایمانشان یاد کرده و در پى آن از ایشان دعوت کرده است که به یارى دین برخیزند; یعنى، ایمان واقعى مستلزم یارى رساندن به دین و راه خداوند است.
۴- شمول نصرت و امدادهاى الهى به مؤمنان، منوط به تلاش خود آنان در راه خداوند است. (یأیّها الذین ءامنوا إن تنصروا اللّه ینصرکم)
۵- انتظار نصرت و امداد از خداوند، بدون هیچ گونه حرکت و تلاش، انتظارى بى جا است. (إن تنصروا اللّه ینصرکم)
۶- وعده خداوند به پیروزى و ثبات قدم مؤمنان، در صورت اقدام به جهاد و حمایت از دین (یأیّها الذین ءامنوا إن تنصروا اللّه ... و یثبّت أقدامکم)
۷- سنّت الهى، بر پیشبرد اهداف دین، در اثر تلاش و جهاد مؤمنان (یأیّها الذین ءامنوا إن تنصروا اللّه ینصرکم) از مجموع شرط و جزا، استفاده مى شود که خداوند، آن گاه امت اسلامى را نصرت بخشیده و قوت مى دهد که آنان، خود در راه دفاع از مکتب به پاخیزند. مفهوم شرط نیز مى رساند که بدون تلاش، نصرت نصیبشان نخواهد شد.
۸- مؤمنان، محتاج امدادهاى الهى، در پیشبرد دین و مبارزه با دشمنان (إن تنصروا اللّه ینصرکم) از این که خداوند، نوید نصرت و امداد به مؤمنان را در زمینه جهاد مطرح کرده است; نیاز آنان به امدادهاى خداوند استفاده مى شود.
۹- روحیه قوى و ثبات قدم، مؤثرترین عامل پیروزى در مبارزه علیه دشمن (و یثبّت أقدامکم) بیان «یثبّت ...» پس از «ینصرکم» و اختصاص به ذکر یافتن آن، مطلب بالا را مى رساند.
روایات و احادیث
۱۰- «عن على(ع) فقد قال اللّه سبحانه: «إن تنصروا اللّه ینصرکم و یثبّت أقدامکم» ... فلم یستنصرکم من ذُلّ ... استنصرکم و له جنود السماوات و الأرض ... و إنّما أراد أن یبلوکم أیّکم أحسن عملاً...;[۱] از على(ع) روایت شده که فرمود: خداى سبحان فرموده: «إن تنصروا اللّه ینصرکم و یثبّت أقدامکم». خدا از روى ذلّت شما را به یارى خود نطلبیده ... از شما یارى خواسته; در حالى که لشکریان آسمان ها و زمین از آن او است. همانا اراده کرده است تا شما را امتحان کند که کدام یک در عمل نیکوترید».
موضوعات مرتبط
- امتحان: ابزار امتحان ۱۰
- ایمان: آثار ایمان ۳
- پیروزى: عوامل پیروزى ۹
- تقویت روحیه: آثار تقویت روحیه ۹
- توقعات: توقعات بیجا ۵
- ثبات قدم: آثار ثبات قدم ۹
- جهاد: آثار جهاد ۶; دعوت به جهاد ۱
- خدا: آثار تلاش در راه خدا ۴; امتحانهاى خدا ۱۰; انتظار نصرت از خدا ۵; دعوتهاى خدا ۱; سنتهاى خدا ۷; فلسفه نصرت خدا ۱۰; نصرت خدا ۲; وعده هاى خدا ۶
- دشمنان: مبارزه با دشمنان ۸
- دین: آثار نصرت دین ۶; زمینه گسترش دین ۸; زمینه نصرت دین ۳; عوامل گسترش دین ۷; نصرت دین ۱
- کافران: جهاد با کافران ۲
- مؤمنان: آثار جهاد مؤمنان ۷; امتحان مؤمنان ۱۰; اهمیت تلاش مؤمنان ۴; دعوت از مؤمنان ۱; زمینه پیروزى مؤمنان ۶; زمینه ثبات قدم مؤمنان ۶; شرایط نصرت مؤمنان ۴; نیازهاى معنوى مؤمنان ۸
- محاربان: جهاد با محاربان ۲
- نصرت خدا: مشمولان نصرت خدا ۴
- نیازها: نیاز به نصرت خدا ۸
منابع
- ↑ نهج البلاغه، خطبه ۱۸۳; نورالثقلین، ج ۵- ، ص ۳۰، ح ۱۹.
