يونس ٨٧
| کپی متن آیه |
|---|
| وَ أَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى وَ أَخِيهِ أَنْ تَبَوَّءَا لِقَوْمِکُمَا بِمِصْرَ بُيُوتاً وَ اجْعَلُوا بُيُوتَکُمْ قِبْلَةً وَ أَقِيمُوا الصَّلاَةَ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ |
ترجمه
| يونس ٨٦ | آیه ٨٧ | يونس ٨٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تَبَوَّآ»: انتخاب کنید. مأوی بسازید. «قِبْلَةً»: مقابل یکدیگر و نزدیک به هم. قبله نماز که مراد مصلّی و محلّ برگزاری نماز است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۹۳ - ۷۵، سوره يونس
- وقايعى از سرگذشت ، پيغمبر اسلام (ص ) و مسلمين ، كه داستان موسى (ع ) به وقايعآن اشاره دارد
- گفتگوى موسى (ع ) با فرعونيان و...
- بيان حقيقت سحر از زبان حضرت موسى (ع )
- مراد از ((ذرية من قومه )) كه به موسى (ع ) ايمان آوردند واقوال مفسرين در اين باره
- ضعيفان بنى اسرائيل با ترس و واهمه از فرعون و اطرافيان توانگر او به موسى (ع )گرويدند اگر مؤ من هستيد و تسليم خدائيد، بر اوتوكل كنيد
- دعاى بنى اسرائيل : ((ربنا لا تجعلنا فتنة للقوم الظالمين )) دعا براى رفع ضعف وذلت از خودشان بوده است
- امر به خانه سازى براى بنى اسرائيل
- ابتداء به اضلال ، بر خداوند محال است ولىاضلال براى مجازات محال نيست و مال و زينت دادن به فرعونيان از اين باب بوده است
- دعاى موسى (ع ) عليه فرعون و فرعونيان پس از ياءس از هدايت آنان
- استجابت نفرين موسى و هارون عليه فرعونيان
- ايمان آوردن فرعون در آستانه هلاكت ، و مردود بودن ايمان و توبه او
- اشاره به رابطه نفس و بدن و بيان اينكه انسانيت انسان به نفس او است و بدن ، مركب وابزار كار نفس است
- وجوهى كه در معناى : ((ننجيك ببدنك )) گفته شده و بيان اينكه علت انتساب نجات بهبدن فرعون ، اتحاد شديد بين نفس و بدن است
- معناى ((مبواء صدق )) كه در وصف مسكن بنىاسرائيل آمده است و اشاره به مفهومى كه از اضافه اشياء و مفاهيم به كلمه ((صدق ))،استفاده مى شود
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ أَوْحَيْنا إِلى مُوسى وَ أَخِيهِ أَنْ تَبَوَّءا لِقَوْمِكُما بِمِصْرَ بُيُوتاً وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ «87»
و به موسى و برادرش وحى كرديم كه در مصر، براى قوم خودتان خانه‌هايى آماده كنيد و خانه‌هايتان را مقابل هم (يا رو به قبله) بسازيد و نماز به پا داريد و به مؤمنان بشارت بده (كه سرانجام‌پيروزى با آنهاست).
نکته ها
«قِبْلَةً»، هم به معناى مقابل و رو بروى هم است و هم به معناى جهت كعبه، يعنى خانه‌سازى رو به قبله. شايد معناى اين آيه چنين باشد كه تا قدرت فرعون باقى است و تصميم بر نابودى شما دارد، شما مراسم عبادى را در خانه‌هايتان برقرار سازيد. مثل سه سال اوّل بعثت پيامبر اسلام.
بهترين بشارت به مؤمنانِ در بند، بشارت به استجابت دعايشان است كه از تحت ستم
«1». آل‌عمران، 159.
«2». طلاق، 3.
«3». با توجّه به آيه 83.
جلد 3 - صفحه 613
فرعونيان و فتنه‌گرى‌هايشان نجات يابند.
پیام ها
1- مسكن، يكى از نعمت‌هاى الهى است. أَوْحَيْنا ... أَنْ تَبُوءَ
2- رهبران دينى بايد به مسائل مادّى ورفاهى امّت هم توجّه كنند. «تَبَوَّءا لِقَوْمِكُما»
3- منطقه‌ى مسكونى افراد مؤمن بايد از كفّار جدا باشد، تا زمينه‌ساز عزّت، قدرت و استقلال گروه با ايمان گردد. «تَبَوَّءا لِقَوْمِكُما بِمِصْرَ بُيُوتاً»
4- تاريخ شهرسازى تا زمان حضرت موسى عليه السلام قطعى است. تَبَوَّءا ... بُيُوتاً
5- معمارى و شهرسازى اسلامى بايد با اهداف مكتبى سازگار باشد و جهت قبله فراموش نشود. «وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً»
6- به گونه‌اى خانه بسازيم كه انجام مراسم مذهبى و اقامه‌ى نماز در آن عملى باشد. «وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً»
7- خانه‌ى افراد مكتبى بايد نمازخانه باشد. «بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً»
8- خانه‌هاى مقابل يكديگر، از نظر تمركز، حفاظت، نظارت و انس با هم مناسب‌تر است. «وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً»
9- نگذاريم بيگانگان در محلّه وجامعه‌ى ما رخنه كنند. «اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً»
10- نماز در رأس برنامه همه‌ى پيامبران وزمينه رهايى بوده است. «أَقِيمُوا الصَّلاةَ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ أَوْحَيْنا إِلى مُوسى وَ أَخِيهِ أَنْ تَبَوَّءا لِقَوْمِكُما بِمِصْرَ بُيُوتاً وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ (87)
«1» مجمع ج 3 ص 128.
«2» تفسير قمى ج 1 ص 314.
ج5، ص 381
وَ أَوْحَيْنا إِلى مُوسى وَ أَخِيهِ: و وحى فرموديم ما به موسى عليه السلام و برادرش هارون. أَنْ تَبَوَّءا لِقَوْمِكُما بِمِصْرَ بُيُوتاً: اينكه اتخاذ و بنا كنيد براى قوم خود به بلده معروفه خانه‌هائى كه ساكن شوند و قرار يابند در آنها. نزد اكثر «1» مراد مساجد است به دليل قوله تعالى «فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ» «2» پس معنى آيه آنكه: امر فرموديم موسى و هارون را كه مأوى و مرجع قرار دهيد براى قوم خود در شهر مصر مساجد را كه براى نماز و عبادت به آنها روند و به غير از مسجد نماز نكنند. بنابراين مسجد نمازگاه ايشان بود، چون فرعون بر بنى اسرائيل مسلط شد، امر نمود به خراب كردن مساجد و منع ايشان از نماز در مساجد.
حق تعالى وحى فرمود اكنون رخصت است شما را كه در خانه‌ها نماز كنيد:
وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً: و قرار دهيد خانه‌هاى خود را مصلى و نمازگاه. مفسران اختلاف [دارند] در اين قبله كجا بوده؟ ظاهر لفظ قرآن دلالت ندارد بر تعيين آن.
از ابن عباس نقل شده كه كعبه بوده. حسن بصرى گفته: كعبه قبله تمام انبياء بوده فقط عدول از كعبه به امر الهى بعد از هجرت حضرت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله واقع شد به مدتى. و نزد جمعى قبله بنى اسرائيل بيت المقدس بوده، چنانچه تفسير على بن ابراهيم قمى قبله را تفسير به بيت المقدس نموده «3». اما قائلون به آنكه مراد از لفظ بيوت در اين آيه، مطلق بيوت است در «وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً» دو وجه ذكر نموده: يكى آنكه قرار دهيد خانه‌هاى خود را متقابل همديگر، و
«1» مجمع ج 3 ص 129.
«2» سوره نور آيه 36.
«3» تفسير قمى ج 1 ص 314.
ج5، ص 382
مقصود حصول جمعيت و مساعدت يكديگر است. دوم: مراد آنكه نماز در خانه‌ها گزاريد.
وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ: و برپا داريد نماز را، يعنى مداومت و مواظبت كنيد آن را در بجا آوردن به آن طريقى كه رضاى الهى است. وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ: و بشارت و مژده بده مؤمنين را به بهشت و آنچه وعده فرموده خداى تعالى از ثواب و انواع نعم.
نكته- لفظ مصر غير منصرف است به جهت عجمه و تأنيث يا علم و تأنيث و اگر براى تخفيف منصرفش كنيد جايز باشد، مانند لوط و هود و قوله تعالى «بيوتا» مفعول به است و ظرف مكان نيست براى اختصاص آن.
تبصره- در تفسير برهان «1»- ابن بابويه به اسناد خود از ريان بن الصلت گفت: حضرت رضا عليه السّلام حاضر در مجلس مأمون، و عده‌اى از علما و فقها و متكلمين مجتمع بودند. علماء از حضرت سؤال نمودند: چه فرقى است بين عترت و امت و شرافت عترت؟ حضرت دوازده آيه از قرآن در تفسير «اصطفا» ذكر، تا آنكه فرمود: و خارج فرمود پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله مردم را از مسجد سواى عترت را. مردم در گفتگو، و عباس عرض كرد: يا رسول اللّه، چرا على را واگذاشتى و ما را خارج نمودى؟ فرمود پيغمبر: من على را واگذار و شما را خارج نكردم، و لكن امر الهى شد به بقاى او و اخراج شما. و در اين بيانى است براى فرمايش نبوى صلّى اللّه عليه و آله «يا علىّ انت منّى بمنزلة هرون من موسى) علما گفتند: اثبات آن در قرآن كجا است؟ حضرت رضا عليه السّلام فرمود:
«وَ أَوْحَيْنا إِلى مُوسى وَ أَخِيهِ أَنْ تَبَوَّءا لِقَوْمِكُما ...»
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ أَوْحَيْنا إِلى مُوسى وَ أَخِيهِ أَنْ تَبَوَّءا لِقَوْمِكُما بِمِصْرَ بُيُوتاً وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ (87) وَ قالَ مُوسى رَبَّنا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلَأَهُ زِينَةً وَ أَمْوالاً فِي الْحَياةِ الدُّنْيا رَبَّنا لِيُضِلُّوا عَنْ سَبِيلِكَ رَبَّنَا اطْمِسْ عَلى أَمْوالِهِمْ وَ اشْدُدْ عَلى قُلُوبِهِمْ فَلا يُؤْمِنُوا حَتَّى يَرَوُا الْعَذابَ الْأَلِيمَ (88) قالَ قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُما فَاسْتَقِيما وَ لا تَتَّبِعانِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ (89)
ترجمه
و وحى نموديم بسوى موسى و برادرش كه بگيريد از براى كسانتان در مصر خانه‌ها و بگردانيد خانه‌هاى خودتان را قبله و بر پا داريد نماز را و مژده ده گروندگان را
و گفت موسى پروردگار ما همانا تو دادى فرعون و كسانش را پيرايه و مالها در زندگانى دنيا پروردگار ما تا گمراه گردانند از راه تو پروردگار ما نابود فرما مالهاشان را و سخت كن دلهاشان را پس ايمان نياورند تا به بينند عذاب دردناك را
گفت بتحقيق اجابت شد دعاى شما پس ثابت باشيد و پيروى نكنيد راه آنانرا كه نميدانند.
تفسير
خداوند به حضرت موسى و هرون وحى فرمود كه براى بنى اسرائيل در مصر خانه‌هائى مهيّا نمايند كه در آنها باز گشت كنند براى عبادت تا از شرّ كفّار محفوظ باشند و نمازشان را در آنخانه‌ها بخوانند چنانچه قمّى ره از امام كاظم عليه السّلام نقل نموده و آنكه بشارت دهد حضرت موسى آنها را بنصرت در دنيا و دخول بهشت در آخرت و در علل و عيّاشى روايت نموده كه روزى پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم خطبه خواند و فرمود اى مردم خداوند عزّ و جلّ بموسى و هرون امر فرمود كه براى قومشان در مصر خانه‌هائى بنا كنند و در مساجدشان با جنابت شب را بروز نياورند و با زنهاشان نزديكى نكنند مگر هرون و اولادش و اى مردم على عليه السّلام نسبت بمن مانند هرون است نسبت بموسى عليه السّلام پس حلال نيست براى احدى كه در مسجد من نزديكى كند با زنان مگر براى على عليه السّلام و ذريّه‌اش پس كسيكه از اين حكم بدش آيد برود آنجا و با دست اشاره بشام فرمود كه شايد مراد آن باشد كه برود از اتباع معاويه شود و در عيون نيز قريب باين مضمون روايت شده است و مراد از قرار دادن بيوت را قبله بنظر حقير آنستكه پس از فراغت از كار، خانه‌هاى خودشان را مورد اقبال و محلّ توجّه قرار دهند و از مجالست
جلد 3 صفحه 40
و مؤانست با كفار اجتناب نمايند و بعضى گفته‌اند مراد آنستكه خانه‌ها مقابل يكديگر ساخته شود كه همه در يك جا جمع باشند و با هم كمك كنند در اينحال حضرت موسى غضبناك شد از قدرت و شوكت فرعونيان و غمگين گشت از ضعف و انكسار بنى اسرائيل و نفرين فرمود باين بيان كه خداوندا بفرعون و اتباعش مايه جمال و جلال و فخر و مباهات و انواع ثروت و مكنت را عطا فرمودى در دنيا و نتيجه‌اش آن شد كه از ياد تو غافل شدند و مشغول به گمراه نمودن بندگان تو گشتند قمّى ره فرموده مراد از گمراه نمودن مردم آنستكه مال ميدادند براى آنكه مردم عبادت كنند فرعون را و از عبادت خدا چشم بپوشند و لام در ليضلّوا براى بيان عاقبت است مانند آنكه ميگويند بزائيد براى مردن و بسازيد براى خراب شدن و ممكن نيست براى بيان غرض باشد چون اضلال نميشود مقصود خداوند باشد و بعضى گفته‌اند اين كلام را حضرت موسى در مقام تعجّب عرضه داشت يعنى آيا بآنها مال دادى كه مردم را گمراه كنند و در هر حال از خداوند مسئلت نمود كه اموال آنها را فاسد و ضايع و نيست و نابود فرمايد و دلهاى آنها را قسى و سخت و مسدود از راه حقّ نمايد كه ايمان نياورند تا بميرند و معذّب بعذاب ابدى گردند چون ميدانست كه ايمان نميآورند و ميخواست از آنها و عملشان تبرّى جويد و در پيشگاه الهى شهادت باستحقاقشان براى محروميّت از رحمت دهد و خداوند آنها را بحال خودشان واگذار نمايد گفته‌اند بعد از نفرين آنحضرت تمام اموال و نقود آنها مبدّل بسنگ شد چون طمس اموال تغيير آنست به چيزيكه بى فائده باشد و موسى عليه السّلام دعا ميكرد و هرون آمين ميگفت و خداوند فرمود دعاى شما دو نفر مستجاب شد پس در دعوت و اتمام حجّت خودتان مستقيم و ثابت باشيد و تعجيل در عقوبت آنها ننمائيد و متابعت از نادانان و طريقه آنان نكنيد كه تعجيل در نيل بمقصود دارند و اطمينان بمواعيد الهيّه ندارند و در كافى و عيّاشى از امام صادق و در خصال از امام باقر عليهما السلام نقل نموده كه ما بين اعلام خداوند به اجابت دعاى آندو و هلاك فرعون و اتباعش چهل سال فاصله شد كه خدا بآنها مهلت داده بود.
جلد 3 صفحه 41
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ أَوحَينا إِلي مُوسي وَ أَخِيهِ أَن تَبَوَّءا لِقَومِكُما بِمِصرَ بُيُوتاً وَ اجعَلُوا بُيُوتَكُم قِبلَةً وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ بَشِّرِ المُؤمِنِين‌َ (87)
و وحي فرستاديم بسوي موسي و برادرش اينكه بناء كنيد از براي قوم خودتان در شهر مصر خانه‌ها و بيوتي و قرار دهيد بيوت خود را قبله و برپا داريد نماز را و بشارت ده مؤمنين را.
وَ أَوحَينا إِلي مُوسي وَ أَخِيهِ وحي الهي القاء در قلوب است يا بتوسط امين وحي جبرئيل يا بدون واسطه يا در منام يا نزول ملك بصورتي وَ ما كان‌َ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَه‌ُ اللّه‌ُ إِلّا وَحياً أَو مِن وَراءِ حِجاب‌ٍ أَو يُرسِل‌َ رَسُولًا فَيُوحِي‌َ بِإِذنِه‌ِ الاية شوري آيه 5، و از اينکه جمله استفاده ميشود که حضرت هارون هم مورد وحي الهي بوده أَن تَبَوَّءا بناء كنيد و اتخاذ كنيد لقومكما که بني اسرائيل باشند که
جلد 10 - صفحه 446
ايمان آورده بودند بمصر بيوتا منازلي و خانه‌اي و ظاهرا بقرينه آيات بعد اينکه دستور قبل از هلاكت فرعونيان بوده و بني اسرائيل در فشار آنها بودند و گفتند فرعون معابد آنها را خراب كرد مأمور شدند که در خانه‌هاي خود بيتي بناء كنند و معبد قرار دهند.
وَ اجعَلُوا بُيُوتَكُم قِبلَةً هر خانه آن بيت که براي عبادت بنا شده قبله سكنه آن خانه قرار دهند که توجه بآن بيت كنند در عبادت.
وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ از اينکه جمله و آيات بسياري ديگر استفاده ميشود که نماز در تمام شرايع بوده حضرت عيسي عليه السّلام ميفرمايد وَ أَوصانِي بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ما دُمت‌ُ حَيًّا مريم آيه 32، و خطاب بابراهيم و اسمعيل عليهما السلام شد أَن طَهِّرا بَيتِي‌َ لِلطّائِفِين‌َ وَ العاكِفِين‌َ وَ الرُّكَّع‌ِ السُّجُودِ بقرينه آيه 191، قوم شعيب بشعيب گفتند أَ صَلاتُك‌َ تَأمُرُك‌َ أَن نَترُك‌َ ما يَعبُدُ آباؤُنا هود آيه 89، در مورد زكريّا [ع] ميفرمايد فَنادَته‌ُ المَلائِكَةُ وَ هُوَ قائِم‌ٌ يُصَلِّي فِي المِحراب‌ِ آل عمران آيه 33، الي غير ذلک از آيات و اخبار در فضيلت و اهميت صلوة بسيار است، عمود دين است، قربان کل تقي است، شرط قبولي ساير عبادات است، تارك آن كافر است، تضييع آن موجب زوال ايمان است الي غير ذلک که مفصلا در اول سوره بقره گذشت.
وَ بَشِّرِ المُؤمِنِين‌َ اگر خطاب بموسي باشد چنانچه ظاهر همين است بشارت بهلاكت دشمن و نجات آنها است، و اگر خطاب برسول اكرم صلّي اللّه عليه و آله و سلّم باشد چنانچه بعضي گفتند بشارت بنصرت و غلبه بر دشمن چنانچه بر قوم موسي بود براي شما هم هست.
447
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 87)- مرحله چهارم، دوران سازندگی برای انقلاب: در اینجا مرحله دیگری از قیام و انقلاب موسی و هارون و بنی اسرائیل بر ضد فراعنه تشریح شده است.
نخست این که خداوند می‌فرماید: «ما به موسی و برادرش وحی فرستادیم که برای قوم خود خانه‌هایی در سرزمین مصر انتخاب کنید» (وَ أَوْحَیْنا إِلی مُوسی وَ أَخِیهِ أَنْ تَبَوَّءا لِقَوْمِکُما بِمِصْرَ بُیُوتاً).
و مخصوصا «این خانه‌ها را نزدیک به یکدیگر و مقابل هم بسازید» (وَ اجْعَلُوا بُیُوتَکُمْ قِبْلَةً).
سپس به خودسازی معنوی و روحانی بپردازید «و نماز را بر پا دارید» (وَ أَقِیمُوا الصَّلاةَ). و از این طریق روان خود را پاک و قوی نمایید.
و برای این که آثار ترس و وحشت از دل آنها بیرون رود، و قدرت روحی و انقلابی را بازیابند «به مؤمنان بشارت بده» بشارت به پیروزی و لطف و رحمت خدا (وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ).
نکات آیه
۱ - خداوند، از طریق وحى به موسى و هارون (ع) فرمان داد تا در شهر مصر (مرکز حکومت فرعون) به تهیه مسکن براى قوم خود اقدام کنند. (و أوحینا إلى موسى و أخیه أن تبوّءا لقومکما بمصر بیوتاً) برداشت فوق مبتنى بر این است که اولاً «مصر» به معناى شهر مصر باشد ; چنان که به همین معنا در مفردات و لسان تصریح شده است. ثانیاً: جار و مجرور (بمصر) متعلق به «تبوءاً» باشد نه حال براى «قومکما».
۲ - موسى و هارون (ع) مأموریت یافتند تا براى آن دسته از بنى اسرائیل که ساکن شهر مصر بودند، اقدام به تهیه مسکن نمایند. (و أوحینا إلى موسى و أخیه أن تبوّءا لقومکما بمصر بیوتاً) برداشت فوق بر این اساس است که «بمصر» متعلق به عامل مقدر و حال یا صفت براى «قوم» باشد ; یعنى: تبوئاً لقومکما کائنین یا الکائنین بمصر.
۳ - برادر موسى (هارون) شریک او در دریافت وحى و یاور او در امر رسالت بود. (و أوحینا إلى موسى و أخیه أن تبوّءا لقومکما بمصر بیوتاً)
۴ - موسى و هارون (ع)، از طرف خداوند مأموریت یافتند قوم خود را از مناطق مختلف، گرد آورده و در شهر مصر متمرکز کنند. (و أوحینا إلى موسى و أخیه أن تبوّءا لقومکما بمصر بیوتاً) برداشت فوق مبتنى بر این است که «بمصر» متعلق به «تبوئاً» باشد. به این صورت که بنى اسرائیل چون در مناطق مختلف مصر پراکنده بودند و خارج کردن آنان از آن سرزمین در این حال براى موسى (ع) عادتاً ممکن نبود، خداوند با این دستور مى خواست آنان در یک جا متمرکز شوند تا در خارج کردنشان از مصر مواجه با مشکل نشوند.
۵ - خداوند، فرمان داد تا بنى اسرائیل در بر پا کردن خانه هاى خود، آنها را رو به روى هم بسازند. (و اجعلوا بیوتکم قبلة) برداشت فوق مبتنى بر این است که لفظ «قبلة» مصدر نوعى به معناى اسم فاعل باشد ; یعنى: اجعلوا بیوتکم متقابلة.
۶ - ضعف و ذلت بنى اسرائیل در شهر مصر (مرکز حکومت فرعون) تا درجه اى بود که حتى از داشتن خیمه یا کومه اى، که آنان را از سرما و گرما حفظ کند، محروم بودند. (و أوحینا إلى موسى و أخیه أن تبوّءا لقومکما بمصر بیوتاً)
۷ - تهیه مسکن براى مردم، از مسایل مورد توجّه دین است. (أن تبوّءا لقومکما بمصر بیوتاً و اجعلوا بیوتکم قبلة)
۸ - خداوند، بنى اسرائیل را به بر پا داشتن نماز مکلف فرمود. (و أقیموا الصلوة)
۹ - ایمان و اقامه نماز، زمینه ساز نجات بنى اسرائیل از سلطه فرعون بود. (ربنا لا تجعلنا فتنة للقوم الظلمین. و نجنا برحمتک ... و أقیموا الصلوة و بشّر المؤمنین)
۱۰ - خداوند به موسى (ع) فرمان داد تا رهایى بنى اسرائیل از چنگال فرعون را به آنان بشارت دهد. (و نجنا برحمتک من القوم الکفرین ... و بشّر المؤمنین)
۱۱ - بشارت در ایجاد روحیه و امید به پیروزى، نقشى مؤثر دارد. (و نجنا برحمتک من القوم الکفرین ... و بشّر المؤمنین)
۱۲ - ایمان و اقامه نماز، در رهایى از فتنه گرى ستمگران، نقشى بسزا دارد. (و نجنا برحمتک من القوم الکفرین ... و أقیموا الصلوة و بشّر المؤمنین)
روایات و احادیث
۱۳ - از امام کاظم (ع) روایت شده است: «لما خافت بنو اسرائیل جبابرتها أوحى اللّه إلى موسى و هارون(ع): «أن تبوّءا لقومکما بمصر بیوتاً و اجعلوا بیوتکم قبلة» قال: امروا أن یصلوا فى بیوتهم ;[۱] هنگامى که بنى اسرائیل از حکام ستمگر زمان خود بیمناک شدند، خداوند به موسى و هارون (ع) وحى فرستاد که براى قوم خود در مصر خانه هایى مهیّا سازید و خانه هایتان را قبله قرار دهید. امام فرمود: آنان مأمور شدند که در خانه هایشان نماز بخوانند».
۱۴ - «عن محمّد بن مسلم عن ابى جعفر (ع) قال: قلت: کان هارون أخا موسى لأبیه و أمه؟ قال: نعم ... قلت: و کان الوحى ینزل علیهما جمیعاً؟ قال: الوحى ینزل على موسى و موسى یوحیه الى هارون؟ [۲] محمّد بن مسلم گوید به امام باقر (ع) گفتم: آیا هارون برادر پدرى و مادرى موسى (ع) بود؟ حضرت فرمود: آرى ... گفتم: آیا وحى بر هر دوى آنان نازل مى شد. حضرت فرمود: وحى بر موسى (ع) نازل مى شد و موسى (ع) وحى را به هارون منتقل مى کرد».
موضوعات مرتبط
- ایمان: آثار ایمان ۹، ۱۲
- بشارت: آثار بشارت ۱۱
- بنى اسرائیل: بشارت به بنى اسرائیل ۱۰; بنى اسرائیل در مصر ۲، ۴; بنى اسرائیل و برپایى نماز ۸; بنى اسرائیل و خانه سازى ۵; تاریخ بنى اسرائیل ۱، ۲، ۵، ۶; تکالیف بنى اسرائیل ۸; ذلّت بنى اسرائیل در مصر ۶; زمینه نجات بنى اسرائیل ۹; ضعف بنى اسرائیل ۶; قبله بنى اسرائیل ۱۳; محرومیت بنى اسرائیل ۶; مسؤولیت بنى اسرائیل ۵; مشکلات بنى اسرائیل در مصر ۶; نجات بنى اسرائیل ۱۰
- پیروزى: عوامل پیروزى ۱۱
- خدا: اوامر خدا ۱، ۵، ۸، ۱۰; بشارتهاى خدا ۱۰
- دین: دین و مسکن ۷
- ظالمان: عوامل نجات از ظالمان ۱۲
- فرعون: بشارت نجات از ظلم فرعون ۱۰; زمینه نجات از ظلم فرعون ۹
- مسکن: اهمیّت تهیه مسکن ۷
- موسى(ع): شریک رسالت موسى(ع) ۳; مسؤولیت موسى(ع) ۱، ۲، ۴، ۱۰، ۱۳; موسى(ع) و مسکن بنى اسرائیل ۱، ۲; نماز موسى(ع) ۱۳; وحى به موسى(ع) ۱، ۳، ۱۴; یاور موسى(ع) ۳
- نماز: آثار برپایى نماز ۹، ۱۲
- هارون(ع): مسؤولیت هارون(ع) ۱، ۲، ۴، ۱۳; نماز هارون(ع) ۱۳; وحى به هارون(ع) ۱، ۳، ۱۴; هارون(ع) و مسکن بنىاسرائیل ۱، ۲; هارون(ع) و موسى (ع) ۳
منابع
