يَهْجَعُون
«یَهْجَعُونَ» از مادّه «هجوع»، به معناى خواب شبانه است. بعضى گفته اند: منظور این است که، آنها اکثر شب را بیدار بودند و کمى از شب را مى خوابیدند، و به اصطلاح همواره شب زنده دار بودند. ولى، از آنجا که این حکم، به صورت یک دستور عمومى براى پرهیزگاران و محسنین بعید به نظر مى رسد، این تفسیر مناسب نیست، بلکه منظور این است: آنها کمتر اتفاق مى افتاد تمام شب را بخوابند، و به تعبیر دیگر «لیل» (شب) به صورت جنس و عموم در نظر گرفته شده.
ریشه کلمه
- هجع (۱ بار)
قاموس قرآن
هُجُوع به معنى خواب در شب است. در مفردات و صحاح و قاموس آمده: «اَلْهُجُوعُ: اَلنَّوْمُ لَيْلاً» در مصباح نيز چنين است طبرسى نيز چنان فرموده است. [ذاريات:17-18]. به نظر مىآيد كه «ما» زايد و براى تأكيد است و «يَهْجَعُون» خبر «كانُوا» و «قَليلاً» ظرف متعلق به «يَهْجَعُونَ»مىباشد على هذا تقدير آن «كانُوا يَهْجَعوُنَ فى فَليلٍ مِنَ اللَّيْلِ» است. در الميزان گويد: اگر قليل من الليل راجع به مجموع زمانى باشد كه همهاش شب است معنى اين مىشود كه: مقدار كمى از شب را مىخوابيدند و اكثر آن را نماز مىخواندند و عبادت مى كردند، و اگر راجع به مجموع شبها باشد مقصود آن است كه در بعضى از شبها همهاش مىخوابيدند و نماز شب از آنها فوت مىشد ولى در بيشتر شبها به نماز شب برخاسته و نماز شب جز در بعضى از شبها از آنها فوت نمىشد. به نظر مىآيد وجه ثانى متخذ از روايتى است كه در مجمع نقل شده و در آنجا فرموده: بقولى مراد آن است كه كمتر شبى بر آنها مىگذشت كه در آن نماز نخوانند و اين از ابى عبدالله «صلى الله عليه واله» نقل شده است. ظاهرا مراد از آيه همان است كه از آن حضرت نقل شده وگرنه در همه شبهاى عمر نخوابيدن جز اندكى همه را ميسر نيست و مؤيد آن آخرين آيه از سوره مزمل است كه در ضمن آن فرموده: «عَلِمَ أَن لَنْ تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَؤُ اماتَيَّسَرَمِنَ الْقُرآنِ...» اين لفظ تنهايكبار در قرآن مجيد آمده است.
