فَأَنْبَتْنَا
ممکن است منظور از «انبات» (رویاندن) در اینجا معناى وسیعى باشد که همه مخلوقاتى را که خداوند در زمین ایجاد کرده است، فرا گیرد. «انبات» و رویانیدن، در مورد انسان، به خاطر آن است که اوّلاً: آفرینش نخستین انسان از خاک است. ثانیاً: تمام مواد غذایى که انسان مى خورد و به کمک آن رشد و نمو مى کند از زمین است; یا مستقیماً مانند سبزى ها و دانه هاى غذایى و میوه ها، و یا به طور غیر مستقیم مانند گوشت حیوانات. ثالثاً: شباهت زیادى در میان انسان و گیاه وجود دارد، و بسیارى از قوانینى که حاکم بر تغذیه، تولید مثل، رشد و نمو گیاهان است بر انسان نیز حکم فرما است. این تعبیر، در مورد انسان بسیار پر معناست و نشان مى دهد که کار خداوند در مسأله هدایت فقط کار یک معلم و استاد نیست; بلکه همچون کار یک باغبان است که بذرهاى گیاهان را در محیط مساعد قرار مى دهد، تا استعدادهاى نهفته آنها شکوفا گردد.
ریشه کلمه
قاموس قرآن
نبت و نبات مصدراند و نيز هرچه از زمين رويد اعم از درخت و علف، نبات و نبت خوانده مىشود [اعراف:58]. سرزمين پاك گياهش بادن خدا مىرويد. [نمل:60]. [عبس:27-30]. چنانكه مىبينيم نبات در درختان نيز بكار رفته است. * [آل عمران:37]. در لغت آمده «نَبَتَ الْاِنْسانُ نَباتاً: نَمى شَبابُهُ» يعنى جوانيش روييد و جوان شد و نيز آمده:«أَنْبَتَ الْغُلامُ: بَلَغَ مَبْلَغَ الرِجالِ» معنى آيه: خدا او را قبول كرد قبول نيك و او را تربيت كرد تربيت نيك. بعضى گفتهاند تقدير آن «فَأَنْبَتَها اِنْباتاً فَنَبَتْ نَباتاً حَسَناً» است و به قول بعضى مصدر مجرد به جاى مصدر مزيد آمده است. * [نوح:17]. اين آيه نيز مانند آيه سابق است و مىرساند كه بشر جزء نباتات و روييدنيهااست و مانند آنها نمو و رشد مىكند به نظر بعضىها «نَباتاً» حال است .
