البلد ١٩
ترجمه
| البلد ١٨ | آیه ١٩ | البلد ٢٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ»: سمت چپیها. اهل شقاوت. بدبیاران و بدبختان (نگا: واقعه / . «الْمَشْأَمَةِ»: سمت چپ. شومی و نحوست. بدبیاری و شقاوت.
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۰، سوره بلد
- حقيقتى درباره خلقت انسان كه سوره مباركه بلد بيان مى كند صفحه
- سه وحه در معناى آيه : ((و انت حلّ بهذا البلد))
- بيان اينكه سوگند ((و والد و ما ولد)) سوگند به ابراهيم واسمعيل (عليهما السّلام ) است
- چند قول ديگر درباره مراد از ((والد و ما ولد))
- خلقت انسان در ((كبد)) و آميخته بودن حيات او با رنج و خستگى
- حكايت منت گذارى كسى كه مقدارى از مال خود را انفاق نموده ، مى گويد:مال هنگفتى را تلف كردم
- رد و انكار لازمه سخن كسى كه انفاق از مال بر او گران آمده گفت : ((اهلكت مالا لبدا))
- معناى ((عقبه )) و وجه تفسير آن به ((فك رقبه )) و ((اطعام در روز قحطى ))
- رواياتى درباره قسم به شهر مكه ، مراد از (( والد و ما ولد))
- رواياتى در ذيل ((هديناه النجدين )) و درباره اطعام مسكين و آزاد كردن برده
نکات آیه
۱ - منکران آیات الهى که به بردگان، یتیمان و مسکینان خدمتى نکرده و صبر و ترحّم، را رواج ندهند، در آخرت گرفتار فرجامى شوم و نکبت بار خواهند شد. (و الذین کفروا بایتنا هم أصحب المشئمة) «مشأمة» از «شُؤم»، نقطه مقابل یُمْن (صحاح) گرفته شده است. (العین)
۲ - سمت چپ در آخرت، جایگاه استقرار کسانى است که به آیات الهى کفر ورزیده و از آزادسازى بردگان، غذا دادن به یتیمان و مستمندان و توصیه یکدیگر به صبر و ترحم، امتناع کرده اند. (فکّ رقبة ... و الذین کفروا بایتنا هم أصحب المشئمة) چنانچه «مشأمة» به معناى «سمت چپ» باشد - که در «صحاح» از جمله معانى آن شمرده شده است - برداشت یاد شده استفاده مى شود. کلمه «أصحاب»، بیانگر حضور طولانى «اصحاب المشأمة» در سمت چپ است به گونه اى که با آن مصاحبت داشته و از آن فاصله نمى گیرند.
۳ - جایگاه استقرار مردم در آخرت، براساس کردارشان، به آنان اختصاص خواهد یافت. (أُولئک أصحب المیمنة ... هم أصحب المشئمة)
۴ - کافران در آخرت، نامه عمل خویش را با دست چپ، دریافت خواهند کرد. هم أصحب المشئمة «سمت چپ و راست» در قیامت، ممکن است به معناى حقیقى آن نباشد تا از وجود جایگاهى حکایت کند که داراى سمت چپ و راست است; بلکه کنایه از مطلبى باشد که در آیات دیگر قرآن، با صراحت آمده است. بدین صورت که برخى نامه عمل خود را با دست راست و برخى با دست چپ دریافت مى کنند; در نتیجه دسته اول به «اصحاب الیمین» و «اصحاب المیمنة» نام گذارى شده و دسته دوم «اصحاب الشمال» و «اصحاب المشأمة»نام گرفته اند.
۵ - جایگاه مؤمنان در آخرت، نشانه عزّت و کرامت آنان و جایگاه کافران، پست و ذلّت آفرین است. (هم أصحب المشئمة) راست و چپ، کنایه از عظمت و پستى جایگاه است; زیرا در جوامع انسانى، مرسوم است که سمت راست، نشانه کرامت و سمت چپ رمز شوم بودن است; وگرنه راست و چپ حقیقى، وابسته به اعتبارات و با در نظر گرفتن مرکزیتى خاص است که در این آیات، از آن سخنى به میان نیامده است.
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: فرجام شوم مکذبان آیات خدا ۱; مکذبان آیات خدا در قیامت ۲
- اصحاب شمال: اصحاب شمال در قیامت ۲; فرجام شوم اصحاب شمال ۱
- برده: فرجام اخروى معرضان از عتق برده ۱; معرضان از عتق برده در قیامت ۲
- عمل: آثار اخروى عمل ۳
- قیامت: ملاکهاى سکونت در قیامت ۳; نامه عمل در قیامت ۴
- کافران: تحقیر اخروى کافران ۵; ذلت اخروى کافران ۵; کافران در قیامت ۴، ۵; نامه عمل کافران ۴
- مؤمنان: عزت اخروى مؤمنان ۵; کرامت اخروى مؤمنان ۵; مؤمنان در قیامت ۵
- مساکین: فرجام اخروى معرضان از مساکین ۱; معرضان از مساکین در قیامت ۲
- نامه عمل: نامه عمل در دست چپ ۴
- یتیم: فرجام اخروى معرضان از یتیم ۱; معرضان از یتیم در قیامت ۲
