الأعراف ١٢٥
ترجمه
| الأعراف ١٢٤ | آیه ١٢٥ | الأعراف ١٢٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مُنقَلِبُونَ»: برگردندگان. رجوع‌کنندگان.
تفسیر
- آيات ۱۰۳ - ۱۲۶، سوره اعراف
- بيان آيات مربوط به بعثت موسى عليه السلام به سوى فرعون
- گفتگوى موسى (عليه السلام ) با فرعون
- تبديل عصاى موسى (ع ) به اژدها و بيضاء گشتن دست آن حضرت
- احضار ساحران ، عكس العمل فرعون و فرعونيان در برابر موسى عليه السلام
- معارضه ساحران با موسى (ع ) و تسليم شدنشان در برابر آن حضرت
- فرعون بعد از ايمان آوردن ساحران آنان را به توطئه و تبانى قبلى با موسى (ع ) متهمو آنان را تهديد مى كند
- پاسخ سحره به تهديدات فرعون : انّا ربنا منقلبون ...
- بحث روايتى (روايات عجيبه در مورد داستان حضرت موسى و فرعون و بيان ضعف آنها)
تفسیر نور (محسن قرائتی)
قالُوا إِنَّا إِلى رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ «125»
(ساحران در پاسخ) گفتند: (مهم نيست، هرچه مى‌خواهى بكن) همانا ما به سوى پروردگارمان بازمى گرديم.
نکته ها
شبيه اين آيات را در سوره‌ى طه نيز مى‌خوانيم، البتّه در قرآن اشاره‌اى به عملى شدن اين تهديدها نيست، امّا به نقل روايات وتاريخ، فرعون، مؤمنان به موسى عليه السلام را قطعه قطعه كرد و به شاخه‌هاى درخت خرما آويخت. چنانكه طبرى مى‌گويد: «كانوا أوّل النّهار كفّاراً سحرة و آخر النّهار شهداء بَررَة» اوّل روز، كافرانى ساحر و آخر روز، شهيدانى نيكوكار بودند.
فرعون و فرعونيان با آن همه‌ى تداركات و سر و صدا، سرانجام تحقير شدند، «انْقَلَبُوا صاغِرِينَ»، امّا ساحران بر اثر ايمان، به رشد و سعادت رسيده و مرگ در راه عقيده‌ى حقّ را بر زندگى تحت سلطه‌ى فرعون ترجيح دادند. «إِلى رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ»
پیام ها
1- خشونت و تهديد، از حربه‌هاى زورگويان وقدرتمندان است. «لَأُقَطِّعَنَّ»
2- طاغوت‌ها، براى جلوگيرى از نفوذ انديشه‌هاى اصلاحى و انقلابى، پيشتازان انقلاب را تهديد، شكنجه و به قتل مى‌رسانند. «لَأُصَلِّبَنَّكُمْ»
3- انسان، محكوم نظام‌ها و محيطها نيست و با ايمان و اراده مى‌تواند در برابر همه‌ى آنها مقاومت كند. «لَأُقَطِّعَنَ- قالُوا»
4- آنكه با بصيرت ايمان آورد، با امواج مختلف دست از ايمان بر نمى‌دارد و از تهديد نمى‌ترسد. «قالُوا إِنَّا إِلى رَبِّنا» آرى ايمان، انسان را دگرگون و ظرفيّت او
جلد 3 - صفحه 144
را بالا مى‌برد. ساحرانى كه ديروز در انتظار پاداش فرعون بودند، امروز به خاطر ايمان، آن چيزها برايشان ارزشى ندارد.
5- مرگ در راه حقّ، بهتر از زندگى در راه باطل است. «إِلى رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ»
6- سابقه‌ى بد را نبايد ملاك قرار داد، گاهى چند ساحر و كافر با يك تحوّل، ايمان آورده و از مؤمنان ديگر سبقت مى‌گيرند. «إِلى رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ»
7- در شيوه‌ى تبليغ، از جوانمردى‌هاى گذشتگان ياد كنيم. قالُوا ...
8- ايمان به معاد ويادآورى آن در مقابل خطرها وتهديدها، انسان را بيمه مى‌كند.
«إِلى رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ» چنانكه به فرعون گفتند: هر كارى انجام دهى، سلطه‌ى تو تنها در محدوده‌ى اين دنياست. «فَاقْضِ ما أَنْتَ قاضٍ إِنَّما تَقْضِي هذِهِ الْحَياةَ الدُّنْيا» «1»
9- از هدايت افراد منحرف حتّى رهبران آنها مأيوس نشويم، چه بسا توبه كرده و يك دفعه عوض شوند. «قالُوا إِنَّا إِلى رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
قالُوا إِنَّا إِلى رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ (125)
قالُوا إِنَّا إِلى رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ: گفتند سحره، ما را از كشتن چه باكى، به درستى كه ما به مثوبات عظيمه پروردگار خود بازگشت كنندگانيم و به درجات رفيعه آخرت نائل شويم، پس ما را از مرگ ترسى نخواهد بود.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
سوره الأعراف «7»: آيات 123 تا 126
قالَ فِرْعَوْنُ آمَنْتُمْ بِهِ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّ هذا لَمَكْرٌ مَكَرْتُمُوهُ فِي الْمَدِينَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْها أَهْلَها فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ (123) لَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ مِنْ خِلافٍ ثُمَّ لَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ (124) قالُوا إِنَّا إِلى رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ (125) وَ ما تَنْقِمُ مِنَّا إِلاَّ أَنْ آمَنَّا بِآياتِ رَبِّنا لَمَّا جاءَتْنا رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَيْنا صَبْراً وَ تَوَفَّنا مُسْلِمِينَ (126)
جلد 2 صفحه 462
ترجمه
گفت فرعون ايمان آورديد باو پيش از آنكه اذن دهم شما را همانا اين مكرى است كه نموديد آنرا در شهر تا بيرون كنيد از آن اهلش را پس زود باشد كه بدانيد
هر آينه خواهم بريد دستهاتان و پاهاتان را بر خلاف يكديگر پس هر آينه بردار خواهم زد شما را تمامى
گفتند همانا ما بپروردگارمان بازگشت كنندگانيم
و عيب نميگيرى تو از ما مگر آنكه ايمان آورديم به آيتهاى پروردگارمان چون آمدند ما را پروردگار ما زياد عطا فرما بما صبر را و بميران ما را مسلمانان.
تفسير
فرعون بر سبيل انكار اخبار از ايمان سحره نمود كه چرا بى‌اذن من بموسى ايمان آورديد و بعضى ء آمنتم با همزه استفهام كه براى انكار است قرائت نموده‌اند و براى آنكه مبادا مردم هم تبعيّت از آنها نموده ايمان بياورند مدعى شد كه شما با موسى تبانى نموديد در مصر پيش از آنكه در ميدان مبارزه حاضر شويد و غرض شما از اين مكر و حيله آن بود كه قبطيان را از شهر خودشان بيرون كنيد و شما و بنى اسرائيل مملكت ما را تصرف نمائيد و بعد از اين معلوم ميشود كه چگونه شما را مجازات مينمايم باين نحو كه يا دست راست و پاى چپ شما را ميبرم يا پاى راست و دست چپ را و بعد شما را بدار ميزنم براى افتضاح شما و عبرت سايرين سحره گفتند باكى نيست ما بازگشت ميكنيم برحمت خدا كه همه بسوى او بازگشت خواهند نمود و حكم ميكند ميان آنها بحق چه كشته شوند و چه بميرند و تو از ما بد نمى‌دانى و عيبى نمى‌توانى بگيرى مگر آنكه ما علائم قدرت الهى را مشاهده نموديم و ايمان آورديم و اين عيب نيست بلكه فوق هر حسنى است بعد روى بدرگاه الهى نموده از خداوند مسئلت نمودند كه مانند آب بريزد بر آنها صبر را كه شامل شود تمام وجود ايشانرا و ثابت بدارد آنها را تا وقت مرگ بدين اسلام كه در آنزمان متابعت حضرت موسى بود.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
قالُوا إِنّا إِلي رَبِّنا مُنقَلِبُونَ (125)
گفتند سحره بفرعون که محققا ما بسوي پروردگارمان بازگشت كرديم
جلد 7 - صفحه 425
يعني از اينکه تهديدات ما دست از ايمان برنميداريم.
قالوا جواب فرعون که آنها را تهديد بقتل و صلب و قطع يد و رجل نموده بود با كمال جرئت بدون تقيه و خوف گفتند إِنّا إِلي رَبِّنا مُنقَلِبُونَ انقلاب از ماده قلب است بمعني از حالي بحال ديگر شدن مثل انقلاب خمر بخل‌ّ و قلب انسان را قلب گفتند بواسطه اينكه توجه او بچيزي بوده توجهش بچيز ديگر ميشود، ما اول كافر ساحر مشرك بوديم فعلا مؤمن صالح موحّد شديم از خمر نبايد مؤاخذه كرد چرا خل‌ّ شدي، قلب ما متوجه شرك و كفر بود فعلا متوجه بايمان و توحيد شده و قلب انسان بين اصبعي الرحمن است او است مقلب القلوب و الأبصار كساني که قابليت ايمان داشته باشند قلب آنها را متوجه بايمان ميكند و كساني که لياقت نداشته باشند از جهت خباثت نفس خَتَم‌َ اللّه‌ُ عَلي قُلُوبِهِم بقره آيه 6، چون افاضات حق مشروط بقابليت محل است چنانچه مكرر گفته‌ايم که صدور فعل دو چيز لازم دارد فاعل بايد تام الفاعليه باشد و قابل بايد تام القابليه.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 125)- ساحران در برابر هیچ یک از دو حربه فرعون از میدان در نرفتند، یکدل و یکجان در پاسخ او «گفتند: ما به سوی پروردگار خود باز می‌گردیم» (قالُوا إِنَّا إِلی رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ).
یعنی، اگر آخرین تهدید تو عملی بشود، سر انجامش این است که ما شربت شهادت خواهیم نوشید، و این نه تنها به ما زیانی نمی‌رساند و از ما چیزی نمی‌کاهد، بلکه سعادت و افتخار بزرگی برای ما محسوب می‌شود.
نکات آیه
۱- اظهار پایدارى بر طریق ایمان و به هیچ انگاشتن مجازاتهاى فرعون، عکس العمل ساحران مؤمن به موسى(ع) در برابر فرعون (قالوا إنا إلى ربنا منقلبون)
۲- ساحران در پاسخ فرعون و تهدیدهاى وى اظهار کردند که با کشته شدن به سوى خداى خویش باز خواهند گشت. (قالوا إنا إلى ربنا منقلبون) «إلى ربنا» متعلق به «منقلبون» است و کلمه «انقلاب»، در صورتى که به «إلى» متعدى شود، به معناى بازگشتن است.
۳- ساحران مؤمن به موسى(ع)، معتقد به معاد و بازگشت به خدا پس از سپرى کردن حیات دنیا (إنا إلى ربنا منقلبون)
۴- ساحران مؤمن به موسى، معتقد به دستیابى کشته شدگان راه خدا به موهبتهایى برتر از نعمتها و آسایشهاى دنیوى (إنا إلى ربنا منقلبون)
۵- مؤمنان با کشته شدن در راه خدا به جوار او بار خواهند یافت. (إنا إلى ربنا منقلبون)
۶- باور به معاد و بازگشت به خدا پس از مرگ، عامل نهراسیدن ساحران مؤمن از مجازاتها و شکنجه هاى فرعون (إنا إلى ربنا منقلبون)
۷- تهدیدها و شکنجه ها، بى تأثیر در بازدارى مؤمنان راستین از طریق ایمان و باورهاى دینى (إنا إلى ربنا منقلبون)
۸- ضرورت بى باکى و بى پروایى از تهدیدها و شکنجه ها در طریق ایمان (إنا إلى ربنا منقلبون)
۹- نجات از شرک و پذیرش ربوبیت خداوند، عامل بى پروایى ساحران مؤمن در برابر مجازاتها و شکنجه هاى فرعونى (إنا إلى ربنا منقلبون) در برداشت فوق جمله «إنا إلى ربنا منقلبون» توصیف تحولات عقیدتى ساحران و انقلاب درونى آنان گرفته شده است. در این صورت مراد از آن جمله، بازگشت به خدا با رها شدن از باورهاى باطل و پذیرش ربوبیت وى خواهد بود.
موضوعات مرتبط
- استقامت: عوامل استقامت ۹
- انگیزش: عوامل انگیزش ۶
- ایمان: آثار ایمان ۹ ; آثار ایمان به معاد ۶ ; استقامت در ایمان ۱، ۸ ; ایمان به ربوبیت خدا ۹
- بازگشت به خدا:۲، ۳، ۵، ۶
- ترس: ناپسند ۶، ۷، ۸ ; موانع ترس ۶
- جادوگران فرعون: استقامت جادوگران فرعون ۱ ; ایمان جادوگران فرعون ۱، ۲ ; تهدید جادوگران فرعون ۲ ; جادوگران فرعون و فرعون ۱، ۲ ; جادوگران فرعون و معاد ۳ ; عقیده جادوگران فرعون ۲، ۳، ۴ ; عوامل شجاعت جادوگران فرعون ۶، ۹
- شرک: آثار اعراض از شرک ۹
- شهادت: آثار شهادت ۵
- شهیدان: آسایش شهیدان ۴ ; نعمتهاى شهیدان ۴
- عقیده: به شهادت ۲، ۴ ; عقیده به معاد ۳
- فرعون: تهدیدهاى فرعون ۲ ; شکنجه‌هاى فرعون ۶، ۹ ; کیفرهاى فرعون ۱
- لقاءاللّه: موجبات لقاءاللّه ۵
- مؤمنان: استقامت مؤمنان راستین ۷ ; ایمان مؤمنان راستین ۷ ; تهدید مؤمنان راستین ۷ ; فرجام مؤمنان شهید ۵
