نتایج جستجو

انبیا ۶; عطایاى خدا به انبیا ۵; قضاوت انبیا ۵، ۶; قضاوت برادران انبیا ۴; قضاوت پدران انبیا ۴; قضاوت خویشاوندان انبیا ۴; قضاوت فرزندان انبیا ۴; کتاب انبیا ۵;

خدا ۲; ویژگیهاى ربوبیت خدا ۱۲; ویژگیهاى قضاوت خدا ۶، ۷، ۸ قضاوت: شرایط قضاوت ۹; علم در قضاوت ۹; قدرت در قضاوت ۹ کافران: اعراض از کافران ۵; حق ستیزى کافران

قانونگذارى ۷، ۱۱ قضاوت: ترک قضاوت مشروع ۱۰، ۱۲ ; قضاوت مشروع ۴، ۸، ۹ ; قضاوت ناحق ۶ ; مبانى قضاوت ۱، ۴، ۸، ۹ کتب آسمانى: نقش کتب آسمانى ۱ مسیحیان: قضاوت مسیحیان

(ص) ۶ ; ردّ قضاوت محمّد (ص) ۱، ۱۳ ; شک در محمّد (ص) ۱۶ ; عصیان از محمّد (ص) ۹، ۱۳ ; فضایل محمّد (ص) ۲، ۴، ۶ ; قبول قضاوت محمّد (ص) ۸ ; قضاوت محمّد (ص) ۵،

۴۵، ۴۶، ۵۰ قضاوت: احکام قضاوت ۴۷ ; اهمیت قضاوت ۱۳، ۱۴، ۴۹ ; ترس در قضاوت ۲۳ ; ترک قضاوت ۴۸ ; شرایط قضاوت ۴۵، ۴۷ ; قضاوت ظالمانه ۵۳ ; مبانى قضاوت ۳، ۹، ۱۱،

سرزنشهاى خدا ۱ ; علم خدا ۷ عمل: ناپسند ۱ قاضى: قضاوت قاضى ۸ قضاوت: آثار قضاوت ۸ ; علم در قضاوت ۷ قیامت: قضاوت در قیامت ۷ ; وکالت در قیامت ۷ مسلمانان: صدر

خدا ۱۲; کیفرهاى خدا ۸ دین: پیروزى بر دین ۲، ۳، ۱۱ قضاوت: اجتناب از قضاوت پندارى ۱۰; قضاوت باطل ۱۱; قضاوت ناپسند ۹ کافران: بدکارى کافران ۵; پندار کافران ۳،

حقانیت قضاوت خدا ۲، ۴; درخواست قضاوت خدا ۱; زمینه امدادهاى خدا ۶; زمینه رحمت خدا ۶; شؤون ربوبیت خدا ۴; عدالت خدا ۴; ملاک قضاوت خدا ۲، ۵; ویژگیهاى قضاوت خدا

تورات ۷ ; قضاوت در تورات ۶ ; نقش تورات ۶ زنا: حد زناى محصنه ۱۲ زناکار: سنگسار زناکار محصنه ۱۲ قرآن: و تورات ۵ کفر: آثار کفر ۱۱ محمّد (ص): رد قضاوت محمّد (ص)

زمینه پاداشهاى خدا ۵; زمینه قضاوت خدا ۵; زمینه کیفرهاى خدا ۵; سنتهاى خدا ۱۰، ۱۱; عرصه قضاوت خدا ۶، ۷; عطایاى خدا ۲; قضاوت خدا ۸; مقدرات خدا ۷، ۹; مهلت

الحاکمین ۶ خدا: إتقان قضاوت خدا ۶; بشارتهاى خدا ۳; حتمیت وعده هاى خدا ۴; عدالت خدا ۶; قضاوت خدا ۷; وفاى خدا به وعده ۴; ویژگیهاى قضاوت خدا ۶ دعا: آداب دعا

۱ ; جنیان هدایتگر ۱، ۵ حسن عقلى:۴ عدالت پیشگان:۱ قضاوت عدالت پیشگان ۱ ۴ قضاوت: عدالت در قضاوت ۵ ; قضاوت حق ۴ هدایت: ابزار هدایت ۳ ; روش هدایت ۳، ۶ هدایتگران:۱،

اتمام حجت خدا ۲; اختصاصات خدا ۵، ۶; حتمیت قضاوت خدا ۸; دعوتهاى خدا ۲; سنتهاى خدا ۸; قضاوت اخروى خدا ۵; قضاوت خدا ۶ شرک: آثار شرک ۱، ۴; کفر شرک ۳ عذاب:

اخروى ۱۰ قضاوت: آثار قضاوت عادلانه ۲۰ ; اهمیّت عدالت در قضاوت ۱۶ ; قضاوت عادلانه ۲۱ محبوبان خدا:۱۸ محرمات:۹ محمد (ص): اختیارات محمد (ص) ۱۱ ; قضاوت محمد (ص)

اخروى خدا ۱; قضاوت اخروى خدا ۳، ۶ صالحان: پاداش اخرو صالحان ۴ عمل صالح: آثار عمل صالح ۵ قیامت: پاداش در قیامت ۸; حاکمیت در قیامت ۱; قضاوت در قیامت ۲، ۳،

تجاوزگرى ۸ خدا: آثار قضاوت اخروى خدا ۹; آثار قضاوت خدا ۱۰; تعالیم خدا ۱۱; تهدیدهاى خدا ۸، ۱۳; سرزنشهاى خدا ۸; عطایاى خدا به بنى اسرائیل ۱; قضاوت اخروى خدا ۷; نشانه هاى

[مائده:43] مراد از حكم دستور و قضاوت خداست در آياتى نظير [انعام:89] شايد منظور از حكم قوّه تشخيص و درك امور و شايد قضاوت و داورى روى كتاب باشد. بَيْن قَد

۱۳ عرش: نقش عرش ۶ عمل: آثار عمل ۸; عمل پسندیده ۲ قضاوت: عدالت در قضاوت ۷; قضاوت به حق ۷، ۱۰; ملاک قضاوت ۷ قیامت: رؤیت عرش در قیامت ۵،۴ کمال: منشأ کمال ۱۳

اختصاصات خدا ۶; اهمیت رحمت خدا ۲; جاودانگى رحمت خدا ۱۰; رحمت خدا در قیامت ۲; قضاوت اخروى خدا ۸; منشأ رحمت خدا ۶; منشأ قدرت خدا ۶; نشانه هاى رحمت خدا ۹; نشانه هاى

افتد. برای روز داوری براى روز فصل. برای روز داوری‌ براى روز جدايى. برای روز قضاوت (در میان مردم) و جدائی انداختن (میان حق و باطل، و صفوف مؤمنان از صفوف کافران،

و سنّت ۴، ۵ محمّد (ص): اعراض از محمّد (ص) ۶ ; رد قضاوت محمّد (ص) ۳، ۷ ; قبول حاکمیت محمّد (ص) ۱ ; قضاوت محمّد (ص) ۶ ; نقش محمّد (ص) ۲ منافقان: اخلالگرى

۶ ایمان: آثار ایمان به خدا ۵، ۶; آثار ایمان به قیامت ۶ خدا: حتمیت قضاوت خدا ۴; قضاوت اخروى خدا ۴; گواهى خدا ۳، ۷; نظارت خدا در عقد ۵; نظارت خدا در معاملات

جاهلان: ۱۰، ۱۱ جهل: آثار جهل ۱۲; ملاکهاى جهل ۱۱ خدا: آثار قضاوت خدا ۱۹; قضاوت اخروى خدا ۱۶، ۱۷، ۱۹; قضاوت خدا ۲۰ دین: نقش دین ۱۱ سخن: سخن جاهلانه ۱۲ عقیده: مرجع

۱، ۲; نقش بینش انسان ها ۵; ویژگیهاى انسان ۳ خدا: استقلال قضاوت خدا ۵; عهد خدا ۱، ۲، ۴; قضاوت خدا ۶ دین: ملاک ارزیابى دین ۴ کتب آسمانى: تعالیم کتب آسمانى

علم ۴; اهمیت علم ۲، ۵; علم و عمل ۲ عمل: ملاک عمل ۵ قضاوت: احکام قضاوت ۵; ملاک قضاوت ۵; نقش علم در قضاوت ۵ قلب: استفاده از قلب ۷; پرسش از قلب ۹، ۱۱; فواید

خدا ۷; قضاوت اخروى خدا ۱; کیفرهاى خدا ۶; نشانه هاى ربوبیت خدا ۶ عمل: پاداش عمل پسندیده ۵; تجسم عمل ۵; شرایط حسابرسى عمل ۸; کیفر عمل ناپسند ۵ قضاوت: قضاوت

جهنم: تنوع عذابهاى جهنم ۳; موجبات جهنم ۲، ۸; ویژگى عذابهاى جهنم ۴ خدا: ملاک قضاوت اخروى خدا ۱ عذاب: اهل عذاب ۲; عذاب ذلتبار ۴، ۸; مراتب عذاب ۴، ۸; موجبات عذاب

عوامل سختى ۱، ۲، ۷ طاغوت: آثار قبول طاغوت ۳ ; آثار قضاوت طاغوت ۱ ; آثار گرایش به طاغوت ۷ ; قبول قضاوت طاغوت ۱۲ عذاب: موجبات عذاب ۳ عصیان: آثار عصیان ۲ محمّد

براى مسائل عنوان شده در آیه ۵۱ است. و از جمله آنها، قضاوت ظالمانه و همسویى با کافران است. یعنى این قضاوت و همسویى، ناشى از حسادت یهود مى باشد. ۳- مقام پیامبرى

۳ ; نزول قرآن ۱، ۳ ; نقش قرآن ۶، ۸، ۱۲، ۱۷ قضاوت: شرایط قضاوت ۱۸، ۱۹ ; مبانى قضاوت ۱۰، ۱۳، ۱۴، ۱۷ ; ملاک قضاوت مشروع ۱۶ کتب آسمانى: حقانیت کتب آسمانى ۵،

آثار ربوبیت خدا ۹; قضاوت اخروى خدا ۵، ۶ دین: اختلاف در دین حق ۸ شنبه: تعطیلى شنبه ۱ صراط مستقیم: اختلاف در صراط مستقیم ۸ قیامت: قضاوت در قیامت ۵، ۶; ویژگیهاى

رسول قضاوت مى کنند.* (یریدون ان یتحاکموا الى الطّاغوت و قد امروا ان یکفروا به) در صورتى ارجاع داورى به دادگاهها ناسازگار با ایمان مى شود که قضاوت در آن

زلیخا ۱۱; قضاوت خویشاوندان زلیخا ۸، ۹; کامجویى زلیخا ۲، ۵ عزیزمصر: عزیزمصر و قصه یوسف (ع) ۷ قضاوت: امارات قضایى در اثبات دعوا ۱۱; عدالت در قضاوت ۹; نقش امارات

بینى: جهان بینى توحیدى ۴ خدا: افعال خدا ۱۳; توصیه هاى خدا ۲; علم غیب خدا ۱۸; قضاوت اخروى خدا ۱۷; کیفرهاى خدا ۱۷; هشدارهاى خدا ۱۹ ذکر: آثار ذکر بازگشت به خدا

بتها در قیامت ۹ خدا: خدا توصیه هاى خدا ۲ ; قضاوت خدا ۶ ذکر: اهمیّت ذکر قیامت ۲ قیامت: حشر در قیامت ۳ ; قضاوت در قیامت ۶ ; ویژگیهاى قیامت ۳، ۶، ۹ گناهکاران:

حقیقت قیامت ۱، ۳; درک عظمت قیامت ۱; زمینه درک عظمت قیامت ۳; عظمت قیامت ۲; قضاوت در قیامت ۱; ویژگیهاى قیامت ۱، ۲ وحى: نقش وحى ۳

تقوا ۷; اهمیت تقوا ۶; عوامل تقوا ۹ خدا: توصیه هاى خدا ۶; حاکمیت خدا ۱۰; قضاوت اخروى خدا ۱۰; نواهى خدا ۳ ذکر: آثار ذکر پاداش اخروى ۹; آثار ذکر کیفر اخروى

ونظر حضرت يعقوب اظهار نظر خواهند كرد. 1- وجدان مجرم را براى تعيين كيفرش، به قضاوت بخوانيد. فَما جَزاؤُهُ‌ ... قالُوا فَما جَزاؤُهُ إِنْ كُنْتُمْ كاذِبِينَ

با گفتن‌ «هِيَ راوَدَتْنِي»، پاسخ مناسبى به زليخا داد.* 2- كسى كه در مقام قضاوت است بايد شكايت شاكى و دفاع متهم را بشنود و مدارك را بررسى كند و سپس نظر دهد

اقرار به عبودیت ۸ جهنمیان: ۷ خدا: حاکمیت اخروى خدا ۵; حتمیت عذابهاى خدا ۴; قضاوت اخروى خدا ۵; ویژگى عذابهاى خدا ۴; ویژگى کیفرهاى خدا ۶ خود: اقرار علیه خود

نظام مجازات الهى - بیانگر مطالب یاد شده است. ۳ - خداوند، مرجع نهایى داورى و قضاوت میان انسان ها در قیامت (و أنّ إلى ربّک المنتهى) در صورتى که آیه شریفه، ادامه

که مراد از «القول» - به قرینه آیه قبل - وعیدهاى الهى باشد که مبناى حکم و قضاوت خداوند در دادگاه قیامت است. ۲- تلاش محکومان دادگاه قیامت براى تغییر حکم الهى،

عامل مى‏باشد ولى خداوند خطا و تقصير او را عفو و فرمود (تمام شد). بخوانيد و قضاوت كنيد و ببينيد كه قرآن مجيد در طرفدارى از انبياء و در تقديس ساحت آنها چه قدمهائى

ظلم ۸ عمل: آثار اخروى عمل ۲، ۳; حسابرسى اخروى عمل ۷; مسؤول عمل ۴ قضاوت: تأخیر در قضاوت ۸ قیامت: پاداش در قیامت ۱، ۵; حسابرسى در قیامت ۷; کیفر در قیامت ۱،

آثار عمل پسندیده ۴; بقاى عمل ۶; فرصت عمل ۳ فرصت: عوامل تضییع فرصت ۳ قضاوت: منشأ قضاوت باطل ۱۱ کافران: بینش کافران ۱۰; پوچى عمل کافران ۷، ۹; تباهى عمل کافران

me. ترتیل: ترجمه: «إِفْتَحْ»: داوری کن (نگا: اعراف / ). جدائی بیفکن. مراد قضاوت در میان اهل توحید و سایر کافران و مشرکان است، و حق و سزای هر گروهی را دادن

از خود ۶ صفات: صفات پسندیده ۶ فراموشکاران: مهلت به فراموشکاران ۳ قضاوت: عدالت در قضاوت ۶ مسؤولیت پذیرى ۶: موسى(ع): آثار پرسشهاى موسى(ع) ۲; استمهال موسى(ع)

عطایاى خدا ۶ ; قضاوت خدا ۱۱ دین: موانع گرایش به دین ۹ روابط اجتماعى:۳ روابط بین الملل:۱۲ زیرکى: اهمیّت زیرکى ۵ فرصت طلبان:۲ قیامت: قضاوت در قیامت ۱۱ کافران:

اصرار بر عصیان ۱۲ عمل: عمل ناپسند ۹، ۱۲ کفران: کفران نعمت ۶، ۸، ۹ وجدان: قضاوت وجدان ۱۱

حکمت و علم به یوسف(ع) (ءاتینه حکمًا و علمًا) ۴- یوسف(ع) در سن جوانى ، به قضاوت و داورى میان مردم توانا بود. (و لما بلغ أشدّه ءاتینه حکمًا و علمًا) برخى

مسلمانان). «يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَ الطَّاغُوتِ» 3- روح لجاجت وعناد، مسير قضاوت را عوض مى‌كند. يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَ جلد 2 - صفحه 83 الطَّاغُوتِ وَ

آثار حکمت خدا ۲۹; آثار علم خدا ۲۹; توصیه هاى خدا۱; حاکمیت خدا ۲۷; قضاوت خدا ۲۷; ملاک قضاوت خدا۲۹; نواهى خدا ۸ دین: آثار شکست در دین ۳۱; آسیب شناسى دینى ۳۱;

خدا ۲; اخبار خدا در قیامت ۵; حاکمیت خدا ۳; علم خدا ۶; گواهى خدا ۹; ملاک قضاوت خدا ۷; نظارت خدا۸، ۹ عمل: آثار عمل ۷; تجسم عمل ۶; گواهان عمل ۹; ناظران عمل

ویژگیهاى قرآن ۱، ۲، ۸ قیامت: آمادگى براى قیامت ۱۴; اختفاى قیامت ۱۲; ملاک قضاوت در قیامت ۱۵; میزان در قیامت ۱۵; نامهاى قیامت ۱۳; وقت قیامت ۱۱، ۱۲; ویژگیهاى

زندگى: تاریخ زندگى اجتماعى ۲ سنّتهاى خدا: سنّت مهلت ۶ شرک: گناه شرک ۷ قیامت: قضاوت در قیامت ۹ ; ویژگیهاى قیامت ۹ گناه: گناه نابخشودنى ۷ مشرکان: مشرکان در قیامت

پذیرى ۱۳ خدا: آثار علم خدا ۲; توصیه هاى خدا ۱۰; علم خدا به سخنان ۱; ملاک قضاوت اخروى خدا ۲ دین: آزادى دین ۴; تبلیغ علیه دین ۱; فطریت دین ۷; مسؤولیت مبلغان

گذشته - که در آیات پیشین از آن سخن رفته است - تفریع شده باشد. ۱۰- توجه به قضاوت و داورى خداوند در قیامت و باور به پاداش و مجازات در آن سرا ، آدمى را به استقامت

۱۷; حقّانیت حکم خدا ۱۶; حکم خدا ۱۲، ۱۳، ۱۴; سنّتهاى خدا ۱۷; عطایاى خدا ۲; قضاوت خدا ۲۰; مظاهر ربوبیت خدا ۲ دلیل: تبعیت از دلیل ۵ عذاب: درخواست تسریع در عذاب

افعال خدا ۲ دادگاه: ناصالح ۶ رهبرى: بیعت با رهبرى ۱۲ ; نقش رهبرى ۱۱ طاغوت: قضاوت طاغوت ۶ ; مراجعه به طاغوت ۶ ظلم: به نفس ۶، ۷ ; موارد ظلم ۶ عفو: شرایط عفو

نيكوكار و بدكار، يا روز داورى قيامت- وعده گاه همه آنان است. روز داوری (و قضاوت بین افراد برحق و افراد ناحق که قیامت است) وعده‌گاه همه‌ی آنان است. همواره

مسؤولیّت مؤمنان ۲، ۵ نظام اخلاقى: ۱۴ نیّت: نقش نیّت ۶ وجدان: ارزش وجدان ۹ ; قضاوت وجدان ۷، ۸ طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌۱، ص ۱۱۱. محمدباقر محقق،‌

وفاى به عهد ۲۰ عهدشکنى: حرمت عهدشکنى با خدا ۱۹ غصب: احکام غصب ۱ قضاوت: عدالت در قضاوت ۱۳ کمخفروشى: حرمت کمخفروشى ۶، ۸ گواهى: عدالت در گواهى ۱۳ محرمات:۱،

موسى(ع) ۱۱; روش شرک ستیزى موسى(ع) ۱۵; قصه موسى(ع) ۱، ۳، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۵; قضاوت موسى(ع) ۱; موسى(ع) و گوساله سامرى ۱۱ هنر: نقش آثارهنرى ۱۷ یهودیت: تعالیم

عبادى ۱ جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۱ خدا: اختصاصات خدا ۹; تهدیدهاى خدا ۱۸; قضاوت اخروى خدا ۱۶; هدایتهاى خدا ۱۹، ۲۱ دروغ: آثار دروغ ۲۱ ریا: زمینه اجتناب از

پشیمانى بى ثمر ۲۲، ۲۶; کتمان پشیمانى ۲۶ تبلیغ: آثار تبلیغ ۸ جبرواختیار :۶ خدا: قضاوت اخروى خدا ۷ دین: آسیب شناسى دینى ۸ شرک: آثار شرک ۹ ظالمان: پشیمانى اخروى

از آن حضرت و آن حضرت و آن قهراً با على «عليه السلام» تطبيق مى‏نمود. اين قضاوت منصفانه است، ابن كثير در تفسير خود گويد: شاهد جبرئيل يا خود آن حضرت است و

ما نباید در مورد رویدادهای ناخوشایند که در زندگیمان پیدا می‌شود عجولانه قضاوت کنیم، چه بسیارند حوادثی که ما آن را ناخوش داریم اما بعدا معلوم می‌شود که

گذاشته‏ايم اما ناقه صالح را كه از سنگ بيرون آمده معجزه گفته‏ايم اگر باانصاف قضاوت كنيم خواهيم ديد تبديل سلول به شتر در اعجوبه بودن كمتر از تبديل سنگ به شتر

عامل مى‏باشد ولى خداوند خطا و تقصير او را عفو و فرمود (تمام شد). بخوانيد و قضاوت كنيد و ببينيد كه قرآن مجيد در طرفدارى از انبياء و در تقديس ساحت آنها چه قدمهائى

فرمود: موسى با پروردگارش مناجات مى‏كرد و علم را مى‏نوشت و ميان بنى اسرائيل قضاوت مى‏كرد و چون براى مناجات مى‏رفت هارون جانشين او بود. گفتم: كداميك زودتر از

باشيد. يهوديان و مسيحيان به غضب افتادند و گفتند: قضاوت تو ما را خشنود نساخت و از اين به بعد براى قضاوت و داورى نزد تو نخواهيم آمد سپس اين آيه نازل گرديد

عُجابٌ). آری گاه غرور و خودخواهی و مطلق نگری و فساد محیط آن چنان بینش و قضاوت انسان را تغییر می‌دهد که از واقعیتهای روشن تعجب می‌کند در حالی که به خرافات

اهل باطل از بين بروند در المنار گفته مراد از كلمه [يونس:93]. است كه خدا قضاوت در اختلاف را به روز قيامت موكول فرموده است در آيات: [انعام:115]. [اعراف:137]

وحی آسمانی- و با نداشتن بهره‌ای از علم، خرافاتی به هم بافته حق ندارد چنین قضاوت کند. تفسیر آیات ۱ - مشرکان، در حالى قرآن را ساخته و پرداخته [دست] بشر مى دانستند

لِلْمُؤْمِنِينَ» 3- خداوند پيامبرش را دلدارى مى‌دهد. «إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي» 4- قضاوت، از شئون ربوبيّت الهى است. «إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي» 5- حكم‌هاى الهى، مخصوص

إذ یقول أمثلهم طریقة إن لبثتم الا ومآ) حضور کسانى که صحیح تر مى اندیشند و قضاوت واقعى ترى نسبت به دیگران، دارند; گواه تفاوتى است که از این نظر در بین انسان ها

سليمان عليه السّلام علم خاصى عنايت فرمود كه ظاهرا علم معارف و احكام و حكمت و قضاوت و سياست و رياست باشد و هر دو شكر و حمد خدا را بجاى آوردند براى مزيّت علمى

سليمان عليه السّلام علم خاصى عنايت فرمود كه ظاهرا علم معارف و احكام و حكمت و قضاوت و سياست و رياست باشد و هر دو شكر و حمد خدا را بجاى آوردند براى مزيّت علمى

جدايى مى‌افتد، حتّى بهشتيان در بهشت درجاتى دارند.) 4- قيامت، روز حسابرسى و قضاوت است، نه عذرخواهى. «لا يُؤْذَنُ لَهُمْ‌ «1». كافى، ج 8، ص 178. «2». كهف، 47

صفحه 408 بروز جزاء بعد از اين باقى نمانده آيا خدا احكم الحاكمين و بهترين قضاوت كنندگان نيست كه بايد داد مظلوم را در روزى از ظالم بستاند پس بايد حتما روز

جدايى مى‌افتد، حتّى بهشتيان در بهشت درجاتى دارند.) 4- قيامت، روز حسابرسى و قضاوت است، نه عذرخواهى. «لا يُؤْذَنُ لَهُمْ‌ «1». كافى، ج 8، ص 178. «2». كهف، 47

فرجام كار خودتان باشيد. «وَ سَوْفَ تَعْلَمُونَ» جلد 2 - صفحه 483 3- زود قضاوت نكنيد و مهلت دادن‌هاى الهى را نشانه‌ى غفلت خدا از خودتان نپنداريد. «سَوْفَ

مخفیانه چشمها و اسرار درون سینه‌ها آگاه است در آن روز در باره خلایق دادرسی و قضاوت می‌کند. تفسیر آیات ۱ - آگاهى خداوند، به نگاه هاى خیانت بار و دزدانه بشر (یعلم

زيبا و روشن (مقايسه آيات 23 تا 28 و 30 تا 32 همين سوره) «مستكبرين» «متقين» قضاوت: «إِذا قِيلَ لَهُمْ ما ذا أَنْزَلَ رَبُّكُمْ قالُوا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ»

سليمان عليه السّلام علم خاصى عنايت فرمود كه ظاهرا علم معارف و احكام و حكمت و قضاوت و سياست و رياست باشد و هر دو شكر و حمد خدا را بجاى آوردند براى مزيّت علمى

صفحه 408 بروز جزاء بعد از اين باقى نمانده آيا خدا احكم الحاكمين و بهترين قضاوت كنندگان نيست كه بايد داد مظلوم را در روزى از ظالم بستاند پس بايد حتما روز

مخالف است. «ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى» 4- به ظاهر افراد نمى‌توان قضاوت كرد. (گاهى نابينا، از افرا بينا طالب‌تر است) الْأَعْمى‌ ... لَعَلَّهُ يَزَّكَّى‌

مخالف است. «ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى» 4- به ظاهر افراد نمى‌توان قضاوت كرد. (گاهى نابينا، از افرا بينا طالب‌تر است) الْأَعْمى‌ ... لَعَلَّهُ يَزَّكَّى‌

سليمان و نيز آيات آن را در «روح» آورده‏ايم. حاجتى به تكرا آن نيست و نيز قضاوت وى درباره گوسفندان در «داود» گذشت. مرگ سليمان [سباء:14]. مراد از دابة الارض

چیز، برپادارنده و قوام بخش آن است (لسان العرب). فعل «کَتَبَ»; یعنى، حکم و قضاوت کرد و ملزم ساخت (مصباح). بنابراین مراد از «کُتُب» در آیه شریفه، ممکن است

السلام را بر باد داده و بر خويشتن ستم كرديد. 1- ذكر سوابق، زمينه را براى قضاوت درست فراهم مى‌كند. «اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ» 2- بازگشت به شرك وجاهليّت، ظلمى

مگر آنكه منع شوند باران را. «2» و حضرت امير المؤمنين عليه السّلام چون از قضاوت فارغ شدى به بازار كوفه آمدى و فرمودى: اى مردمان از خدا بترسيد و كيل و وزن

در فهم و محدوديّت ماست. «إِلَّا بِالْحَقِّ» 3- فرد حكيم در كار خود منتظر قضاوت و داورى مردم نيست. «إِلَّا بِالْحَقِّ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ»

مخالف است. «ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى» 4- به ظاهر افراد نمى‌توان قضاوت كرد. (گاهى نابينا، از افرا بينا طالب‌تر است) الْأَعْمى‌ ... لَعَلَّهُ يَزَّكَّى‌

مخالف است. «ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى» 4- به ظاهر افراد نمى‌توان قضاوت كرد. (گاهى نابينا، از افرا بينا طالب‌تر است) الْأَعْمى‌ ... لَعَلَّهُ يَزَّكَّى‌

آورده و از همه شما به امر خدا قائم تر و به عهد خدا وفادارتر و به حکم خدا قضاوت کننده تر و با عدل و دادتر در امور رعیت و مزیت او بر شما در نزد خدا بزرگتر

امام صادق عليه السّلام است و حكم را بعضى بمعناى حكمت و بعضى بمعناى حكومت و قضاوت گرفته‌اند و آنچه ذكر شد كه فرمان نبوّت باشد بنظر حقير اكمل و انسب است ..

فَمَنْ يَخْلُقُ كَمَنْ لا يَخْلُقُ» 2- در شيوه‌ى تبليغ، وجدانِ مخاطب را به قضاوت بگيريد و عقل و فطرت او را بيدار كنيد. «أَ فَلا تَذَكَّرُونَ» 3- عقل و وحى

صفحه 408 بروز جزاء بعد از اين باقى نمانده آيا خدا احكم الحاكمين و بهترين قضاوت كنندگان نيست كه بايد داد مظلوم را در روزى از ظالم بستاند پس بايد حتما روز

حقّ بنا نهاده شده است. «فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ مَكْرِهِمْ» 8- زود قضاوت نكنيد؛ از توفيقاتى كه به خاطر مكر، نصيب بعضى‌ها مى‌شود، فريب نخوريد، بلكه

«أَخْبَتُوا إِلَی رَبِّهِمْ»: در برابر خدای خود فروتنی و کرنش می‌کنند. به عدالت و قضاوت خدای خود اطمینان دارند (نگا: حجّ / و ). Tabber requires Javascript to function

آنها کودکی نوزاد را در آغوش او دیدند، دهانشان از تعجب باز ماند، بعضی که در قضاوت و داوری، عجول بودند گفتند: حیف از آن سابقه درخشان، با این آلودگی! و صد حیف

داشته باشند، توبه كنند و اگر قابل نبودند، در قيامت به حسابشان برسد. 1- زود قضاوت نكنيد و خداوند را غافل مپنداريد. «لا تَحْسَبَنَّ» 2- مهلت دادن به ستمگران،

پيمان‌شكنى و تمرّد آنان بود. «ما وَجَدْنا لِأَكْثَرِهِمْ مِنْ عَهْدٍ» 2- در قضاوت بايد انصاف داشت. «لِأَكْثَرِهِمْ»، نه همه‌ى آنها. 3- كارنامه‌ى تاريخ گذشتگان

«ع» مراد از «حكمت» و «فَصلُ الخطاب»، كه به داود «ع»، داده شده بود ماجرای قضاوت حضرت داود «ع»، و استغفار و انابۀ او آیا داستان مراجعه کنندگان به داود«ع»،

«ع» مراد از «حكمت» و «فَصلُ الخطاب»، كه به داود «ع»، داده شده بود ماجرای قضاوت حضرت داود «ع»، و استغفار و انابۀ او آیا داستان مراجعه کنندگان به داود«ع»،

كَالْأَعْمى‌ ... وَ الْبَصِيرِ 2- در تبليغ، با شيوه‌ى سؤال، وجدان افراد را به قضاوت بطلبيم. «هَلْ يَسْتَوِيانِ» مَثَلُ الْفَرِيقَيْنِ كَالْأَعْمى‌ وَ الْأَصَمِّ

مخالف است. «ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى» 4- به ظاهر افراد نمى‌توان قضاوت كرد. (گاهى نابينا، از افرا بينا طالب‌تر است) الْأَعْمى‌ ... لَعَلَّهُ يَزَّكَّى‌

مخالف است. «ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى» 4- به ظاهر افراد نمى‌توان قضاوت كرد. (گاهى نابينا، از افرا بينا طالب‌تر است) الْأَعْمى‌ ... لَعَلَّهُ يَزَّكَّى‌

هرچند گروهى ناراحت شده و تهمت بزنند. «فَأَتَتْ بِهِ قَوْمَها تَحْمِلُهُ» 2- قضاوت مردم معمولًا عجولانه وبراساس قرائن ظاهرى است، نه واقعيّات. «لَقَدْ جِئْتِ

چنین است: «خداوندا! تو از اسرار پنهان و آشکار آگاهی و تو در میان بندگانت قضاوت خواهی کرد» (زمر/ 46). 2- این دادگاه وجدان توصیه و رشوه و پارتی و پرونده سازی

به واسطه‌ى انبيا اتمام حجّت مى‌كند. «لِتُبَيِّنَ لَهُمُ» 4- قرآن هم كتاب قضاوت بين حقّ و باطل، هم وسيله‌ى ارشاد و هم وسيله دريافت رحمت الهى است. «لِتُبَيِّنَ‌،

اما قسطاس مستقیم مقصود امام است و او مظهر عدل در میان همه خلق مى باشد و قضاوت ائمه بر آن اساس است...». احکام ۱: ارزشگذارى: ملاک ارزشگذارى ۶، ۹ ارزشها ۸:

رفتن. چرا که غرور سر چشمه بیگانگی از خدا و خویشتن، ج2، ص639 و اشتباه در قضاوت، و گم کردن راه حق، و پیوستن به خط شیطان، و آلودگی به انواع گناهان است. برنامه

مخالف است. «ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى» 4- به ظاهر افراد نمى‌توان قضاوت كرد. (گاهى نابينا، از افرا بينا طالب‌تر است) الْأَعْمى‌ ... لَعَلَّهُ يَزَّكَّى‌

چه بسا آزمايش الهى است. انسان چون حكمت الهى و مصالح امور را نمى‌داند، زود قضاوت مى‌كند، مأيوس مى‌شود و كفر مى‌ورزد. 1- كاميابى‌هاى انسان تنها در حدّ چشيدن

هم نسبت به اعمال آنهاست و هم نسبت به جزای آنها، و این دو در حقیقت دو رکن قضاوت کامل و عادلانه است. تفسیر آیات ۱ - خداوند، داراى آگاهى کامل و دقیق به آینده

«أَرْبَعَةً مِنْكُمْ» 3- گواهى بر زنا واجب نيست. «فَإِنْ شَهِدُوا» 4- در قضاوت به علم خود اكتفا نكنيم، گواهى لازم است. «فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِكُوهُنَّ»

مردم در قيامت و حضور آنان در پيشگاه الهى به صورتى كه هيچ نقطه‌ى ابهامى براى قضاوت عادلانه باقى نگذارد، به خاطر امورى است: الف) هموار شدن زمين و حذف كوه‌ها

داشتن اينكه بعضى از مادران ايشان كنيز بوده اند و همين معنا سبب شده كه در قضاوت خود گمراه شوند و نتوانند رفتار پدر را حمل بر غريزه والدين نسبت به فرزندان

انحراف است. «وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ» «4» هواپرستى، مانع قضاوت عادلانه است. «فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعِ الْهَوى‌»

گفته شود. «يا أَبَتِ» 6- در نهى از منكر، با ايجاد سؤال، وجدان افراد را به قضاوت گيريم. «لِمَ تَعْبُدُ» 7- در نهى از منكر، از منكرهاى اعتقادى شروع كنيم. (متأسفانه

كَفى‌ بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيباً» «5» نامه‌ى عملت را بخوان و خود قضاوت كن كه با تو چه برخورد شود. ز: اعضاى بدن. «يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ

به خاطر تفرقه و سستى و اطاعت نكردن خودتان از فرماندهى بوده است. 1- هنگام قضاوت، تلخى‌ها و شيرينى‌ها را با هم در نظر بگيريد. تنها شكست‌ جلد 1 - صفحه 644

پيدا مى‌شود. أَخْرَجْنا ... مِنَ الْأَرْضِ‌ 3. حرف مى‌زند، «تُكَلِّمُهُمْ» قضاوت مى‌كند و از آينده مردم خبر مى‌دهد. أَنَّ النَّاسَ كانُوا ... 4. حرف او همچون

تنگ نظرى يهود، سازگارتر است. «1». كافى، ج 1، ص 205. جلد 2 - صفحه 84 1- از قضاوت‌هاى نابجاى ديگران درباره‌ى دينتان نگران نباشيد. «أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ» 2-

شَيْ‌ءٍ» «6» 7. حكمت. «آتَيْناهُ الْحِكْمَةَ وَ فَصْلَ الْخِطابِ» «7» 8. قضاوت. «فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ» «8» 9. نرم شدن آهن در دست او. «أَلَنَّا

اينكه افتراء بر خداست تجديد نظر نموده (و كلاه خود را قاضى نموده ) به حق قضاوت كنند، لذا در اين آيات هم كه باز براى عبرت دادن است متعرض مساءله بت پرستى

آوريد. «وَ الضُّحى‌ وَ اللَّيْلِ إِذا سَجى‌ ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 3- به قضاوت‌ها و پيش داورى‌ها و تحليل‌هاى نادرست، صريحاً جواب بدهيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ»

از بين برود: 1. گاهى امر و نهى ما امروز اثر نمى‌كند، ولى در تاريخ، فطرت و قضاوت ديگران اثر دارد. چنانكه امام حسين عليه السلام در راه امر به معروف و نهى از

آوريد. «وَ الضُّحى‌ وَ اللَّيْلِ إِذا سَجى‌ ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 3- به قضاوت‌ها و پيش داورى‌ها و تحليل‌هاى نادرست، صريحاً جواب بدهيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ»

آمد. 2- هر گاه مردم زكات نپردازند، چهار پايان به هلاكت مى‌رسند. 3- هرگاه قضاوت مسئولان قضايى، ظالمانه باشد، باران نخواهد باريد. 4- زمانى كه پيمان شكنى رواج

و خود را به او بچسباند ولى با وى نزدیکى و جماع نکند درباره چنین مردى چه قضاوت خواهى نمود؟ عمر بن الخطاب که در آن میان حضور داشت به ابوالیسر گفت: اگر این

الْقَوْمِ الْفاسِقِينَ* «3» 4. در مورد كسانى كه طبق قانون الهى داورى و قضاوت نمى‌كنند: «وَ مَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ»

مگر على عليه السّلام. «1» بنابراين عاقل بصير را انصاف لازم است در حكومت و قضاوت. فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا: پس اگر نيابيد چيزى را كه صدقه دهيد، فَإِنَّ اللَّهَ

نيست كه پاسخ او، قضاوت و حكمى تقديرى بوده. چون اگر چنين نبود، جا داشت از طرف مقابل هم بخواهد تا دعواى خود را شرح دهد و بعدا بين آن دو، قضاوت كند. آرى، ممكن

اختلاف و نزاعى كه ميان آنها است حَكَم و قاضى سازند و سپس در دل خود از آنچه قضاوت كنى و حكم بدهى حرجى و ضيقى و اعتراضى در نيابند و به خوبى تسليم باشند و بپذيرند»

آوريد. «وَ الضُّحى‌ وَ اللَّيْلِ إِذا سَجى‌ ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 3- به قضاوت‌ها و پيش داورى‌ها و تحليل‌هاى نادرست، صريحاً جواب بدهيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ»

مخلوقاتی همچون جن، و یا بتهای سنگی و چوبی را همتایان خدا می‌شمرید؟ این چه قضاوت زشت و دور از منطقی است؟! و در دنباله آیه برای تأکید می‌فرماید: «این چنین

در پاسخ نامه رسيد كه چون امام قائم قيام كند ميان مردم به علم خود قضاوت كند مانند قضاوت داود (ع) و گواه نطلبد و تو مى خواستى از علاج تب ربع بپرسى و فراموش

ليس لك به علم ). نه در عمل شخصى خود از غير علم پيروى كن ، و نه به هنگام قضاوت درباره ديگران ، نه شهادت به غير علم بده ، و نه به غير علم اعتقاد پيدا كن

احكام مربوط به نكاح بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات گذشته مربوط به نكاح ) قضاوت اميرالمؤ منين (ع ) درباره فتواى ابن مسعود رواياتى در ذيل آيه (والمحصنات من

جعل‌ خليفه‌، اعطاء لوي‌، جعل‌ والي‌ و رئيس‌ ‌براي‌ قشون‌ جلد 6 - صفحه 464 قضاوت‌ و ‌غير‌ اينها ‌پس‌ توهم‌ نشود ‌که‌ اطاعت‌ ‌رسول‌ عين‌ اطاعت‌ ‌خدا‌ ‌است‌

هنگامى قطع خواهد شد كه داورى صحيحى بين آنها بشود، لذا اين تعبير به معنى قضاوت عادلانه آمده است . اين احتمال در تفسير اين جمله نيز وجود دارد كه خداوند منطق

رحمت را ذخيره كند تا روز قيامت براى آن كسى كه حاجت او ردّ شده تا در باره آن قضاوت كند، اگر خواهد آن را به خود برگرداند و اگر خواهد به ديگرى رساند، اى اسماعيل،

است) تا چون از آب بوگندو سير شده و مطالب بيهوده گنج كرده ميان مردم به مسند قضاوت قاطع نشسته، و تعهد كرده موضوعى كه بر ديگرى مشتبه است حل كند و اگر بر خلاف

عليه السّلام روايت مى‏كند كه فرمود: زنهار، از داورى بين مردم بپرهيزيد زيرا قضاوت فقط كار پيشواى عالم بحكم و عادل در ميان مسلمين است مانند پيغمبرى، يا وصيّ

آوريد. «وَ الضُّحى‌ وَ اللَّيْلِ إِذا سَجى‌ ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 3- به قضاوت‌ها و پيش داورى‌ها و تحليل‌هاى نادرست، صريحاً جواب بدهيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ»

سوره يونس صريح در اينست كه خداى تعالى بزودى در بين امت اسلام و بين پيامبرش قضاوت خواهد كرد، و آنان را عذاب و مؤ منين ايشان را نجات مى دهد. اين سنت الهى است

گوسفند و گاو و شتر بسيار تلف شوند، سوم- هر گاه در جامعه‏اى حاكمان محاكم در قضاوت نسبت به دادخواهى‏ ستم كنند و رعايت حكم الهى نكنند باران از آسمان نبارد يا

است. «كَذلِكَ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ» 19- خود را به جاى ديگران بگذاريد، بعد قضاوت كنيد. شما هم روزى چنين بوديد. «كَذلِكَ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ» 20- مغرور نشويد،

آوريد. «وَ الضُّحى‌ وَ اللَّيْلِ إِذا سَجى‌ ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 3- به قضاوت‌ها و پيش داورى‌ها و تحليل‌هاى نادرست، صريحاً جواب بدهيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ»

مى‏شود و زياد ميگردد، و در نهان از خدا بترسيد تا از خود انصاف دهيد (بحق قضاوت كنيد اگر چه بزيانتان باشد، و چنين نكند جز كسى كه در نهان از خدا بترسد) چند

حكم‌ ملك‌ مصر و قضاوت‌ ‌او‌ ‌اينکه‌ نبوده‌ ‌که‌ سارق‌ ‌را‌ استرقاق‌ كند ‌ يا ‌ نگاه‌ دارند ‌براي‌ خدمت‌ ‌تا‌ مدتي‌ و ‌اينکه‌ حكم‌ و قضاوت‌ ‌در‌ طريقه‌ يعقوب‌

عذاب ، هر جا كه سخن از قضاوت به ميان آيد اين سوال به ذهن شنونده وارد مى شود كه آيا اين قضاوت به عدالت است يا حقكشى ؟ و آيا در اين قضاوت به آن كسى كه عليه او

17- تنصيف ارث. 18- تنصيف شهادت. 19- عدم تبرج (مكشفه شدن). 20- استشاره. 21- قضاوت. 22- تعليم كتابت. 23- نزول غرف. 24- تشييع جنايز. وَ اللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ‌:

نفسانى همانا ايمان به خدايى است كه برگشت همه بندگان و حساب اعمال آنان و قضاوت در بين شان و پاداش مستوفاى كار نيك شان به دست اوست ، و وقتى مساءله وصيت ،

را نجات مى‌دهد كه با تعقّل رشد كند. «أَكْثَرُهُمْ لا يَعْقِلُونَ» 9- در قضاوت‌ها، نظر به اقلّيت و اكثريّت نداشته باشيم، چه بسا اقلّيت بر حقّ و اكثريّت

و حياري‌ نكرده‌ و ترك‌ نكرده‌. حَتّي‌ تَأتِيَهُم‌ُ البَيِّنَةُ ‌در‌ باب‌ قضاوت‌ ميفرمايند: (البينة ‌علي‌ المدعي‌ و اليمين‌ ‌علي‌ ‌من‌ أنكر) ‌هر‌ مدعي‌ ‌که‌

با نظريه است . در نتيجه معناى حكم ، قضاوت به حق در خوبى و يا بدى يك عمل ، و تطبيق عمل با آن قضاوت است و اين قضاوت به حق همان است كه به انبياء داده مى شود،

دادند) و از مكان دور دستى به جهان غيب پرتاب مى شدند (بى مطالعه در باره آن قضاوت مى كردند). ۵۴ - (سرانجام ) ميان آنها و آنچه مورد علاقه شان بود جدائى افكنده

خدايا! از تو است سپاس ابدى، توئى خوش آزمايشى و بزرگ ستايش و پر نعمت و عادل قضاوت و شايان عطا و نيك نعمت معبود هر كه در زمين است و معبود هر كه در آسمان است،

زيادتى و نقصى». 8- آنچه از اوست، چه دادن‌ها وگرفتن‌ها، همه خير است، گرچه در قضاوت‌هاى عجولانه‌ى ما فلسفه‌ى آن را ندانيم. «بِيَدِكَ الْخَيْرُ» 9- سرچشمه‌ى بدى‌ها

تعهد كرده بود كه شبها را به عبادت برخيزد، و روزها را روزه دارد، و هنگام قضاوت هرگز خشم نگيرد، و بر سر اين عهد و پيمان باقيماند اين لقب به او داده شد. و

هارون وحى مى كرد پرسيدم : بفرماييد ببينم آيا حكومت در بنى اسرائيل و منصب قضاوت و امر و نهى به هر دو واگذار بود؟ فرمود: موسى با پروردگارش مناجات مى كرد،

ء عجاب ). آرى گاه غرور و خودخواهى و مطلق نگرى و فساد محيط آنچنان بينش و قضاوت انسان را تغيير مى دهد كه از واقعيتهاى روشن تعجب مى كند در حالى كه به خرافات

را زنده مى كند آنهم به اذن او است ، همچنين هر منصبى اعم از رهبرى الهى و قضاوت و حكميت به كسى سپرده شده است تفسير نمونه جلد ۵ صفحه ۲۶۶ آنهم از ناحيه پروردگار

دارم : هنگامى كه خشم ترا فرا ميگيرد به ياد من باش !. و هنگامى كه ميان دو نفر قضاوت ميكنى بياد من باش !. و هنگامى كه با زن بيگانه اى تنها هستى و هيچكس در آنجا

در داشتن اينگونه امور باشد - آنطور كه در سابق گفتيم - با فهم عوام الناس ‍ قضاوت كرده و چنين كسى خالى از غلو نيست ، هر چند كه بگويد اين اصالت و استقلال را

و به حكميت او راضى شوند كه او را حاكم شماها مقرر ساختم و اگر طبق حكم ما قضاوت كند و از او نپذيرد (يعنى كسى كه حكم بر ضرر او است) همانا حكم ما را سبك شمرده

درآورده ، تا چه رسد به اينكه چهل روز بر جاى او بنشيند و ميان مردم حكومت و قضاوت كند. به هر حال قرآن در آيه بعد مساءله توبه سليمان را كه در آخرين جمله آيه

در ولايت عهد در آيم به شرط آن كه نه امرى كنم و نه نهى، نه فتوى دهم و نه قضاوت كنم، نه منصب دهم و نه عزل كنم و نه در آنچه جريان دارد تغييرى بدهم و بايد

كامل ) ندارند، مواسات و برابرى با برادر دينى در مال ، و اداى حق مردم با قضاوت عادلانه نسبت به خود و ديگران ، و خدا را در هر حال ياد كردن ، منظور سبحان

گويند علم و فهم اين روايات را بايد به صاحبان آنها واگذاريم و از هر گونه قضاوت پيرامون آنها خوددارى كنيم . در اينصورت ما مى مانيم و متن آياتى كه در قرآن

خواهد آمد بخشى از آن فضائل است ، و نيز صوت و آهنگ بسيار زيبا، و قدرت بر قضاوت عادلانه كه در سوره «ص » به آن اشاره شده بخشى ديگر از اين فضل الهى محسوب ميشود

تازه سه درهم نيز غرامت مى ستاندند، و در شهر قاضى داشتند كه او هم همين طور قضاوت مى كرد، و حق را به اهل شهر مى داد(( بعضى ديگر گفته اند: ((مراد از ((قطع سبيل

خيانت دوخته و دستش به خون بى گناهان آلوده است خلافت روى زمين دهد، و مقام قضاوت را به طور مطلق به او بسپارد؟! تفسير نمونه جلد ۱۹ صفحه ۲۶۲ اين آيه از پنج

گردد، و حتى اگر كسى كه ديگرى را متهم مى سازد نتواند ادعاى خود را در محكمه قضاوت اسلامى به ثبوت برساند خود مجازات شديد (چهار پنجم حد زنا) خواهد داشت ، تا

آخرت . در آيه بعد براى اينكه بطلان سخنان آنها روشنتر شود، و نيز اصول صحيح قضاوت و داورى رعايت گردد، از آنها دعوت مى كند كه اگر شهود معتبرى دارند، كه خداوند

هست ، مقايسه مى نماييم تا خواننده ، خود با ديد انصاف ، در آن دو نگريسته و قضاوت كند. قرآن مجيد در عين حال در آن مقدار از علم نافع كه بحث در آن واجب بوده

كار ميرود، ممكن است به خاطر توجه دادن به اين حقيقت باشد كه در اين سير و قضاوت خود عجله نكنند، بلكه هنگامى كه آثار گذشتگان را مشاهده كردند، با حوصله و دقت

سوره انبياء: و كنا لحكمهم شاهدين (ما گواه حكم آنها بوديم ). آيه مربوط به قضاوت داود و سليمان است ، و قرآن درباره اين دو نفر ضمير جمع (هم ) بكار برده است

نـبـايـد در مـورد رويـدادهاى ناخوشايند كه در زندگيمان پيدا مى شود عجولانه قضاوت كنيم ، چه بسيارند حوادثى كه ما آنرا ناخوش داريم اما بعدا معلوم مى شود كه

فرموده بود، و دوباره سخن از قضاى بين مردم راندن، تكرارى است بى جهت. ليكن ظاهر قضاوت در مابين يك جماعت، اين است كه به نفع بعضى، و به ضرر بعضى داورى شود. چون در

مى شناسد هرگز گرفتار انحراف به خاطر نيازها و حب و بغضها نمى گردد. در مقام قضاوت و داورى نيز عادلانه ترين داوريها، داورى خدا و پيامبر و امام معصوم است ، و

و اسناد اين روايات نيز چنانكه ديديم قابل گفتگو است ، بهتر اين است كه از قضاوت درباره اين روايات خوددارى كنيم و علم آن را به اهلش ‍ بسپاريم . تفسير نمونه

حكومت وقت (منصور عباسى ) را مجاز مى دانست و به همين دليل او حاضر نشد منصب قضاوت را در حكومت خلفاى بنى عباس بپذيرد. نويسنده المنار سپس اضافه مى كند كه ائمه

، و بر اساس معيارهائى كه در همين آيات از قرآن دريافته ايم ، درباره آنها قضاوت و داورى مى كنيم ، پيوند خود را با آنها كه بر سر عهد و پيمان خود باقى ماندند

تُجْزَوْنَ إِلّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ»: يعنى: در آن روز، در بينشان، به عدل قضاوت مى شود و به حق، حكم مى شود و در نتيجه، به هيچ كس، به هيچ وجه، ستم نمى شود

لَضالُّونَ»: يعنى وقتى مجرمان، مؤمنان و ابرار را مى بينند، به عنوان شهادت و يا قضاوت به يكديگر مى گويند: اينها، گمراهان اند. البته احتمال دوّمى - كه قضاء و داورى

زاويه ديد همسر دوم بايد مطالعه شود و با توجه به مصلحت مجموع ، در اين باره قضاوت كنيم . و اگر راه دوم را انتخاب كنيم بايد فحشاء را به رسميت بشناسيم و تازه

اسلامى ما به راه انداخته اند مشاهده مى كنيم باشد كه تاريخ آينده در اين زمينه قضاوت كند. مساله رعايت عدالت حتى در مورد قاتل در آن حد و پايه است كه در وصاياى

واژه به كار رفته ، به خاطر همين است ، چرا كه علاوه بر جداسازى در ميان آنها قضاوت و داورى كه يكى از معانى فتح است نيز انجام ميگيرد و هر كدام را به آنچه استحقاق

آسمانى - و با نداشتن بهره اى از علم ، خرافاتى به هم بافته حق ندارد چنين قضاوت كند. از اين آيه ضمنا اين نكته استفاده ميشود كه انسان تنها به نيروى عقل خويش

باشد زيرا در نماز عصر، اجتماع بيشترى شركت مى كردند و به علاوه وقت داورى و قضاوت در ميان مسلمين بيشتر آن موقع بود. و رابعا انتخاب وقت نماز براى شهادت به خاطر

است ، ولى رويهم رفته نمى توان به طور قطع در اين زمينه با توجه به خود آيه قضاوت كرد. «نكر» به معنى زشت و منكر است ، و بازتاب آن قويتر از كلمه «امر» كه در

فانما يعرف الرجل باشكاله و اقرانه و ينسب الى اصحابه و اخدانه : درباره كسى قضاوت نكنيد تا به دوستانش نظر بيفكنيد چرا كه انسان بوسيله دوستان و ياران و رفقايش

ابراز داشته ، كه از نظر اهميت موضوع فشرده آن را در اينجا مى آوريم . البته قضاوت درباره صحت و سقم آن نيازمند بررسى فراوانى است كه شايد بر عهده آيندگان باشد

دادگاه عدل او در جهان ديگر، و مالكيت خداوند نسبت به همه آسمان و زمين و حق قضاوت و داورى او اشاره مى كند. نكته ها: ۱ - جمله الم تر آيا نديدى به گفته بسيارى

شواهد و مدارك زنده كه جاى گفتگو نيست و هر كس اين نامه عمل را بنگرد مى تواند قضاوت و داورى كند، هر چند شخص «مجرم » باشد، چرا كه اين نامه عمل چنانكه خواهد آمد،

براى اين است كه : سياق در اين سه جمله ، مختلف است ، چون در جمله اول حكم و قضاوت او را حكايت كرده و در جمله دوم استغفار و دعايش را. و در جمله سوم عهد و پيمانش

مشمول رحمت مى سازد، كمى به حال خود بينديشيد و درباره خود و ديگران عادلانه تر قضاوت كنيد. به هر حال در پايان آيه روى سخن را به پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و

ابلاغ نمود، امت درباره او دو دسته شدند، آن وقت خدا در بينشان به حق و عدالت قضاوت نمود، و در آخرت نيز ستم نخواهند شد(۴۷) ميگويند: اگر شما راست ميگوييد اين

‌که‌ حفظ كند، و حديث‌ ‌براي‌ كسي‌ ‌که‌ روايت‌ كند و حكم‌ ‌براي‌ كسي‌ ‌که‌ قضاوت‌ كند و حلم‌ ‌براي‌ كسي‌ ‌که‌ تجربه‌ كند و لباس‌ ‌براي‌ كسي‌ ‌که‌ دثار و لباس‌