وَجْه

از الکتاب

آیات شامل این کلمه

«وَجْه» در لغت به معناى «صورت» است و گاهى به معناى «ذات» به کار برده مى شود. بنابراین «وجه اللّه» یعنى ذات خدا. یعنى از آنجا که صورت آئینه روح و دل آدمى است، و حواسى که انسان را با خارج مربوط مى کند، تقریباً همه در آن قرار دارد، گاهى به معناى روح، یا به معناى ذات نیز آمده است.

و در سوره «روم» منظور صورت باطنى و روى دل مى باشد، بنابراین، منظور تنها توجّه با صورت نیست، بلکه توجّه با تمام وجود است، زیرا وجه و صورت، مهمترین عضو بدن و سنبل آن است.

درست است که «وَجْه» از نظر لغت، به معناى صورت است که، به هنگام مقابله با کسى با آن مواجه و روبرو مى شویم، ولى هنگامى که در مورد خداوند به کار مى رود، منظور ذات پاک او است. بعضى نیز «وَجْهُ رَبِّک» را در سوره «رحمان» به معناى صفات پروردگار دانسته اند که از طریق آن، برکات و نعمت ها بر انسان ها نازل مى شود، همچون علم و قدرت و رحمت و مغفرت.

این احتمال نیز داده شده: منظور اعمالى است که به خاطر خدا انجام داده مى شود، بنابراین، همه فانى مى شوند، تنها چیزى که باقى مى ماند اعمالى است که از روى خلوص نیت و براى رضاى او انجام گرفته است. ولى معناى اول از همه مناسب تر به نظر مى رسد.

«وجه» در سوره «لیل» به معناى «ذات» است، و منظور رضایت و خشنودى ذات پاک او است.

ریشه کلمه