فَتْحا

آیات شامل این کلمه

«فتح» در اصل ـ همان گونه که ارباب لغت گفته اند ـ به معناى گشودن و از بین بردن بستگى است، و آن دو گونه است: گاهى جنبه حسى دارد، مانند فَتْحُ البابِ: «گشودن در» و گاه جنبه معنوى دارد مانند: فَتْحُ الهَمِّ: «گشودن غم و از بین بردن اندوه».

«راغب» در «مفردات» مى گوید: در اصل به معناى از بین بردن پیچیدگى و اشکال است، و آن بر دو گونه است: گاهى، با چشم دیده مى شود، مانند گشودن قفل، و گاه، با اندیشه درک مى شود، مانند گشودن پیچیدگى اندوهها و غصه ها، و یا گشودن رازهاى علوم، و همچنین داورى کردن میان دو کس و گشودن مشکل نزاع و مخاصمه آنها.

ریشه کلمه

• فتح‌ (۳۸ بار)

قاموس قرآن

گشودن. باز كردن. خواه محسوس باشد مثل [يوسف:65]. چون متاع خويش گشودند ديدند سرمايه شان به خودشان بر گردانده شده و خواه معنوى مثل [شعراء:118]. كه مراد پيروزى و رهائى از ستمكاران است. [بقره:76]. مراد از «ما فَتَحَ اللَّهُ» بشارات رسول خدا «صلى اللَّه عليه و آله» است در تورات که گاهى بعضى از يهود آنها را به مؤمنين نقل مى‏كردند لذا بزرگانشان در خلوت آنها را از اين كار نهى كرده و مى‏گفتند: آيا آنچه را كه خدا به شما فهمانده به آنها حكايت مى‏كنيد تا پيش خدا به وسيله آن با شما محاجّه كنند؟ گوئى يهود خيال مى‏كردند اگر آنها نگويند خدا نخواهد دانست لذا در آيه بعدى فرموده آيا نمى‏دانند كه خدا آنچه پنهان يا آشكار مى‏كنند مى‏داند. [فتح:1-2]. رجوع شود به «ذنب» [ابراهيم:15]. فاعل «اسْتَفْتَحُوا» ظاهراً «رسل» است در آيات قبل، يعنى پيامبران از خدا فتح و پيروزى خواستند در نتيجه عذاب آمد و هر ستمگر لجوج از سعادت نوميد شد. ممكن است فاعل هم پيامبران باشند و هم كفار كه آنها نيز از روى مسخره و عناد يكسره شدن كار را مى‏خواستند و مى‏گفتند [سجده:28]. در اين صورت مقصود آن است كه هر دو گروه فتح را خواستند ولى به نوميدى كفار تمام شد. فتاح: بسيار گشاينده و آن از اسماء حسنى است مراد از آن عموم است و از جمله فتح و فيصله ميان حق و ناحق مى‏باشد. [سباء:26]. و آن يكبار بيشتر در قرآن مجيد نيامده است. *** مفاتح: [انعام:59]. [نور:61]. [قصص:76]. اين لفظ بيشتر از سه بار در قرآن مجيد نيامده است. مفتح (به كسر ميم و سكون فاء و فتح تاء) و مفتاح به معنى كليد و مفتح (بر وزن مقعد) به معنى خزانه و انبار است جمع اولى و دومى مفاتح و مفاتيح و جمع سومى فقط مفاتح آيد (اقرب). على هذا مفاتح در سه آيه گذشته احتمال دارد كه به معنى كليد و يا خزانه باشد ولى در آيه اول به قرينه [منافقون:7]. [حجر:21].بايد گفت كه مراد خزائن است يعنى خزائن و انبارهاى غيب نزد خدا است و جز او كسى به آنها دانا نيست و در آيه دوم اگر مراد كليدها باشد منظور آن است از جاهائيكه كليد آنها دست شماست مى‏توانيد بخوريد و يا از چيزى به خوردن مجازيد كه انبارهاى آن دست شماست و درآيه سوم قريب به علم است كه مراد خزائن باشد يعنى به قارون از گنج‏ها آنقدر داديم كه حمل گنج‏هاى او بر گروه نيرومند ثقيل بود.

کلمات نزدیک مکانی

وَ قَرِيبا لَک مِن مَا اللّه مُبِينا لِيَغْفِر بَيْنَهُم هُو ذٰلِک أَثَابَهُم مَغَانِم الّذِي فَتَحْنَا نَجّنِي دُون عَلَيْهِم بَيْنِي إِنّا کَثِيرَة أَرْسَل فَافْتَح فَجَعَل کَذّبُون يَأْخُذُونَهَا السّکِينَة مَن رَسُولَه تَعْلَمُوا مَعِي بِالْهُدَى فَأَنْزَل قَوْمِي تَقَدّم قُلُوبِهِم إِن کَان لَم دِين فَعَلِم رَب فَأَنْجَيْنَاه ذَنْبِک فِي الْمُؤْمِنِين تَخَافُون

تکرار در هر سال نزول

در حال بارگیری...