ریشه جنب: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Move page script صفحهٔ ریشه جنب‌ را به ریشه جنب منتقل کرد)
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۵: خط ۵:
__TOC__
__TOC__


=== قاموس قرآن ===
 
(بر وزن عقل) پهلو. طرف. در اقرب الموارد هست: [توبه:35] با آنها پهلوهایشان و پیشانیهایشان داغ کرده مى‏شود [آل عمران:191] خدا را ذکر مى‏کنند در حال ایستادن و نشستن و بر پهلوهایشان یعنی در حال خوابیدن که بر پهلو مى‏خوابند. به عقیده راغب معانى اجتناب و جانب و تجنّب و جنابت و غیره استعاره از معناى اصلى این کلمه است در اینجا چند آیه را بررسى مى‏کنیم. 1- [ابراهیم:35] مرا و فرزندانم را از عبادت بتها کنار کن. فعل «اَجنُبنی» از جانب است یعنی مرا از شرک در جانب و در کنار قرار بده که قهراً معناى دورى مى‏دهد. جنب و اجنب از ماضى و مزید هر دو متعدى آمده است. 2- [نساء:36] اوّلى بر وزن شتر و دوّمى بر وزن عقل است یعنی همسایه‏اى که قرابت ندارد بدلیل ماقبل که «والجار ذی القربی» است و رفیق نزدیک که در جنب و کنار انسان است. «جُنُب» اوّلى صفت است به معنی مجنوب و دوّمى اسم است به معنى جانب و کنار. 3- [زمر:56] جنب قهراً به معنى امرالله و دستور خداست گوئى دستور خدا در کنار خداست و یا مربوط به خداست. 4- [حج:36] آیه درباره شترهاى قربانى است وجوب را وقوع معنى کرده‏اند یعنى آنگاه که پهلوهایشان به زمین افتاد از آنها بخورید. اشاره به خروج روح از بدن قربانى است. 5- [قصص:11] به نظر مى‏آید چنانکه در مجمع نقل شده «جنب» صفت محذوف باشد مثل مکان جنب یعنی: او را از محلّ دورى دید در حالیکه آنها نمى‏دانستند. 6- [مائده:6] جنابت در اثر خروج منى و مقاربت عارض انسان مى‏شود شخص را از آن جهت جنب گویند که در دستور شرع از نماز خواندن در آن حال کنار شده است (راغب) ممکن است علّتش اعمّ و شامل تمام محرّمات در حال جنابت باشد از قبیل نماز، مسّ، اسماء الله و قرآن و غیره و دخول مساجد... پس جنب به معنى مجنوب و کنار شده است. 7- [قصص:29] از طرف کوه و از ناحیه آن آتشى احساس کرد. 8- [اسراء:83] ظاهراً «بجانبه» مفعول «نأی» است یعنی اعراض مى‏کند و جانب خود را دور مى‏کند که مرتبه ثانی اعراض و کنایه از نادیده گرفتن حقّ است.
{{#ask:[[رده:آیات قرآن]] [[نازل شده در سال::+]] [[ریشه غیر ربط::جنب‌]]
|?نازل شده در سال
|mainlabel=-
|headers=show
|limit=2000
|format=jqplotchart
|charttype=line
|charttitle=نمودار تکرار در هر سال نزول
|labelaxislabel=سال نزول
|smoothlines=yes
|numbersaxislabel=دفعات تکرار
|distribution=yes
|min=0
|datalabels=value
|distributionsort=none
|ticklabels=yes
|colorscheme=rdbu
|chartlegend=none
}}
 
 
«جَنْب» در لغت، به معناى پهلو است، و سپس به هر چیزى که در کنار چیزى قرار گرفته باشد، اطلاق مى شود; همان گونه که «یمین» و «یسار» به معناى طرف چپ و راست بدن است، سپس به هر چیزى که در این ناحیه قرار گیرد یمین و یسار گفته مى شود. در اینجا «جَنْبِ اللّه» نیز به معناى تمام امورى است که در جانب پروردگار قرار دارد مانند فرمان او، اطاعت او، قرب او، کتب آسمانى که از ناحیه او نازل شده است، همه در معناى آن جمع است.
 
===ریشه‌های [[راهنما:نزدیک مکانی|نزدیک مکانی]]===
<qcloud htmlpre='ریشه_'>
ه:100, هم:97, من:93, ف:90, ب:86, کم:80, على:76, ما:71, ان:61, ها:59, کون:57, اذا:48, الذين:47, الله:46, اله:46, ل:45, وله:45, کبر:42, طور:39, قول:37, الا:36, لا:35, ربب:35, ى:33, امن:31, انس:31, ذکر:31, او:31, عن:31, جور:29, جنب:29, نا:29, قرب:29, رسل:28, بنو:27, الذى:27, قعد:27, رجس:27, قوم:27, انن:27, يمن:27, سبل:26, عبد:26, اثم:25, مسس:25, الى:25, طغو:24, فى:24, صحب:23, س:23, طغى:22, اذ:22, نئى:22, حسن:22, دعو:22, ن:22, نور:22, وقى:22, شقى:22, عرض:22, شقو:22, وثن:22, فحش:21, ندى:20, ذى:20, ندو:20, يا:19, يسر:19, نعم:19, عمل:19, کلل:18, هذا:18, ذا:18, ظنن:18, زور:18, حتى:18, حنف:18, لعل:18, اکل:18, اهل:18, ولى:17, دحر:17, خشى:17, شرر:17, وجب:17, وعد:17, تلو:17, نجو:17, لکن:17, برر:17, غرب:17, شطن:17, کثر:17, وکل:17, ملک:17, کذب:17, جفو:17, طهر:17, فرط:16, عبر:16, بلد:16, قضى:16, جبه:16, فکر:16, ظهر:16, رحم:16, شعر:15, نهى:15, مرض:15, سکن:15, کعب:15, کفر:15, حرم:15, قذف:15, عذب:15, ضرر:15, خسف:15, نزل:15, موسى:15, ضجع:15, صلى:14, اتى:14, وصب:14, صفف:14, نفع:14, ايى:14, علو:14, هدى:14, نبو:14, خلق:14, علم:14, طمن:14, عدو:14, بعض:13, فلح:13, لمم:13, جزى:13, ظلم:13, ملء:13, کوى:13, حسر:13, زلم:13, صلو:13, طمئن:13, غسل:13, يتم:13, ذلک:13, مول:13, سمو:13, بصر:13, ذو:12, حمد:12, وهب:12, عمه:12, نوب:12, نصب:12, غضب:12, منن:12, جعل:12, حصب:12, سکر:12, سير:12, رضع:12, طعم:12, ارض:12, رجل:12, امر:12, زکو:12, غلظ:12, نفس:12, انتم:12, سمع:12, ثم:12, خسر:12, اجل:12, مکث:12, امم:12, قصص:12, قنع:12, سلو:12, خلص:12, غير:12, يئس:12, صنم:12, ا:12, خوف:12, ک:12, جهنم:12, رود:12, عرر:11, سخر:11, طمع:11, ابراهيم:11, کنز:11, قد:11, لما:11, رئس:11, سفر:11, خمر:11, غفر:11, حلل:10, اسرائيل:10, جسس:10, وجد:10, کشف:10, سوء:10, وسع:10
</qcloud>


== کلمات مشتق شده در قرآن ==
== کلمات مشتق شده در قرآن ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ دی ۱۳۹۵، ساعت ۰۴:۴۱

تکرار در قرآن: ۳۳(بار)

لیست کلمات مشتق شده


در حال بارگیری...


«جَنْب» در لغت، به معناى پهلو است، و سپس به هر چیزى که در کنار چیزى قرار گرفته باشد، اطلاق مى شود; همان گونه که «یمین» و «یسار» به معناى طرف چپ و راست بدن است، سپس به هر چیزى که در این ناحیه قرار گیرد یمین و یسار گفته مى شود. در اینجا «جَنْبِ اللّه» نیز به معناى تمام امورى است که در جانب پروردگار قرار دارد مانند فرمان او، اطاعت او، قرب او، کتب آسمانى که از ناحیه او نازل شده است، همه در معناى آن جمع است.

ریشه‌های نزدیک مکانی

کلمات مشتق شده در قرآن

کلمه تعداد تکرار در قرآن
جُنُوبِهِمْ‌ ۱
تَجْتَنِبُوا ۱
الْجُنُبِ‌ ۱
بِالْجَنْبِ‌ ۱
جُنُباً ۲
جُنُوبِکُمْ‌ ۱
فَاجْتَنِبُوهُ‌ ۱
جُنُوبُهُمْ‌ ۲
لِجَنْبِهِ‌ ۱
اجْنُبْنِي‌ ۱
اجْتَنِبُوا ۳
جَانِبَ‌ ۲
بِجَانِبِهِ‌ ۲
جَانِبِ‌ ۲
فَاجْتَنِبُوا ۱
جُنُوبُهَا ۱
جُنُبٍ‌ ۱
بِجَانِبِ‌ ۲
جَانِبٍ‌ ۱
اجْتَنَبُوا ۱
جَنْبِ‌ ۱
يَجْتَنِبُونَ‌ ۲
يَتَجَنَّبُهَا ۱
سَيُجَنَّبُهَا ۱

ریشه‌های مرتبط