خِزْي

آیات شامل این کلمه

«خِزْى» در لغت به معناى شکستى است که به انسان وارد مى شود، خواه به وسیله خودش باشد یا دیگرى و هر گونه رسوایى و ذلت فوق العاده اى و فضاحت را شامل مى شود; زیرا در اصل به معناى دور ساختن است و سپس به معناى «شرمندگى» آمده است (گویى لوط مى خواهد بگوید: مرا در برابر این میهمان ها شرمنده و از آنها دور نسازید).

ریشه کلمه

• خزى‌ (۲۶ بار)

قاموس قرآن

خوارى. اصل آن ذلّتى است كه شرمسارى مى‏آورد (اقرب) [بقره:114] براى آنهاست در دنيا خوارى مخصوص و در آخرت عذابى بزرگ. و نيز همان است كه گاهى به لفظ هون آمده است مثل [نحل:59] آيا با خوارى و زبونى آن دختر را نگاه دارد يا در خاك مدفونش كند و مثل [حج:18] هر كه خدا خوارش كند محترم دارنده‏اى نخواهد داشت . خزى گاهى به معنى شرم آمده و مصدر آن خزاية (به كسر اوّل) است چنانكه در اقرب و مفردات تصريح كرده، در نهج البلاغه خطبه 104 آمده: «وَاحْشُرْنا فى زُمْرَتِهِ غَيْرَ خَزايا وَ لا نادِمين» خزايا جمع خزيان به معنى شرمنده و خجل است يعنى: ما را در زمره آن حضرت در حاليكه شرمنده و پشيمان نيستيم محشور فرما. ولى در قرآن مجيد پيوسته به معنى خوارى به كار رفته است و فقط در آيه [هود:78] مرا درباره ميهمانم شرمنده و خجل نكنيد آيا در ميان شما مرد كاملى نيست؟ و نيز در آيه [حجر:69] و در آيه [هود:66] شايد مراد از خزى عذاب و يا زبونى باشد كه ناشى از عذاب است. افعال اين مادّه در قرآن از ثلاثى مجرّد و باب افعال هر در به كار رفته است مثل [طه:134] و مثل [آل عمران:192] و نيز اسم تفضيل و اسم فاعل آمده است نحو [فصّلت:16] و نحو [توبه:2]. و اينكه خزى را فضيحت و عذاب و عار و غيره گفته‏اند همه آنها اسباب خزى و زبونى‏اند.

کلمات نزدیک مکانی

فِي وَ لَهُم الدّنْيَا ذٰلِک عَذَاب مِن الْآخِرَة إِلاّ يَوْم الْقِيَامَة عَظِيم اللّه يَوْمِئِذ إِن الْحَيَاة نُذِيقُه مِنْکُم رَبّک أَن لَه مِنّا الْأَرْض بِرَحْمَة قُلُوبَهُم هُو يَفْعَل خَائِفِين يُطَهّر مَن مَعَه سَبِيل يُنْفَوْا الْقَوِي الْحَرِيق الْعَزِيز عَن آمَنُوا أَو يَدْخُلُوهَا سَمّاعُون جَزَاء لِلْکَذِب أَخَذ يُرَدّون لِيُضِل لِلّه خِلاَف الّذِين فَمَا بِمَا عِطْفِه بِبَعْض إِلَى يُرِد ثَانِي أَشَدّ لَم أَرْجُلُهُم صَالِحا کَان تَکْفُرُون

تکرار در هر سال نزول

در حال بارگیری...