حَرَج

آیات شامل این کلمه

ریشه کلمه

• حرج‌ (۱۵ بار)

قاموس قرآن

تنگى. (صحاح، مجمع) راغب گويد: اصل آن محل جمع شدن شى‏ء است و از آن تنگى به نظر آمده لذا به تنگى و گناه حرج گفته‏اند . [مائده:6] خدا نمى‏خواهد براى شما تنگى و زحمت پديد كند. [اعراف:2] اين كتابى است كه بر تو نازل شده در سينه ات از تنگى نباشد. گاهى آن را گناه معنى كرده‏اند نظير اين آيه [توبه:91] آيه درباره جهاد است كه ضعيفان و مريضان و ناداران از آن معافند در صورتيكه به خدا و رسول نيكخواه باشند. ولى بهتر است «حرج» را تنگى معنى كنيم يعنى بر اينان تنگى نيست و نمى‏گوئيم حتماً بايد جهاد كنند ولى به خدا رسول خيرخواه باشند. همچنين است آيه 17 سوره‏فتح . [انعام:125] حرج در اينجا اسم است به معناى تنگ و آن «ضَيِّقاً» را تأكيد مى‏كند يعنى سخت تنگ و تنگ تنگ. ذيل آيه اين مطلب را روشن مى‏كند زيرا اگر كسى را به هوا بالا ببريم در اثر كم شدن و تمام شدن اكسيژن سينه‏اش شديداً تنگ شده و به خفقان خواهد افتاد. معنى آيه چنين مى‏شود: هر كه را خدا بخواهد اضلال كند سينه‏اش را كاملا تنگ مى‏گرداند گوئى به شدّت در آسمان بالا مى‏رود بعضى از بزرگان «حرج» را از «ضيقّاً» جدا كرده و گويد: «حَرَجاً كَاَنَّما يَصَعَّدُ فى السَّماءِ» بيان و نفسير «ضيّقاً» است. به نظرم اين احتمال چندان قوب نيست و «كَاَنَّما يَصَعَّدُ» به تنهائى مشبّه به كلام سابق است . [نور:61] در الميزان فرموده: ظاهر آيه درباره جعل حقّى براى مؤمنان است كه مى‏توانند از خانه‏هاى نزديكان خود و رفيقان خود و از خانه‏هاى ديگر كه اطمينان دارند به مقدار حاجت بخورند... و ذكر كور و لنگ و مريض براى آن است كه قدرت بر كسب ندارند و گرنه فرقى ميان آنها و غير آنها نيست .

کلمات نزدیک مکانی

وَ عَلَى لا اللّه حَرَج الْأَعْرَج مِن مَا الْمَرِيض فِي الْأَعْمَى لَيْس عَلَيْکُم يَکُون مَن إِذَا کَان يُرِيد مِنْه يُنْفِقُون فِيمَا مِلّة عَلَيْک يُطِع صَدْرِک الْمُؤْمِنِين لٰکِن نَصَحُوا الدّين أَزْوَاج أَبِيکُم النّبِي فَرَض لِتُنْذِر إِبْرَاهِيم لِيَجْعَل أَدْعِيَائِهِم أَنْفُسِکُم عَلِيم أَلِيما هُو لِلّه الّذِين يَجِدُون يَکُن بِه لِکَيْلا لَه أَيْمَانُهُم فَلا غَفُورا وَطَرا لِيُطَهّرَکُم سَمِيع عَذَابا قَبْل لِکَي إِلَيْک مَلَکَت سُنّة قَضَوْا ذِکْرَى سَمّاکُم يُعَذّبْکُم جَعَل رَسُولِه مَفْعُولا أَن رَحِيما تُرْجِي مِنْهُن الْمُسْلِمِين رَسُولَه أُنْزِل لِيُتِم زَوّجْنَاکَهَا لِلْمُؤْمِنِين اتّبِعُوا تَأْکُلُوا يُدْخِلْه تَشَاء نِعْمَتَه کِتَاب المص لَهُن أَمْر اجْتَبَاکُم الْمُحْسِنِين أَزْوَاجِهِم جَنّات أَيْدِيکُم مِنْهَا بُيُوتِکُم تَجْرِي أَو الْمَرْضَى لَعَلّکُم خَلَوْا زَيْد

تکرار در هر سال نزول

در حال بارگیری...