۱۳٬۶۹۳
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱۴ بخش۳۱: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←تقرير برهانى بر توحيد خداى تعالى، در ربوبيت و تدبير
| خط ۱۸۴: | خط ۱۸۴: | ||
و اين نظريه را علم امروز تأييد مى كند. زيرا علم امروز اين معنا را روشن نموده كه آنچه از اجرام عالَم، محسوس ما است، هر يك مركب از عناصرى متعدد و مشترك است كه عمرى معين و محدود دارد. يكى كمتر و يكى بيشتر. | و اين نظريه را علم امروز تأييد مى كند. زيرا علم امروز اين معنا را روشن نموده كه آنچه از اجرام عالَم، محسوس ما است، هر يك مركب از عناصرى متعدد و مشترك است كه عمرى معين و محدود دارد. يكى كمتر و يكى بيشتر. | ||
اين معنا در صورتى درست است كه مقصود از | اين معنا در صورتى درست است كه مقصود از «رتق» آسمان ها و زمين، يكى بودن همه، و نبودن امتياز ميان ابعاض و اجزاى آن باشد، كه قهرا مراد از «فتق» هم، جدا سازى و متمايز كردن ابعاض آن خواهد بود. | ||
و اما اگر مراد از «رتق» آن ها، اين باشد كه زمين از آسمان، و آسمان از زمين، جدا نبود تا چيزى از آسمان به زمين فرود آيد و يا چيزى از زمين بيرون شود، و مراد از «فتق» آن، مقابل اين معنا باشد، آن وقت معناى آيه شريفه اين مى شود كه: | و اما اگر مراد از «رتق» آن ها، اين باشد كه زمين از آسمان، و آسمان از زمين، جدا نبود تا چيزى از آسمان به زمين فرود آيد و يا چيزى از زمين بيرون شود، و مراد از «فتق» آن، مقابل اين معنا باشد، آن وقت معناى آيه شريفه اين مى شود كه: | ||
| خط ۱۹۰: | خط ۱۹۰: | ||
آسمان رتق بود. يعنى بارانى از آن به زمين نمى باريد. پس ما آسمان را فتق كرديم، و از آن پس باران ها به سوى زمين باريدن گرفت، و زمين هم رتق بود. يعنى چيزى از آن نمى روييد. پس ما آن را فتق كرديم، و در نتيجه روييدن آغاز كرد، و با اين آيت خود، برهان خود را تمام كرديم. | آسمان رتق بود. يعنى بارانى از آن به زمين نمى باريد. پس ما آسمان را فتق كرديم، و از آن پس باران ها به سوى زمين باريدن گرفت، و زمين هم رتق بود. يعنى چيزى از آن نمى روييد. پس ما آن را فتق كرديم، و در نتيجه روييدن آغاز كرد، و با اين آيت خود، برهان خود را تمام كرديم. | ||
در اين صورت، ديگر آيه شريفه با آن معنايى كه علم امروز اثباتش مى كند، ارتباطى ندارد. و چه بسا جملۀ «وَ جَعَلنَا مِنَ المَاءِ كُلَّ شَئٍ حَىّ» كه بعد از آيه مورد بحث قرار دارد، اين معناى دوم را تأييد كند چيزى كه هست، در اين صورت برهان آيه شريفه، مختص مسأله باريدن آسمان و روييدن زمين مى شود، و نظرى به ساير حوادث ندارد. به خلاف معناى اول كه برهان آيه بر آن معنا، شامل همه حوادث مى شود. | در اين صورت، ديگر آيه شريفه با آن معنايى كه علم امروز اثباتش مى كند، ارتباطى ندارد. و چه بسا جملۀ «وَ جَعَلنَا مِنَ المَاءِ كُلَّ شَئٍ حَىّ» كه بعد از آيه مورد بحث قرار دارد، اين معناى دوم را تأييد كند. چيزى كه هست، در اين صورت برهان آيه شريفه، مختص مسأله باريدن آسمان و روييدن زمين مى شود، و نظرى به ساير حوادث ندارد. به خلاف معناى اول كه برهان آيه بر آن معنا، شامل همه حوادث مى شود. | ||
