الْأَرَائِک

آیات شامل این کلمه

«أَرائِک» جمع «اریکه» به تختى مى گویند که اطراف آن از هر طرف به صورت سایبان پوشانیده شده است. و در اصل به گفته «راغب» از «اراک» که نام درخت معروفى است گرفته شده; چرا که گاهى عرب ها از این درخت، سایبان هاى مخصوصى مى ساختند و یا از «اروک» که به معناى اقامت و توقف است مى باشد. و طبق گفته جمع کثیرى از مفسران، و ارباب لغت به معناى تخت هایى است که در حجله گاه مى گذارند; یعنى در اصل به تخت هایى مى گویند که در حجله عروس مى نهند و منظور در اینجا تخت هاى زیبا و فاخر است. به عبارت دیگر، «أَرائِکِ» جمع «اریکه» به معناى تخت هاى زیباى سلطنتى است; و یا تخت هاى پر زینتى که در «حجله گاه» مى نهند. و در اینجا اشاره به تخت هاى بسیار زیباى بهشتى است که نیکان بر آن تکیه مى کنند. بعضى معتقدند که اصل این کلمه فارسى است و از «ارگ» به معناى کاخ سلطنتى گرفته شده است (این واژه به معناى قلعه اى که درون شهر بوده باشد نیز آمده، و از آنجا که قلعه درون شهر غالباً مخصوص شاهان است به آن اطلاق شده). بعضى دیگر «أَرائِکِ» را مفرد و از واژه فارسى «اراک» یا «ارایک» دانسته اند; که به معناى تخت پادشاهى است. سپس به معناى «پایتخت» و یا استانى که پایتخت در آن است اطلاق شده. و «عراق» را مُعَرَّب «اراک» مى دانند که به معناى چنین استانى است، و مى گویند: لفظ «أَرائِکِ» به معناى بارگاه و تخت سلطنتى در «اوستا» نیز آمده است. در حالى که، بعضى از علماى لغت عرب، ریشه آن را عربى مى دانند; و چنان که اشاره شد، معتقدند از واژه «اراک» که نام درخت معروفى است و با آن تخت و سایبان درست مى کردند گرفته شده است. ولى، آنچه از موارد استعمال این کلمه در قرآن مجید استفاده مى شود این است که به همان معناى تخت هاى زیبا و مزین است که صاحبان نعمت و قدرت از آن استفاده مى کنند.

ریشه کلمه

• ارک‌ (۵ بار)

قاموس قرآن

(بر وزن سفينه) تخت مزين [كهف:31] يعنى: در بهشت بر تخت‏هاى مزين تكيه زده‏اند، ارباب لغت آن را تخت مزين. كه در خيمه يسا در اطاقى است و تخت اطاق عروس و سرا پرده عروس كه روى سرير است و فرش اطاق عروس. معنى كرده‏اند. اين كلمه به صيغه جمع «اَرائِكَ» پنج بار در قرآن مجيد آمده است. نا گفته نماند: اريكه تخت خالى نيست. بلكه مزيّن بودن آن منظور است چنانچه در اطاق سرير بر تخت. سرور و شادى مورد نظر است.

• ال