النساء ١٦٩
| کپی متن آیه |
|---|
| إِلاَّ طَرِيقَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَداً وَ کَانَ ذٰلِکَ عَلَى اللَّهِ يَسِيراً |
ترجمه
| النساء ١٦٨ | آیه ١٦٩ | النساء ١٧٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یَسِیراً»: آسان. ساده.
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
إِلَّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها أَبَداً وَ كانَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيراً «169»
مگر به راه جهنّم، كه براى هميشه در آن ماندگارند و اين (عذاب و كيفر) بر خداوند آسان است.
نکته ها
مراد از «ضلال بعيد» گمراهى مضاعف كافران است. كفر، يك گمراهى است و مانع شدن از ايمان ديگران، گمراهى ديگر. كفر يك انحراف است و خود را بر حقّ دانستن، انحرافى بالاتر. كفر، ظلم به خويش است و مانع راه ديگران شدن، ظلم به تاريخ و نسل بشر.
شايد مراد از «ظلم» در آيه‌ى 168، همان مانع شدن از هدايت ديگران باشد. زيرا چه ظلمى بالاتر از ظلم فكرى و فرهنگى و اعتقادى؟
سخت‌ترين عذاب‌ها و بدترين تعبيرات، براى كافرانى بيان شده كه با انواع تبليغات، تهمت‌ها و تهديدات، مانع رسيدن پيام حقّ به گوش حقّ‌جويانند. (عدم مغفرت، عدم هدايت، دوزخى شدن و جهنّم ابدى)
جلد 2 - صفحه 216
پیام ها
1- بازدارندگان مردم از هدايت، خود در گمراهى سختى هستند. «ضَلُّوا ضَلالًا بَعِيداً»
2- كفر و ظلم، در كنار همند و نتيجه‌ى آنها، محروميّت از آمرزش و هدايت الهى است. «كَفَرُوا وَ ظَلَمُوا ... لا لِيَهْدِيَهُمْ»
3- كيفر كافرانِ ظالم كه مانع هدايت مردمند، دوزخ ابدى است. «جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
إِلاَّ طَرِيقَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها أَبَداً وَ كانَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيراً (169)
تفسير اثنا عشرى، ج2، ص: 659
إِلَّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ: مگر راه جهنم را، يعنى چون ايشان راه ضلالت را بر هدايت اختيار كردند، ديگر خداوند آنها را مجبور به هدايت نفرمايد، زيرا نقض غرض و منافات با تكليف است. لذا آنها را به كفر و ضلالت باقى و واگذارد تا مى‌رساند سوء عمل آنها را به وادى جهنم. خالِدِينَ فِيها أَبَداً: در حالتى كه مخلّدند در جهنم و هميشه ساكنند در آن و هرگز از عذاب خلاصى نخواهند داشت. و اين به جهت جريان حكم صايب الهى است و وعده محتوم او بر آنكه: هر كه در كفر بميرد، در جهنم مخلد باشد. وَ كانَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيراً: و هست اين حكم دخول و خلود ايشان در جهنم، بر حق تعالى آسان كه مستصعب و مستعظم نيست بر او.
در مرآت العقول على بن ابراهيم به اسناد خود روايت كند از ابى بصير كه مراد از اين آيات، آياتى باشد كه تأويل آن ملحق به تنزيل آنست. قال قرء ابو عبد اللّه: انّ الّذين كفروا و ظلموا ال محمّد حقّهم لم يكن اللّه ليغفر لهم و لا ليهديهم طريقا الّا طريق جهنّم خالدين فيها ابدا و كان ذلك على اللّه يسيرا. «1» ايضا در تفسير برهان، عياشى از ابى حمزه ثمالى روايت كند كه گفت شنيدم ابا جعفر عليه السّلام مى‌فرمود: نزّل جبرئيل بهذه الاية هكذا: انّ الّذين كفروا و ظلموا ال محمّد حقّهم لم يكن اللّه ليغفر لهم و لا ليهديهم طريقا الّا طريق جهنّم خالدين فيها ابدا و كان ذلك على اللّه يسيرا. «2»
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
إِلاَّ طَرِيقَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها أَبَداً وَ كانَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيراً (169)
ترجمه
مكر راه جهنم را جاودانيان در آن هميشه و باشد اين براى خدا آسان.
تفسير
كسانيكه كافر شدند و اصرار نمودند بر كفر و ظلم بانبياء و اولياء و نفوس خود
جلد 2 صفحه 161
چنانچه در آيه سابقه اشاره شد نور عقل فطرى آنها خاموش و بآلات و جوارحيكه خداوند بآنها عطا فرموده براى نيل بمقامات عاليه و هدايت براه بهشت نمى‌بينند و نمى‌جويند مگر مشتهيات نفسانى و راه دوزخ را و خدا در دنيا سلب توفيق از آنها نموده بحال خودشان را ميگذارد و در آخرت مخلد در آتش خواهند بود و كسى تصور نكند كه خلود محال است چون بسيارى از امور است كه بنظر ما ممتنع ميايد و در مقابل قدرت الهى سهل و آسان است و كسيكه با دوربين ديگرى كه باو داده راهى را پيدا كند ميتوان گفت ديگرى آن راه را باو ارائه داده است علاوه بر آنكه خدا راه بهشت و جهنم را بهمه ارائه داده و آنها نديدند مگر راه جهنم را پس ميتوان گفت ارائه نداده است بآنها مگر راه جهنّم را.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
إِلاّ طَرِيقَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها أَبَداً وَ كانَ ذلِكَ عَلَي اللّه‌ِ يَسِيراً (169)
چون نفي كليه طريق فرمود و البته هر كسي يك مسي‌ء دارد ميفرمايد إِلّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ يعني مشي آنها رو بجهنم است با كمال عجله و سرعت سير ميكنند و زماني که بجهنم واصل شدند بدانند که خالِدِينَ فِيها أَبَداً جايگاه ابدي آنها است و اينکه امر بر خداوند مشكل نيست بلكه بسيار سهل و آسان است زيرا موافق با حكمت است و قدرتش بر هر چيزي علي السوي است وَ كانَ ذلِكَ عَلَي اللّه‌ِ يَسِيراً
277
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- خداوند در قیامت کافران ظالم را جز به راه جهنم هدایت نخواهد کرد. (و لالیهدیهم طریقاً. الا طریق جهنم) در برداشت فوق ظرف و زمان هدایت در جمله «و لالیهدیهم ...» روز قیامت گرفته شده است ; یعنى خداوند در آن روز کافران را تنها به سوى جهنم رهنمون خواهد ساخت.
۲- کفر، گرایش به ادیان باطل و انجام کردارهاى ناروا، راهى است به سوى دوزخ. (و لالیهدیهم طریقاً. الا طریق جهنم) برداشت فوق بر این اساس است که مراد از ظرف و زمان هدایت در جمله «و لالیهدیهم ...» حیات دنیا باشد ; بر این مبنا مقصود از هدایت کافران به راه جهنم، فراهم سازى زمینه هاى کفرپیشگى و اعمال ناروا براى آنان است که سرانجام آن دوزخ خواهد بود.
۳- خداوند، راهنماى کافران ستم پیشه به کفرپیشگى و انجام اعمال ناروا (إنّ الذین کفروا و ظلموا ... و لالیهدیهم طریقاً. الا طریق جهنم)
۴- کافران ستم پیشه، مورد استهزاى خداوند* (و لالیهدیهم طریقاً. الا طریق جهنم) به کارگیرى واژه هدایت در مورد کشانیدن کافران به سوى جهنم، مى تواند به منظور استهزاى کافران ایراد شده باشد.
۵- کفر و ظلم گروهى از اهل کتاب، موجب خلود آنها در جهنم (إنّ الذین کفروا و ظلموا ... و لالیهدیهم طریقاً. الا طریق جهنم خلدین فیها) با توجه به آیات قبل مصداق مورد نظر از آیه کافران اهل کتاب مى باشند.
۶- کفر به قرآن و انکار رسالت پیامبر (ص) و بازدارى مردمان از پیوستن به اسلام، مایه خلود در جهنم (إنّ الذین کفروا و ظلموا ... خلدین فیها ابداً)
۷- جاودانگى در جهنم، کیفر کافران ستمگر (إنّ الذین کفروا و ظلموا ... خلدین فیها ابداً)
۸- جهنم، ابدى و همیشگى است. (الا طریق جهنم خلدین فیها ابداً)
۹- جاودانه ساختن دوزخ و دوزخیان، امرى سهل و آسان براى خداوند (الا طریق جهنم خلدین فیها ابداً و کان ذلک على اللّه یسیراً)
موضوعات مرتبط
- اهل کتاب: ظلم اهل کتاب ۵ ; کفر اهل کتاب ۵
- جهنّم: جاودانگى جهنّم ۸، ۹ ; جاودانگى در جهنّم ۵، ۶، ۷ ; موجبات جهنّم ۲، ۵، ۶
- جهنّمیان: جاودانگى جهنّمیان ۹
- خدا: استهزاهاى خدا ۴ ; افعال خدا ۱، ۳، ۹
- ظالمان:۷
- ظلم: آثار ظلم ۵
- عمل: ناپسند ۲ ; موجبات عمل ناپسند ۳
- کافران: استهزاى کافران ۴ ; کافران در جهنّم ۱، ۷ ; کافران در قیامت ۱ ; کافران ظالم ۳، ۴، ۷ ; کیفر کافران ۷
- کفر: آثار کفر ۲، ۵، ۶ ; کفر به قرآن ۶ ; موجبات کفر ۳
- گرایش: ناپسند ۲
- محمّد (ص): تکذیب نبوّت محمّد (ص) ۶
منابع
