النازعات ٥
ترجمه
| النازعات ٤ | آیه ٥ | النازعات ٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْمُدَبِّرَاتِ»: گردانندگان. اداره‌کنندگان. «أَمْراً»: کار. مراد کارها است. چرا که این واژه اسم جنس و به منزله جمع است (نگا: تفسیر کبیر). جواب قسم محذوف است. یعنی سوگند به همه این آفریده‌های عجیب و غریب جهان، که رستاخیز برپا می‌شود و قیامت می‌آید.
تفسیر
- آيات ۱ - ۴۱، سوره نازعات
- اقوال مختلف درباره مراد از پنج سوگند آغاز سوره نازعات : ((و النازعات غرقا والناشطات نشطا...))
- نقد و بررسى اقوال فوق
- بيان اينكه در اين پنج سوگند به ملائكه سوگند ياد شده است
- (در ذيل آيه فالمدبرات امرا)
- عدم منافات بين واسطه بودن ملائكه و استناد حوادث به ايشان ، به استناد آنها به خداىتعالى و به اسباب ظاهرى
- معناى اينكه درباره قيامت فرمود: ((يوم ترجف الراجفه تتبعها الرادفة ))
- حكايت سخن كفار در استبعاد معاد
- داستان موسى (عليه السلام ) و فرعون و آنچه اشاره به اين داستان در اين مقام افاده مىكند
- معناى ((هل لك الى ان تزكى و اهديك الى ربك فتخشى )) كه موسى (عليه السلام )ماءمور شد به فرعون بگويد
- مراد فرعون از اينكه خطاب به مردم مصر گفت : ((انا ربكم الاعلى ))
- چند وجه در معناى ((فاخذه الله نكال الاخره و الاولى ))
- رفع استبعاد معاد در خطاب و استفهام توبيخى ((ءاءنتم اشد خلقا ام السماء بنيها...))
- تسميه قيامت به ((الطامه الكبرى ))
- تقسيم مردم به دو دسته : طاغى دوزخى ، او خائف از مقام پروردگار كه بهشت ماءواى اواست و بيان ضابطه براى صفات هر يك
- لوازم و آثار طغيان و خوف از مقام رب
- مقصود از مقام پروردگار و خوف از آن
- (رواياتى درباره سوگندهاى سوره نازعات ، استعباد معاد توسط كفار،خوف از مقامپروردگار،پيروى از هوى )
نکات آیه
۱ - فرشتگان، عهده دار مدیریت و تدبیر بخش هایى از امور جهان (فالمدبّرت أمرًا) «أمراً» اسم جنس و قابل اطلاق بر کم و زیاد است و نکره بودن آن، دلالت بر ابهام یا تعظیم دارد.
۲ - کاردانى و مهارت فرشتگان، در اداره و تدبیر جهان (فالمدبّرت أمرًا)
۳ - اتخاذ تدابیر لازم در اداره امور جهان، برانگیزنده ملائکه به خروج از جایگاه ویژه خویش و سبقت بر یکدیگر (و النشطت نشطًا . و السبحت سبحًا . فالسبقت سبقًا . فالمدبّرت أمرًا) حرف «فاء» در «فالمدبّرات»، اوصاف پیشین را مقدمه تدبیر قلمداد کرده است.
۴ - جهان داراى نظامى خاص و استوار، بر پایه تدبیرهایى از سوى فرشتگان (فالمدبّرت أمرًا)
۵ - سوگند خداوند به فرشتگان مدیر و مدبّر (فالمدبّرت أمرًا)
۶ - فرشتگان تدبیرکننده امور جهان، داراى مقامى ارجمند در پیشگاه خداوند (فالمدبّرت أمرًا)
۷ - تردید ناپذیر بودن قیامت (و النازعات ... فالمدبّرت أمرًا) جواب قسم هایى که از آغاز سوره تا این آیه تکرار شده است در آیه هشتم و نهم آمده است. برخى آن را جمله اى نظیر «لیبعثنّ» دانسته اند که پیش از «یوم ترجف الراجفة» محذوف باشد. برداشت یاد شده براساس نظر دوم است.
روایات و احادیث
۸ - «عن على بن أبى طالب(ع) انّ ابن الکوّاء سأله عن «و المدبرات أمراً» قال: الملائکة یدبّرون ذکر الرحمن و أمره;[۱] از على بن ابى طالب(ع) روایت شده که در پاسخ ابن کوّاء - که از او درباره «فالمدبّرات أمراً» سؤال کرده بود - فرمود: مراد فرشتگانى اند که ذکر خداى رحمان و فرمان او را تدبیر مى کنند».
موضوعات مرتبط
- آفرینش: تدبیر آفرینش ۲، ۳، ۴، ۶; مدبر آفرینش ۱; نظام آفرینش ۴
- انگیزش: عوامل انگیزش ۳
- خدا: اوامر خدا ۸
- ذکر: ذکر خدا ۸
- سوگند: سوگند به ملائکه ۵
- قرآن: سوگندهاى قرآن ۵
- قیامت: حتمیت قیامت ۷
- کارگزاران خدا :۸
- ملائکه: تدبیر ملائکه ۱، ۲، ۴، ۵، ۶، ۸; زمینه سبقت ملائکه ۳; کاردانى ملائکه ۲; مدیریت ملائکه ۵; مقامات ملائکه ۶; نقش ملائکه ۱، ۲، ۳، ۴، ۸
منابع
- ↑ الدرالمنثور، ج ۸، ص ۴۰۵.
