النازعات ١٥: تفاوت میان نسخه‌ها
(افزودن سال نزول) |
(←تفسیر) |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{قاب | متن = '''[[شامل این کلمه::هَل|هَلْ]] [[کلمه غیر ربط::هَل| ]] [[شامل این ریشه::هل| ]][[ریشه غیر ربط::هل| ]][[شامل این کلمه::أَتَاک|أَتَاکَ]] [[کلمه غیر ربط::أَتَاک| ]] [[شامل این ریشه::اتى| ]][[ریشه غیر ربط::اتى| ]][[شامل این ریشه::ک| ]][[ریشه غیر ربط::ک| ]][[شامل این کلمه::حَدِيث|حَدِيثُ]] [[کلمه غیر ربط::حَدِيث| ]] [[شامل این ریشه::حدث| ]][[ریشه غیر ربط::حدث| ]][[شامل این کلمه::مُوسَى|مُوسَى]] [[کلمه غیر ربط::مُوسَى| ]] [[شامل این ریشه::موسى| ]][[ریشه غیر ربط::موسى| ]]'''}} | {{قاب | متن = '''[[شامل این کلمه::هَل|هَلْ]] [[کلمه غیر ربط::هَل| ]] [[شامل این ریشه::هل| ]][[ریشه غیر ربط::هل| ]][[شامل این کلمه::أَتَاک|أَتَاکَ]] [[کلمه غیر ربط::أَتَاک| ]] [[شامل این ریشه::اتى| ]][[ریشه غیر ربط::اتى| ]][[شامل این ریشه::ک| ]][[ریشه غیر ربط::ک| ]][[شامل این کلمه::حَدِيث|حَدِيثُ]] [[کلمه غیر ربط::حَدِيث| ]] [[شامل این ریشه::حدث| ]][[ریشه غیر ربط::حدث| ]][[شامل این کلمه::مُوسَى|مُوسَى]] [[کلمه غیر ربط::مُوسَى| ]] [[شامل این ریشه::موسى| ]][[ریشه غیر ربط::موسى| ]]'''}} | ||
{| class="ayeh-table mw-collapsible mw-collapsed" | |||
!کپی متن آیه | |||
|- | |||
|هَلْ أَتَاکَ حَدِيثُ مُوسَى | |||
|} | |||
'''ترجمه ''' | '''ترجمه ''' | ||
<tabber> | <tabber> | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۸: | ||
|-|صادقی تهرانی=آیا داستان موسی تو را آمد؟ | |-|صادقی تهرانی=آیا داستان موسی تو را آمد؟ | ||
|-|معزی=آیا بیامدت داستان موسی | |-|معزی=آیا بیامدت داستان موسی | ||
|-|</tabber>< | |-|english=<div id="qenag">Has the story of Moses reached you? </div> | ||
|-|</tabber> | |||
<div class="audiotable"> | |||
<div id="quran_sound">ترتیل: <sound src="http://dl.bitan.ir/quran/parhizgar/079015.mp3"></sound></div> | |||
<div id="trans_sound">ترجمه: <sound src="http://dl.bitan.ir/quran/makarem/079015.mp3"></sound></div> | |||
</div> | |||
{{آيه | سوره = سوره النازعات | نزول = [[نازل شده در سال::2|٢ بعثت]] | نام = [[شماره آیه در سوره::15|١٥]] | قبلی = النازعات ١٤ | بعدی = النازعات ١٦ | کلمه = [[تعداد کلمات::4|٤]] | حرف = }} | {{آيه | سوره = سوره النازعات | نزول = [[نازل شده در سال::2|٢ بعثت]] | نام = [[شماره آیه در سوره::15|١٥]] | قبلی = النازعات ١٤ | بعدی = النازعات ١٦ | کلمه = [[تعداد کلمات::4|٤]] | حرف = }} | ||
===معنی کلمات و عبارات=== | ===معنی کلمات و عبارات=== | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۸: | ||
<tabber> | <tabber> | ||
المیزان= | المیزان= | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۲#link186 | آيات ۱ - | {{ نمایش فشرده تفسیر| | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۲#link187 | اقوال مختلف درباره مراد از پنج سوگند آغاز سوره نازعات | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۲#link186 | آيات ۱ - ۴۱ سوره نازعات]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۲#link187 | اقوال مختلف درباره مراد از پنج سوگند آغاز سوره نازعات]] | |||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۲#link188 | نقد و بررسى اقوال فوق]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۲#link188 | نقد و بررسى اقوال فوق]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۲#link190 | تدبیر همه امور عالَم توسط فرشتگان]] | |||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۲#link190 | | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۲#link191 | عدم منافات بين استناد حوادث به خدای تعالی و ملائکه و به اسباب ظاهرى]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۲#link191 | عدم منافات بين | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۲#link192 | معناى اين كه درباره قيامت فرمود: «يَومَ تَرجُفُ الرّاجِفَة»]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۲#link192 | معناى | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۲#link193 | حكايت سخن كفار در بعید شمردن معاد]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۲#link193 | حكايت سخن كفار در | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link194 | داستان موسى «ع» و فرعون]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link194 | داستان موسى | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link195 | پیامی كه حضرت موسى «ع» مأمور شد به فرعون بگويد]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link195 | | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link196 | مراد فرعون از اين كه خطاب به مردم مصر گفت: «أنَا رَبُّكُمُ الأعلى»]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link196 | مراد فرعون از | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link197 | چند وجه در معناى «فاخذه الله نكال الآخرة و الاولى»]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link197 | چند وجه در معناى | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link198 | خطاب توبيخى به مشرکان و منکران قیامت]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link198 | | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link199 | نامگذاری قيامت به «الطّامَةُ الكُبرى»]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link199 | | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link200 | ویژگی های کلّی انسان های بهشتی و دوزخی]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link200 | | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link201 | آثار و نشانه های طغيان و خوف از مقام پروردگار]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link201 | | |||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link202 | مقصود از مقام پروردگار و خوف از آن]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link202 | مقصود از مقام پروردگار و خوف از آن]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link203 | | *[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۳#link203 | رواياتى درباره سوگندهاى سوره نازعات و... ]] | ||
}} | |||
|-|نمونه= | |-|نمونه= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:نمونه جلد۲۶_بخش۴#link33 | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:نمونه جلد۲۶_بخش۴#link33 | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-| تفسیر نور= | |||
===تفسیر نور (محسن قرائتی)=== | |||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى «15» إِذْ ناداهُ رَبُّهُ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً «16» اذْهَبْ إِلى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى «17» فَقُلْ هَلْ لَكَ إِلى أَنْ تَزَكَّى «18» وَ أَهْدِيَكَ إِلى رَبِّكَ فَتَخْشى «19» | |||
آيا سرگذشت موسى به تو رسيده است؟ آنگاه كه پروردگارش او را در سرزمين مقدّس طُوى ندا داد: به سوى فرعون برو كه او سركشى كرده است. پس به او بگو: آيا مى‌خواهى كه (از پليدى‌ها) پاك شوى؟ و ترا به سوى پروردگارت هدايت كنم تا بترسى (و سركشى نكنى). | |||
===نکته ها=== | |||
«واد» همان وادى است كه درّه ميان دو كوه يا دو تپه را گويند و «طُوىً» درّه‌اى در پائين كوه طور است. | |||
«خشيت» به ترسى گويند كه ناشى از ايمان به عظمت خداوند باشد. | |||
«تَزَكَّى» از «زكات» به دو معناست: رشد و نموّ، پاكى و طهارت. | |||
جايگاه گفتگو با خداوند بايد پاك و مقدّس باشد. چنانكه در اين آيه مى‌فرمايد: «ناداهُ رَبُّهُ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ» و در آيات ديگر مى‌خوانيم: | |||
«طَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَ الْقائِمِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ» «1»، (خداوند به ابراهيم فرمود:) خانه مرا براى طواف كنندگان و برپا ايستادگان و ركوع و سجودكنندگان (نمازگزار)، پاكيزه بدار. | |||
«ما كانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَنْ يَعْمُرُوا مَساجِدَ اللَّهِ» «2»، مشركان سزوار نيست و حق ندارند به تعمير | |||
---- | |||
«1». حج، 26. | |||
«2». توبه، 17. | |||
جلد 10 - صفحه 375 | |||
و بازسازى مساجد الهى دست بزنند. | |||
«إِنْ أَوْلِياؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ» «1»، تنها پرهيزكاران شايسته توليت وسرپرستى (مسجد الحرام) هستند. | |||
«خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ» «2»، در هر مسجدى و به هنگام نماز، زينت‌هاى خود را همراه كنيد. | |||
===پیام ها=== | |||
1- آغاز سخن با سؤال، شوق شنيدن را در افراد زياد مىكند. «هَلْ أَتاكَ» | |||
2- نقل سرگذشت پيامبران پيشين براى پيامبران بعدى، عامل تقويت روحيه است. «هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى» | |||
3- رهبران الهى قبل از مبارزه با طاغوت‌ها، ارتباط خود را با خداوند محكم مى‌كردند. إِذْ ناداهُ رَبُّهُ ... اذْهَبْ إِلى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى | |||
4- برخى سرزمين‌ها، مورد احترام و قداست هستند. «بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً» | |||
5- انبيا، سردمداران مبارزه با طاغوتند. «اذْهَبْ إِلى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى» | |||
6- در نهى از منكر به سراغ ريشه‌ها برويد. «اذْهَبْ إِلى فِرْعَوْنَ» | |||
7- از هدايت هيچ‌كس حتى فرعون مأيوس نباشيد و لااقل، سخن حق را به او ابلاغ كنيد تا اتمام حجّت شده باشد. اذْهَبْ إِلى فِرْعَوْنَ ... فَقُلْ هَلْ لَكَ إِلى أَنْ تَزَكَّى | |||
8- در نهى از منكر، حتى با طاغوت‌ها به نرمى سخن بگوييد. إِنَّهُ طَغى فَقُلْ هَلْ لَكَ ... | |||
---- | |||
«1». انفال، 34. | |||
«2». اعراف، 31. | |||
جلد 10 - صفحه 376 | |||
9- با سؤال، فطرت‌ها را بيدار كنيد. «هَلْ لَكَ إِلى أَنْ تَزَكَّى» | |||
10- در شيوه تبليغ، لحن عاطفى و نرمش در گفتار را فراموش نكنيد. «هَلْ لَكَ» | |||
11- جهت دعوت انبيا، تزكيه انسان‌هاست. «هَلْ لَكَ إِلى أَنْ تَزَكَّى» | |||
12- در دعوت و تبليغ مردم، از كلماتى استفاده كنيد كه همه انسان‌ها بپذيرند و بپسندند. (دعوت به پاكى و دورى از ناپاكى) «إِلى أَنْ تَزَكَّى» | |||
13- اگر به تزكيه تمايلى نباشد، تلاش انبيا بى‌ثمر است. «تَزَكَّى وَ أَهْدِيَكَ إِلى رَبِّكَ» | |||
14- در مكتب انبيا، براى مبارزه با طاغوت‌ها، ابتدا آنها را موعظه مى‌كنند. إِنَّهُ طَغى ... تَزَكَّى وَ أَهْدِيَكَ إِلى رَبِّكَ | |||
15- نشانه هدايت‌پذيرى، خوف و خشيت است. أَهْدِيَكَ ... فَتَخْشى | |||
16- پيامبران مردم را به سوى خدا دعوت مى‌كردند نه خود. «إِلى رَبِّكَ» | |||
17- طغيان همراه با بى‌باكى و ناپاكى است. (خداوند مى‌فرمايد: به سراغ فرعون طغيانگر برو و درباره تزكيه و خشيت با او سخن بگو، يعنى او ناپاك و جسور است.) إِنَّهُ طَغى ... أَنْ تَزَكَّى ... فَتَخْشى | |||
18- اصلاح افراد، بستگى به اراده و اختيار خود آنان دارد. «هَلْ لَكَ إِلى أَنْ تَزَكَّى» | |||
}} | |||
|-| | |||
اثنی عشری= | |||
===تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى «15» | |||
بعد از آن حق تعالى به جهت تهديد كفّار قريش بر تكذيب حضرت رسالت و انكار حشر و تسلّى خاطر آن حضرت، اخبار فرمايد از وقوع عذاب بر امّت حضرت موسى عليه السّلام كه اعظم ايشان بودند در شوكت و حشمت و جسامت، به جهت تكذيب و انكار هلاك شدند. | |||
هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى: (استفهام تقريرى است) يعنى به تحقيق آمد تو را سخن موسى عليه السّلام. | |||
}} | |||
|-| | |||
روان جاوید= | |||
===تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى «15» إِذْ ناداهُ رَبُّهُ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً «16» اذْهَبْ إِلى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى «17» فَقُلْ هَلْ لَكَ إِلى أَنْ تَزَكَّى «18» وَ أَهْدِيَكَ إِلى رَبِّكَ فَتَخْشى «19» | |||
فَأَراهُ الْآيَةَ الْكُبْرى «20» فَكَذَّبَ وَ عَصى «21» ثُمَّ أَدْبَرَ يَسْعى «22» فَحَشَرَ فَنادى «23» فَقالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلى «24» | |||
فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَكالَ الْآخِرَةِ وَ الْأُولى «25» إِنَّ فِي ذلِكَ لَعِبْرَةً لِمَنْ يَخْشى «26» أَ أَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقاً أَمِ السَّماءُ بَناها «27» رَفَعَ سَمْكَها فَسَوَّاها «28» وَ أَغْطَشَ لَيْلَها وَ أَخْرَجَ ضُحاها «29» | |||
وَ الْأَرْضَ بَعْدَ ذلِكَ دَحاها (30) أَخْرَجَ مِنْها ماءَها وَ مَرْعاها (31) وَ الْجِبالَ أَرْساها (32) مَتاعاً لَكُمْ وَ لِأَنْعامِكُمْ (33) فَإِذا جاءَتِ الطَّامَّةُ الْكُبْرى (34) | |||
يَوْمَ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسانُ ما سَعى (35) وَ بُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِمَنْ يَرى (36) فَأَمَّا مَنْ طَغى (37) وَ آثَرَ الْحَياةَ الدُّنْيا (38) فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوى (39) | |||
وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى (40) فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوى (41) يَسْئَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْساها (42) فِيمَ أَنْتَ مِنْ ذِكْراها (43) إِلى رَبِّكَ مُنْتَهاها (44) | |||
إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشاها (45) كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَها لَمْ يَلْبَثُوا إِلاَّ عَشِيَّةً أَوْ ضُحاها (46) | |||
ترجمه | |||
آيا آمد تو را خبر موسى | |||
وقتى كه خواند او را پروردگارش در وادى | |||
---- | |||
جلد 5 صفحه 340 | |||
مقدّس طوى | |||
برو بسوى فرعون همانا او سركشى نمود | |||
پس بگو آيا براى تو رغبتى هست بآنكه پاك شوى | |||
و راهنمائى كنم تو را بسوى پروردگارت پس بترسى | |||
پس نشان داد باو معجزه بزرگ را | |||
پس تكذيب كرد و نافرمانى نمود | |||
پس پشت كرد با آنكه كوشش مينمود | |||
پس جمع كرد و ندا نمود | |||
پس گفت من پروردگار بزرگ شمايم | |||
پس گرفت او را خدا بعقوبت آخرت و دنيا | |||
همانا در اين هر آينه عبرتى است براى كسيكه ميترسد | |||
آيا شما سخت‌تريد در آفرينش يا آسمان كه بنا كرد آنرا | |||
برافراشت سقفش را پس بدون نقص به اتمام رساند آنرا | |||
و تاريك ساخت شب آنرا و آشكار ساخت روز روشن آنرا | |||
و زمين را بعد از آن گسترانيد | |||
بيرون آورد از آن آبش و چراگاهش را | |||
و كوهها را استوار گردانيد | |||
براى برخوردارى شما و چهار پايانتان | |||
پس وقتى كه آمد آن بليّه فوق بليّات بزرگتر | |||
روزى كه بياد مى‌آورد آدمى آنچه را كه كوشش نمود | |||
و آشكار شود دوزخ براى هر كه به بيند | |||
پس اما كسيكه سركشى كرد | |||
و برگزيد زندگانى دنيا را | |||
پس همانا دوزخ جايگاه او است | |||
و اما كسيكه ترسيد از قيام در پيشگاه پروردگار خود و باز داشت نفس خود را از هوس | |||
پس همانا بهشت آن اقامتگاه او است | |||
ميپرسند از تو از قيامت كه چه وقت باشد زمان برپا شدن آن | |||
در چه حالى تو از علم بآن | |||
بسوى پروردگار تو است نهايت علم آن | |||
همانا تو بيم دهنده كسى هستى كه ميترسد از آن | |||
گوئيا آنها روز كه ميبينند آنرا درنگ نكردند مگر بقدر شام يكروز يا صبح آن. | |||
تفسير | |||
خداوند متعال براى تسليت خاطر پيغمبر اكرم از انكار و تكذيب قوم و تهديد آنها باز شمه‌ئى از قصّه حضرت موسى و فرعون از گوشزد فرموده بطور پرسش براى تقرير و ميفرمايد آيا بتو رسيده خبر موسى عليه السّلام وقتى كه خواند او را پروردگارش و خطاب فرمود باو در وادى مقدّس و منزّه طوى كه بيان آن در سوره طه گذشت آنكه برو بجانب فرعون همانا او از حدّ خود تجاوز و طغيان نموده است و با ملايمت و نرمى باو بگو آيا مايل هستى كه پاك شوى از كفر و تجاوز و طغيان و آنكه هدايت نمايم من تو را بمعرفت پروردگارت و ثواب طاعت و عقاب معصيت او پس بترسى از او و امتثال نمائى او امر و نواهى او را پس او مأموريّت خود را انجام | |||
---- | |||
جلد 5 صفحه 341 | |||
داد و ارائه داد باو معجز بزرگ خود را كه باو داده بودم و آن عصا بود كه اژدها ميشد و فرعون او را تكذيب نمود و عصيان ورزيد پس اعراض نمود و پشت كرد به احكام الهى و سعى و كوشش مينمود در باطل و بى‌اثر نمودن امر پيغمبر ما و بعضى گفته‌اند مراد آنستكه پس پشت نمود باژدها و فرار كرد و ممكن است هر دو معنى مراد باشد پس جمع نمود لشگريان خود را و احضار كرد آنانرا از اطراف و جوانب مصر و فرياد زد و گفت من پروردگار شمايم كه پروردگارى بالاتر از من نيست و كسى نميتواند از نفوذ اراده من جلوگيرى كند و بعضى گفته‌اند مقصود فرعون آن بود كه پروردگار شما بتهايند و من پروردگار شما و آنها و از همه برترم پس خداوند او را بعقوبت آخرت و دنيا گرفتار فرمود و قمى ره فرموده نكال عقوبت است و مراد از آخرت قول او انا ربكم الاعلى است و مراد از اولى قول او ما علمت لكم من اله غيرى است پس خدا او را باين دو قول هلاك فرمود و در خصال و مجمع از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه ميان اين دو قول چهل سال فاصله شد و نيز از آنحضرت نقل نموده كه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود جبرئيل گفت بخدا عرض كردم فرعون را بحال خود واگذار ميفرمائى با آنكه انا ربكم الاعلى ميگويد و خدا فرمود اين سخن را كسى ميگويد مانند تو كه ميترسد چيزى از او فوت شود و در اين قصه حضرت موسى و فرعون و غرق شدن او و لشگريانش هر آينه عبرت و اتّعاظ است براى كسى كه اهل خوف و خشيت از خدا است و بعد از اين خداوند باز بيان قدرت خود را فرموده بخطاب منكرين روز جزا كه آيا خلقت شما بعد از مردن دشوارتر است يا بناء آسمان با اين عظمت كه خداوند سقف مرتفع آنرا بالا برد بدون خلل و فتور و تفاوت و قصور براستى و درستى و بر طبق حكمت و مصلحت و تاريك فرمود شب آنرا و ظاهر ساخت روز روشن آنرا و زمين را بعد از آن منبسط فرمود و مهد آسايش خلق قرار داد و بيرون آورد از زمين آبهاى جارى آن و روئيدنى و گياهش را و كوهها را ثابت نمود در مراكز خود براى بهره بردارى بندگان از ثمرات زمين و مواشى و چهار پايان آنها پس چون آيد داهيه و بليّه بزرگ قيامت كه بزرگتر و بالاترين دواهى است در روزى خواهد بود كه متذكّر شود انسان آنچه را بجا آورده در | |||
---- | |||
جلد 5 صفحه 342 | |||
دنيا از اعمال بد و خوب چون همه را در نامه اعمال خود مشاهده نمايد بعد از آنكه فراموش نموده باشد آنها را براى فرط غفلت و طول مدّت و بارز و ظاهر گردد جهنّم براى هر كس بينا باشد و بر احدى پوشيده نخواهد ماند چون سرپوش از روى آن برداشته شود پس هر كس از حدود الهيّه تجاوز و طغيان در معصيت خدا كرده و اختيار نموده باشد لذات فانيه دنيا را بر نعم باقيه آخرت جايگاه او جهنّم خواهد بود و هر كس از قيام در پيشگاه الهى ترسيده باشد براى علمش بمبدء و معاد و باز داشته باشد نفس خود را در دنيا از هوى و هوس جاهلانه جايگاه او در بهشت عنبر سرشت است و از نقل قمّى ره و كافى از امام صادق عليه السّلام استفاده ميشود كه بنده چون قدرت بر معصيت داشته باشد و خدا را حاضر و ناظر بداند و ترك كند آنرا از ترس خدا مشمول اين آيه است و اخيرا خطاب بحبيب خود فرموده ميفرمايد ميپرسند از تو مشركين كه روز قيامت چه وقت برپا ميشود و ثبات و قرار ميگيرد چنانچه توصيف مينمائى تو از آن و ميفرمايد تو چه ميدانى وقت آنرا وظيفه تو نيست كه وقت آنرا بدانى و ذكر كنى براى آنان علم آن بخدا منتهى ميشود و اقامه آن بامر الهى است و كسى جز خدا از آن آگاه نيست فقط وظيفه تو ترساندن كسى است كه ميترسد از آنروز اگر بترسانى تو او را و براى غير چنين كس فائده ندارد ولى اجمالا بايد بدانند كه عمر دنيا هر قدر طولانى شود چون روز قيامت بيايد و آنرا معاينه نمايند مانند آنستكه درنگ نكردند در دنيا مگر بقدر آخر يكروز يا اوّل آن چون چيزى كه ميگذرد هر قدر زياد باشد بنظر كم مى‌آيد و گذشته گذشته است در ثواب الاعمال و مجمع از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه كسيكه قرائت نمايد سوره و النّازعات را نميرد و مبعوث نگردد و داخل بهشت نشود مگر آنكه سيراب باشد در هر سه حال و الحمد للّه ربّ العالمين و صلّى اللّه على محمد و آله الطاهرين. | |||
---- | |||
جلد 5 صفحه 343 | |||
}} | |||
|-| | |||
اطیب البیان= | |||
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
هَل أَتاكَ حَدِيثُ مُوسي «15» | |||
آيا آمد تو را داستان موسي. قضاياي موسي را خداوند در بسياري از سور قرآن بتفصيل يا اجمال بيان فرموده از زمان ولادتش و در تابوت روي نيل انداختن و التقاط آل فرعون و در دامن فرعون بزرگ شدن و از پستان غير مادرش شير نخوردن تا زمان رشدش و كشتن قبطي و فرار بمدين و نزد شعيب رفتن و بمقام رسالت رسيدن و مأمور بدعوت فرعونيان، و قضاياي بني اسرائيل چه در زمان موسي و چه بعد از رحلتش، و قضيه سامري و عجل او و غير اينها، و نزول الواح تورات، و صاعقه هفتاد نفر، و دو مرتبه زنده شدن، و بوزينه شدن صيد كنندگان در روز شنبه تماما بيان شده احتياج بشرح جديد نيست فقط بتفسير آيات اكتفاء ميكنيم. | |||
}} | |||
|-| | |||
برگزیده تفسیر نمونه= | |||
===برگزیده تفسیر نمونه=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
] | |||
(آیه 15)- بعد از بیانات نسبتا مشروحی که در آیات قبل در باره مسأله معاد و انکار و مخالفت مشرکان آمد، در اینجا به داستان یکی از طغیانگران بزرگ تاریخ یعنی فرعون و سرنوشت دردناک او اشاره می‌کند، تا هم مشرکان عرب بدانند که افراد نیرومندتر از آنها نتوانستند در برابر خشم و عذاب الهی مقاومت کنند، و هم مؤمنان را دلگرم سازد که از برتری نیروی ظاهری دشمن هراسی به دل راه ندهند، چرا که در هم کوبیدن آنها برای خداوند بسیار سهل و آسان است. | |||
نخست از اینجا شروع می‌کند: «آیا داستان موسی به تو رسیده است»؟ (هل اتاک حدیث موسی). | |||
}} | |||
|-|تسنیم= | |-|تسنیم= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-|</tabber> | |-|</tabber> | ||
| خط ۸۵: | خط ۳۲۷: | ||
[[رده:آداب تبلیغ]][[رده:تشویقهاى خدا]][[رده:آثار ذکر قصه انبیا]][[رده:تشویق به استماع سخن]][[رده:زمینه دقت در سخن]][[رده:عوامل عبرت]][[رده:دشمنان محمد]][[رده:عبرت محمد]][[رده:عوامل تقویت روحیه محمد]][[رده:عبرت از قصه موسى]] | [[رده:آداب تبلیغ]][[رده:تشویقهاى خدا]][[رده:آثار ذکر قصه انبیا]][[رده:تشویق به استماع سخن]][[رده:زمینه دقت در سخن]][[رده:عوامل عبرت]][[رده:دشمنان محمد]][[رده:عبرت محمد]][[رده:عوامل تقویت روحیه محمد]][[رده:عبرت از قصه موسى]] | ||
[[رده:آیات قرآن]] [[رده:سوره النازعات ]] | [[رده:آیات قرآن]] [[رده:سوره النازعات ]] | ||
{{#seo: | |||
|title=آیه 15 سوره نازعات | |||
|title_mode=replace | |||
|keywords=آیه 15 سوره نازعات,نازعات 15,هَلْ أَتَاکَ حَدِيثُ مُوسَى,آداب تبلیغ,تشویقهاى خدا,آثار ذکر قصه انبیا,تشویق به استماع سخن,زمینه دقت در سخن,عوامل عبرت,دشمنان محمد,عبرت محمد,عوامل تقویت روحیه محمد,عبرت از قصه موسى,آیات قرآن سوره النازعات | |||
|description=هَلْ أَتَاکَ حَدِيثُ مُوسَى | |||
|image=Wiki_Logo.png | |||
|image_alt=الکتاب | |||
|site_name=الکتاب | |||
}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۷:۵۰
| کپی متن آیه |
|---|
| هَلْ أَتَاکَ حَدِيثُ مُوسَى |
ترجمه
| النازعات ١٤ | آیه ١٥ | النازعات ١٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«حَدِیثُ»: سخن. خبر. داستان. «هَلْ أَتَاکَ ...»: مطلب با استفهام شروع شده است تا شوق شنونده بیدار، و آماده شنیدن داستان گردد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۴۱ سوره نازعات
- اقوال مختلف درباره مراد از پنج سوگند آغاز سوره نازعات
- نقد و بررسى اقوال فوق
- تدبیر همه امور عالَم توسط فرشتگان
- عدم منافات بين استناد حوادث به خدای تعالی و ملائکه و به اسباب ظاهرى
- معناى اين كه درباره قيامت فرمود: «يَومَ تَرجُفُ الرّاجِفَة»
- حكايت سخن كفار در بعید شمردن معاد
- داستان موسى «ع» و فرعون
- پیامی كه حضرت موسى «ع» مأمور شد به فرعون بگويد
- مراد فرعون از اين كه خطاب به مردم مصر گفت: «أنَا رَبُّكُمُ الأعلى»
- چند وجه در معناى «فاخذه الله نكال الآخرة و الاولى»
- خطاب توبيخى به مشرکان و منکران قیامت
- نامگذاری قيامت به «الطّامَةُ الكُبرى»
- ویژگی های کلّی انسان های بهشتی و دوزخی
- آثار و نشانه های طغيان و خوف از مقام پروردگار
- مقصود از مقام پروردگار و خوف از آن
- رواياتى درباره سوگندهاى سوره نازعات و...
تفسیر نور (محسن قرائتی)
هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى «15» إِذْ ناداهُ رَبُّهُ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً «16» اذْهَبْ إِلى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى «17» فَقُلْ هَلْ لَكَ إِلى أَنْ تَزَكَّى «18» وَ أَهْدِيَكَ إِلى رَبِّكَ فَتَخْشى «19»
آيا سرگذشت موسى به تو رسيده است؟ آنگاه كه پروردگارش او را در سرزمين مقدّس طُوى ندا داد: به سوى فرعون برو كه او سركشى كرده است. پس به او بگو: آيا مى‌خواهى كه (از پليدى‌ها) پاك شوى؟ و ترا به سوى پروردگارت هدايت كنم تا بترسى (و سركشى نكنى).
نکته ها
«واد» همان وادى است كه درّه ميان دو كوه يا دو تپه را گويند و «طُوىً» درّه‌اى در پائين كوه طور است.
«خشيت» به ترسى گويند كه ناشى از ايمان به عظمت خداوند باشد.
«تَزَكَّى» از «زكات» به دو معناست: رشد و نموّ، پاكى و طهارت.
جايگاه گفتگو با خداوند بايد پاك و مقدّس باشد. چنانكه در اين آيه مى‌فرمايد: «ناداهُ رَبُّهُ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ» و در آيات ديگر مى‌خوانيم:
«طَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَ الْقائِمِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ» «1»، (خداوند به ابراهيم فرمود:) خانه مرا براى طواف كنندگان و برپا ايستادگان و ركوع و سجودكنندگان (نمازگزار)، پاكيزه بدار.
«ما كانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَنْ يَعْمُرُوا مَساجِدَ اللَّهِ» «2»، مشركان سزوار نيست و حق ندارند به تعمير
«1». حج، 26.
«2». توبه، 17.
جلد 10 - صفحه 375
و بازسازى مساجد الهى دست بزنند.
«إِنْ أَوْلِياؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ» «1»، تنها پرهيزكاران شايسته توليت وسرپرستى (مسجد الحرام) هستند.
«خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ» «2»، در هر مسجدى و به هنگام نماز، زينت‌هاى خود را همراه كنيد.
پیام ها
1- آغاز سخن با سؤال، شوق شنيدن را در افراد زياد مىكند. «هَلْ أَتاكَ»
2- نقل سرگذشت پيامبران پيشين براى پيامبران بعدى، عامل تقويت روحيه است. «هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى»
3- رهبران الهى قبل از مبارزه با طاغوت‌ها، ارتباط خود را با خداوند محكم مى‌كردند. إِذْ ناداهُ رَبُّهُ ... اذْهَبْ إِلى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى
4- برخى سرزمين‌ها، مورد احترام و قداست هستند. «بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً»
5- انبيا، سردمداران مبارزه با طاغوتند. «اذْهَبْ إِلى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى»
6- در نهى از منكر به سراغ ريشه‌ها برويد. «اذْهَبْ إِلى فِرْعَوْنَ»
7- از هدايت هيچ‌كس حتى فرعون مأيوس نباشيد و لااقل، سخن حق را به او ابلاغ كنيد تا اتمام حجّت شده باشد. اذْهَبْ إِلى فِرْعَوْنَ ... فَقُلْ هَلْ لَكَ إِلى أَنْ تَزَكَّى
8- در نهى از منكر، حتى با طاغوت‌ها به نرمى سخن بگوييد. إِنَّهُ طَغى فَقُلْ هَلْ لَكَ ...
«1». انفال، 34.
«2». اعراف، 31.
جلد 10 - صفحه 376
9- با سؤال، فطرت‌ها را بيدار كنيد. «هَلْ لَكَ إِلى أَنْ تَزَكَّى»
10- در شيوه تبليغ، لحن عاطفى و نرمش در گفتار را فراموش نكنيد. «هَلْ لَكَ»
11- جهت دعوت انبيا، تزكيه انسان‌هاست. «هَلْ لَكَ إِلى أَنْ تَزَكَّى»
12- در دعوت و تبليغ مردم، از كلماتى استفاده كنيد كه همه انسان‌ها بپذيرند و بپسندند. (دعوت به پاكى و دورى از ناپاكى) «إِلى أَنْ تَزَكَّى»
13- اگر به تزكيه تمايلى نباشد، تلاش انبيا بى‌ثمر است. «تَزَكَّى وَ أَهْدِيَكَ إِلى رَبِّكَ»
14- در مكتب انبيا، براى مبارزه با طاغوت‌ها، ابتدا آنها را موعظه مى‌كنند. إِنَّهُ طَغى ... تَزَكَّى وَ أَهْدِيَكَ إِلى رَبِّكَ
15- نشانه هدايت‌پذيرى، خوف و خشيت است. أَهْدِيَكَ ... فَتَخْشى
16- پيامبران مردم را به سوى خدا دعوت مى‌كردند نه خود. «إِلى رَبِّكَ»
17- طغيان همراه با بى‌باكى و ناپاكى است. (خداوند مى‌فرمايد: به سراغ فرعون طغيانگر برو و درباره تزكيه و خشيت با او سخن بگو، يعنى او ناپاك و جسور است.) إِنَّهُ طَغى ... أَنْ تَزَكَّى ... فَتَخْشى
18- اصلاح افراد، بستگى به اراده و اختيار خود آنان دارد. «هَلْ لَكَ إِلى أَنْ تَزَكَّى»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى «15»
بعد از آن حق تعالى به جهت تهديد كفّار قريش بر تكذيب حضرت رسالت و انكار حشر و تسلّى خاطر آن حضرت، اخبار فرمايد از وقوع عذاب بر امّت حضرت موسى عليه السّلام كه اعظم ايشان بودند در شوكت و حشمت و جسامت، به جهت تكذيب و انكار هلاك شدند.
هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى: (استفهام تقريرى است) يعنى به تحقيق آمد تو را سخن موسى عليه السّلام.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى «15» إِذْ ناداهُ رَبُّهُ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً «16» اذْهَبْ إِلى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى «17» فَقُلْ هَلْ لَكَ إِلى أَنْ تَزَكَّى «18» وَ أَهْدِيَكَ إِلى رَبِّكَ فَتَخْشى «19»
فَأَراهُ الْآيَةَ الْكُبْرى «20» فَكَذَّبَ وَ عَصى «21» ثُمَّ أَدْبَرَ يَسْعى «22» فَحَشَرَ فَنادى «23» فَقالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلى «24»
فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَكالَ الْآخِرَةِ وَ الْأُولى «25» إِنَّ فِي ذلِكَ لَعِبْرَةً لِمَنْ يَخْشى «26» أَ أَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقاً أَمِ السَّماءُ بَناها «27» رَفَعَ سَمْكَها فَسَوَّاها «28» وَ أَغْطَشَ لَيْلَها وَ أَخْرَجَ ضُحاها «29»
وَ الْأَرْضَ بَعْدَ ذلِكَ دَحاها (30) أَخْرَجَ مِنْها ماءَها وَ مَرْعاها (31) وَ الْجِبالَ أَرْساها (32) مَتاعاً لَكُمْ وَ لِأَنْعامِكُمْ (33) فَإِذا جاءَتِ الطَّامَّةُ الْكُبْرى (34)
يَوْمَ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسانُ ما سَعى (35) وَ بُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِمَنْ يَرى (36) فَأَمَّا مَنْ طَغى (37) وَ آثَرَ الْحَياةَ الدُّنْيا (38) فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوى (39)
وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى (40) فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوى (41) يَسْئَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْساها (42) فِيمَ أَنْتَ مِنْ ذِكْراها (43) إِلى رَبِّكَ مُنْتَهاها (44)
إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشاها (45) كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَها لَمْ يَلْبَثُوا إِلاَّ عَشِيَّةً أَوْ ضُحاها (46)
ترجمه
آيا آمد تو را خبر موسى
وقتى كه خواند او را پروردگارش در وادى
جلد 5 صفحه 340
مقدّس طوى
برو بسوى فرعون همانا او سركشى نمود
پس بگو آيا براى تو رغبتى هست بآنكه پاك شوى
و راهنمائى كنم تو را بسوى پروردگارت پس بترسى
پس نشان داد باو معجزه بزرگ را
پس تكذيب كرد و نافرمانى نمود
پس پشت كرد با آنكه كوشش مينمود
پس جمع كرد و ندا نمود
پس گفت من پروردگار بزرگ شمايم
پس گرفت او را خدا بعقوبت آخرت و دنيا
همانا در اين هر آينه عبرتى است براى كسيكه ميترسد
آيا شما سخت‌تريد در آفرينش يا آسمان كه بنا كرد آنرا
برافراشت سقفش را پس بدون نقص به اتمام رساند آنرا
و تاريك ساخت شب آنرا و آشكار ساخت روز روشن آنرا
و زمين را بعد از آن گسترانيد
بيرون آورد از آن آبش و چراگاهش را
و كوهها را استوار گردانيد
براى برخوردارى شما و چهار پايانتان
پس وقتى كه آمد آن بليّه فوق بليّات بزرگتر
روزى كه بياد مى‌آورد آدمى آنچه را كه كوشش نمود
و آشكار شود دوزخ براى هر كه به بيند
پس اما كسيكه سركشى كرد
و برگزيد زندگانى دنيا را
پس همانا دوزخ جايگاه او است
و اما كسيكه ترسيد از قيام در پيشگاه پروردگار خود و باز داشت نفس خود را از هوس
پس همانا بهشت آن اقامتگاه او است
ميپرسند از تو از قيامت كه چه وقت باشد زمان برپا شدن آن
در چه حالى تو از علم بآن
بسوى پروردگار تو است نهايت علم آن
همانا تو بيم دهنده كسى هستى كه ميترسد از آن
گوئيا آنها روز كه ميبينند آنرا درنگ نكردند مگر بقدر شام يكروز يا صبح آن.
تفسير
خداوند متعال براى تسليت خاطر پيغمبر اكرم از انكار و تكذيب قوم و تهديد آنها باز شمه‌ئى از قصّه حضرت موسى و فرعون از گوشزد فرموده بطور پرسش براى تقرير و ميفرمايد آيا بتو رسيده خبر موسى عليه السّلام وقتى كه خواند او را پروردگارش و خطاب فرمود باو در وادى مقدّس و منزّه طوى كه بيان آن در سوره طه گذشت آنكه برو بجانب فرعون همانا او از حدّ خود تجاوز و طغيان نموده است و با ملايمت و نرمى باو بگو آيا مايل هستى كه پاك شوى از كفر و تجاوز و طغيان و آنكه هدايت نمايم من تو را بمعرفت پروردگارت و ثواب طاعت و عقاب معصيت او پس بترسى از او و امتثال نمائى او امر و نواهى او را پس او مأموريّت خود را انجام
جلد 5 صفحه 341
داد و ارائه داد باو معجز بزرگ خود را كه باو داده بودم و آن عصا بود كه اژدها ميشد و فرعون او را تكذيب نمود و عصيان ورزيد پس اعراض نمود و پشت كرد به احكام الهى و سعى و كوشش مينمود در باطل و بى‌اثر نمودن امر پيغمبر ما و بعضى گفته‌اند مراد آنستكه پس پشت نمود باژدها و فرار كرد و ممكن است هر دو معنى مراد باشد پس جمع نمود لشگريان خود را و احضار كرد آنانرا از اطراف و جوانب مصر و فرياد زد و گفت من پروردگار شمايم كه پروردگارى بالاتر از من نيست و كسى نميتواند از نفوذ اراده من جلوگيرى كند و بعضى گفته‌اند مقصود فرعون آن بود كه پروردگار شما بتهايند و من پروردگار شما و آنها و از همه برترم پس خداوند او را بعقوبت آخرت و دنيا گرفتار فرمود و قمى ره فرموده نكال عقوبت است و مراد از آخرت قول او انا ربكم الاعلى است و مراد از اولى قول او ما علمت لكم من اله غيرى است پس خدا او را باين دو قول هلاك فرمود و در خصال و مجمع از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه ميان اين دو قول چهل سال فاصله شد و نيز از آنحضرت نقل نموده كه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود جبرئيل گفت بخدا عرض كردم فرعون را بحال خود واگذار ميفرمائى با آنكه انا ربكم الاعلى ميگويد و خدا فرمود اين سخن را كسى ميگويد مانند تو كه ميترسد چيزى از او فوت شود و در اين قصه حضرت موسى و فرعون و غرق شدن او و لشگريانش هر آينه عبرت و اتّعاظ است براى كسى كه اهل خوف و خشيت از خدا است و بعد از اين خداوند باز بيان قدرت خود را فرموده بخطاب منكرين روز جزا كه آيا خلقت شما بعد از مردن دشوارتر است يا بناء آسمان با اين عظمت كه خداوند سقف مرتفع آنرا بالا برد بدون خلل و فتور و تفاوت و قصور براستى و درستى و بر طبق حكمت و مصلحت و تاريك فرمود شب آنرا و ظاهر ساخت روز روشن آنرا و زمين را بعد از آن منبسط فرمود و مهد آسايش خلق قرار داد و بيرون آورد از زمين آبهاى جارى آن و روئيدنى و گياهش را و كوهها را ثابت نمود در مراكز خود براى بهره بردارى بندگان از ثمرات زمين و مواشى و چهار پايان آنها پس چون آيد داهيه و بليّه بزرگ قيامت كه بزرگتر و بالاترين دواهى است در روزى خواهد بود كه متذكّر شود انسان آنچه را بجا آورده در
جلد 5 صفحه 342
دنيا از اعمال بد و خوب چون همه را در نامه اعمال خود مشاهده نمايد بعد از آنكه فراموش نموده باشد آنها را براى فرط غفلت و طول مدّت و بارز و ظاهر گردد جهنّم براى هر كس بينا باشد و بر احدى پوشيده نخواهد ماند چون سرپوش از روى آن برداشته شود پس هر كس از حدود الهيّه تجاوز و طغيان در معصيت خدا كرده و اختيار نموده باشد لذات فانيه دنيا را بر نعم باقيه آخرت جايگاه او جهنّم خواهد بود و هر كس از قيام در پيشگاه الهى ترسيده باشد براى علمش بمبدء و معاد و باز داشته باشد نفس خود را در دنيا از هوى و هوس جاهلانه جايگاه او در بهشت عنبر سرشت است و از نقل قمّى ره و كافى از امام صادق عليه السّلام استفاده ميشود كه بنده چون قدرت بر معصيت داشته باشد و خدا را حاضر و ناظر بداند و ترك كند آنرا از ترس خدا مشمول اين آيه است و اخيرا خطاب بحبيب خود فرموده ميفرمايد ميپرسند از تو مشركين كه روز قيامت چه وقت برپا ميشود و ثبات و قرار ميگيرد چنانچه توصيف مينمائى تو از آن و ميفرمايد تو چه ميدانى وقت آنرا وظيفه تو نيست كه وقت آنرا بدانى و ذكر كنى براى آنان علم آن بخدا منتهى ميشود و اقامه آن بامر الهى است و كسى جز خدا از آن آگاه نيست فقط وظيفه تو ترساندن كسى است كه ميترسد از آنروز اگر بترسانى تو او را و براى غير چنين كس فائده ندارد ولى اجمالا بايد بدانند كه عمر دنيا هر قدر طولانى شود چون روز قيامت بيايد و آنرا معاينه نمايند مانند آنستكه درنگ نكردند در دنيا مگر بقدر آخر يكروز يا اوّل آن چون چيزى كه ميگذرد هر قدر زياد باشد بنظر كم مى‌آيد و گذشته گذشته است در ثواب الاعمال و مجمع از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه كسيكه قرائت نمايد سوره و النّازعات را نميرد و مبعوث نگردد و داخل بهشت نشود مگر آنكه سيراب باشد در هر سه حال و الحمد للّه ربّ العالمين و صلّى اللّه على محمد و آله الطاهرين.
جلد 5 صفحه 343
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
هَل أَتاكَ حَدِيثُ مُوسي «15»
آيا آمد تو را داستان موسي. قضاياي موسي را خداوند در بسياري از سور قرآن بتفصيل يا اجمال بيان فرموده از زمان ولادتش و در تابوت روي نيل انداختن و التقاط آل فرعون و در دامن فرعون بزرگ شدن و از پستان غير مادرش شير نخوردن تا زمان رشدش و كشتن قبطي و فرار بمدين و نزد شعيب رفتن و بمقام رسالت رسيدن و مأمور بدعوت فرعونيان، و قضاياي بني اسرائيل چه در زمان موسي و چه بعد از رحلتش، و قضيه سامري و عجل او و غير اينها، و نزول الواح تورات، و صاعقه هفتاد نفر، و دو مرتبه زنده شدن، و بوزينه شدن صيد كنندگان در روز شنبه تماما بيان شده احتياج بشرح جديد نيست فقط بتفسير آيات اكتفاء ميكنيم.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 15)- بعد از بیانات نسبتا مشروحی که در آیات قبل در باره مسأله معاد و انکار و مخالفت مشرکان آمد، در اینجا به داستان یکی از طغیانگران بزرگ تاریخ یعنی فرعون و سرنوشت دردناک او اشاره می‌کند، تا هم مشرکان عرب بدانند که افراد نیرومندتر از آنها نتوانستند در برابر خشم و عذاب الهی مقاومت کنند، و هم مؤمنان را دلگرم سازد که از برتری نیروی ظاهری دشمن هراسی به دل راه ندهند، چرا که در هم کوبیدن آنها برای خداوند بسیار سهل و آسان است.
نخست از اینجا شروع می‌کند: «آیا داستان موسی به تو رسیده است»؟ (هل اتاک حدیث موسی).
نکات آیه
۱ - سرگذشت موسى(ع)، قابل دقت و مایه عبرت حتى براى پیامبر(ص) (هل أتیک حدیث موسى) «حدیث»; یعنى، خبر. (لسان العرب)
۲ - خداوند، برانگیزاننده همگان به آگاهى از داستان موسى(ع) و عبرت گیرى از آن (هل أتیک حدیث موسى) استفهام در «هل أتاک...» براى ترغیب به شنیدن پاسخ است. نقل داستان موسى(ع) در قرآن، نشانه آن است که گرچه ضمیر «هل أتاک» در خطاب به پیامبر(ص) به کار رفته است; ولى مراد گزارش سرگذشت موسى(ع) به تمام مردم است.
۳ - یادآورى سرگذشت پیامبران گذشته، مایه تقویت روحیه پیامبر(ص) در برابر مخالفان (هل ءاتیک حدیث موسى) بیان داستان موسى(ع)، پس از نقل مخالفت منکران معاد، به منظور آرامش بخشیدن به پیامبر(ص) در برابر مخالفت ها است.
۴ - برانگیختن مخاطب، به دقت در گفتار و تشویق او به شنیدن گزارش، روشى مطلوب در شیوه اطلاع رسانى است. (هل ءاتیک حدیث موسى)
موضوعات مرتبط
- تبلیغ: آداب تبلیغ ۴
- خدا: تشویقهاى خدا ۲
- ذکر: آثار ذکر قصه انبیا ۳
- سخن: تشویق به استماع سخن ۴; زمینه دقت در سخن ۴
- عبرت: عوامل عبرت ۱، ۲
- محمد(ص): دشمنان محمد(ص) ۳; عبرت محمد(ص) ۱; عوامل تقویت روحیه محمد(ص) ۳
- موسى(ع): عبرت از قصه موسى(ع) ۱، ۲
منابع
