المائدة ٣٠

فَطَوَّعَتْ‌ لَهُ‌ نَفْسُهُ‌ قَتْلَ‌ أَخِيهِ‌ فَقَتَلَهُ‌ فَأَصْبَحَ‌ مِنَ‌ الْخَاسِرِينَ‌

ترجمه

نفس سرکش، کم کم او را به کشتن برادرش ترغیب کرد؛ (سرانجام) او را کشت؛ و از زیانکاران شد.

پس نفس [سركش او كم‌كم‌] وى را به قتل برادرش ترغيب كرد و او را كشت و از زيانكاران گرديد

پس نفس [اماره‌]اش او را به قتل برادرش ترغيب كرد، و وى را كشت و از زيانكاران شد.

آن گاه (پس از این گفتگو) هوای نفس او را بر کشتن برادرش ترغیب نمود تا او را به قتل رساند و بدین سبب از زیانکاران گردید.

نفس [طغیان گرش]، کشتن برادرش را در نظرش سهل و آسان جلوه داد، پس او را کشت و از زیانکاران شد.

نفسش او را به كشتن برادر ترغيب كرد، و او را كشت و از زيانكاران گرديد.

و نفس اماره او را وادار به کشتن برادرش کرد، و او را کشت، و از زیانکاران گردید

پس نفس او كشتن برادرش را برايش بياراست و آسان نمود تا او را بكشت و از زيانكاران گشت.

پس نفس (سرکش) او تدریجاً کشتن برادرش را در نظرش آراست و او را مصمّم به کشتن کرد، و (عاقبت به ندای وجدان گوش فرا نداد و) او را کشت! و از زیانکاران شد (و هم ایمان خود را و هم برادرش را از دست داد).

پس نفس (امّاره)اش برایش قتل برادرش را هموار و راهوار و (او را) وادار کرد؛ پس او را کشت و در نتیجه از زیانکاران شد.

پس بیاراست برای او دلش کشتن برادر خویش را پس کشت او را و گردید از زیانکاران‌

المائدة ٢٩	آیه ٣٠	المائدة ٣١
سوره : سوره المائدة نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٩ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«فَطَوَّعَتْ»: کم‌کم بیاراست و سهل و ساده جلوه داد.

تفسیر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- درگیرى و کشمکش درونى قابیل با هواى نفس خویش در مورد قتل هابیل (فطوعت له نفسه قتل اخیه)

۲- وسوسه هاى نفسانى قابیل، کشتن برادر را بر او هموار ساخت. (فطوعت له نفسه) «طوعت» از مصدر «تطویع» به معناى «تسهیل» و نیز «متابعت» است. برداشت فوق بر اساس معناى اول است.

۳- وسوسه هاى نفسانى قابیل، وادار کننده وى به کشتن هابیل (فطوعت له نفسه قتل اخیه فقتله)

۴- قابیل، فریفته وسوسه هاى نفس خویش (فطوعت له نفسه قتل اخیه فقتله)

۵- قابیل، برادرش هابیل را پس از جریان قربانى به قتل رسانید. (اذ قربا قرباناً ... فطوعت له نفسه قتل اخیه فقتله)

۶- هواى نفس آدمى، گرایش دهنده او به اعمال ناپسند (فطوعت له نفسه قتل اخیه)

۷- انسان، داراى دو نیروى متضاد (دعوت کننده به گناه و بازدارنده از آن) در نهاد خویش (فطوعت له نفسه قتل اخیه) چنانچه «تطویع» به معناى تسهیل باشد، بیانگر آن است که نیرویى در درون قابیل وى را از ارتکاب قتل باز مى داشته، ولى در نهایت هواى نفس بر آن نیروى بازدارنده غلبه کرده است.

۸- توانایى هواى نفس در سرکوبى عواطف برادرى و انسانى (فطوعت له نفسه قتل اخیه) تصریح به کلمه «اخیه» براى رساندن این است که حتى عواطف برادرى نیز نتوانست نفس قابیل را از خواسته خویش (کشتن هابیل) باز دارد.

۹- گستاخى نفس آدمى، تا حد وادار سازى وى به قتل و جنایت (فطوعت له نفسه قتل اخیه)

۱۰- بى اعتنایى قابیل به هشدارها و اندرزهاى برادرش هابیل (انى اخاف اللّه رب العلمین انى ارید ... فطوعت له نفسه قتل اخیه فقتله)

۱۱- حسد و هواى نفس آدمى، جلوگیر وى از پندپذیرى و عاقبت اندیشى (انى اخاف اللّه رب العلمین انى ارید ... فطوعت له نفسه قتل اخیه فقتله)

۱۲- قابیل، از زمره زیانکاران (فاصبح من الخسرین)

۱۳- زیانکارى قابیل، پیامد کشتن برادرش هابیل (فقتله فاصبح من الخسرین)

۱۴- آدمکشى، در پى دارنده زیان و تباهى (فقتله فاصبح من الخسرین)

۱۵- پیروان هواى نفس، در معرض خسارت و زیان (فطوعت له نفسه قتل اخیه فقتله فاصبح من الخسرین)

۱۶- نفس قابیل، دام خواسته وى و پذیراى تصمیم او بر قتل برادرش هابیل (فطوعت له نفسه قتل اخیه) «طوعت» مى تواند به معناى «تابعت» باشد، یعنى نفس قابیل در قتل برادرش هابیل پیرو او گردید. بر اساس این احتمال، قابیل نفس خو را فریب داده و آن را رام خود ساخته بود، نه اینکه فریفته وسوسه هاى خویش شده باشد.

۱۷- توانایى آدمى در توجیه نفس خویش براى ارتکاب گناه (فطوعت له نفسه قتل اخیه فقتله)

۱۸- سیطره و تسلط بر حریفان، همواره نشانه کامیابى نهایى نیست. (فقتله فاصبح من الخسرین)

روایات و احادیث

۱۹- قابیل، کیفیت قتل برادرش هابیل را از ابلیس آموخت (فطوعت له نفسه قتل اخیه فقتله) از امام سجاد (ع) روایت شده که بعد از خواندن آیه فوق فرمود: فلم یدر کیف یقتله حتى جاء ابلیس فعلمه ... .

۱- . تفسیر قمى، ج ۱، ص ۱۶۵; نورالثقلین، ج ۱، ص ۶۱۶، ح ۱۴۰.

۲۰- کوه قاسیون در دمشق، مکان کشته شدن هابیل توسط برادرش (فطوعت له نفسه قتل اخیه فقتله) از رسول خدا (ص) روایت شده: بدمشق. حبل یقال له قاسیون فیه قتل ابن آدم اخاه.

۲۱- قابیل، به تحریک ابلیس براى آنکه نسلى از هابیل نماند تا بخاطر قبولى قربانى پدرشان برنسل قابیل افتخار کنند، برادرش را کشت. (فطوعت له نفسه قتل اخیه فقتله) از امام باقر (ع) روایت شده که پس از قرائت آیه فوق فرمود: ... ثم ان ابلیس ... فقال له: یا قابیل قد تقبل قربان هابیل و لم یتقبل قربانک و انک ان ترکته یکون له عقب یفتخرون على عقبک و یقولون نحن ابناء الذى تقبل قربانه فاقتله کیلا یکون له عقب یفتخرون على عقبک فقتله ... .

موضوعات مرتبط

• ابلیس: وسوسه ابلیس ۱۹
• انسان: ابعاد انسان ۷ ; توجیه گرى انسان ۱۷ ; قدرت انسان ۱۷ ; گرایشهاى انسان ۷
• انگیزش: عوامل انگیزش ۶، ۹، ۲۱
• جرم: زمینه جرم ۳
• جنایت: عوامل جنایت ۹
• حسد: آثار حسد ۱۱
• دشمنان: پیروزى بر دشمنان ۱۸
• دمشق:۲۰
• دوراندیشى: موانع دوراندیشى ۱۱
• رفتار: پایه‌هاى رفتار ۶
• زیان: عوامل زیان ۱۳، ۱۴، ۱۵
• زیانکاران:۱۲
• شیطان: اغواگرى شیطان ۲۱
• عبرت: موانع عبرت ۱۱
• عمل: موجبات عمل ناپسند ۶
• عواطف: برادرى ۸ ; عوامل تضعیف عواطف ۸
• فرزندان آدم (ع): قصه فرزندان آدم (ع) ۵
• قابیل: اهداف قابیل ۲۱ ; خواسته قابیل ۱۶ ; زیانکارى قابیل ۱۲، ۱۳ ; عصیان قابیل ۱۰ ; قصه قابیل ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۱۰، ۱۳، ۱۶، ۱۹، ۲۱ ; هشدار به قابیل ۱۰ ; هواى نفس قابیل ۱، ۳، ۴، ۱۶
• قتل: آثار قتل ۱۴ ; عوامل قتل ۲، ۹
• کوه قاسیون:۲۰
• گناه: موجبات گناه ۱۷
• مخالفان: پیروزى بر مخالفان ۱۸
• موفقیّت: ملاک موفقیّت ۱۸
• نفس: آثار وسوسه نفس ۲، ۳ ; آثار هواى نفس ۱۱ ; اطاعت از هواى نفس ۱۵ ; عصیانگرى نفس ۹ ; قدرت هواى نفس ۸ ; نفس امّاره ۷ ; نفس لوّامه ۷ ; نقش هواى نفس ۶ ; وسوسه نفس ۴
• هابیل: آثار قتل هابیل ۱۳ ; انگیزه قتل هابیل ۲۱ ; قتل هابیل ۱، ۲، ۳، ۵، ۱۶، ۱۹ ; قصه هابیل ۱، ۲، ۳، ۵، ۱۰، ۱۹، ۲۰، ۲۱ ; مکان قتل هابیل ۲۰ ; هشدار هابیل ۱۰