الصافات ١٢٥
ترجمه
| الصافات ١٢٤ | آیه ١٢٥ | الصافات ١٢٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تَدْعُونَ»: به فریاد می‌خوانید (نگا: انعام / و ). «بَعْلاً»: نام بت معیّنی در بعلبک. هر نوع معبودی که به وسیله آن به خدا تقرّب جویند. جمع آن بُعول است. «أَحْسَنَ الْخَالِقِینَ»: (نگا: مؤمنون / ). خالق به معنی مقدّر و اندازه گیرنده، و یا به معنی آفریدگار است. بت‌پرستان معتقد بودند که بتهایشان آفریننده بوده و در کار آفرینش دست دارند (نگا: مجمع‌البیان الحدیث). «تَذَرُونَ»: (نگا: بقره / شعراء / .
تفسیر
- آيات ۱۱۴ - ۱۳۲سوره صافات
- بيان آيات متضمن خلاصه اى از داستان موسى و هارون عليهماالسلام و داستان الياس ودعوت اوعليه السلام
- حجتى بر توحيد كه در سخن الياس عليه السلام به قوم خود، با استناد به خالقبودن خدا اقامه شده است
- دو روايت درباره مراد از بعل در: اتدعون بعلا... وال ياسين
- سخنى پيرامون داستان الياس عليه السلام
نکات آیه
۱ - الیاس پیامبر، قوم خود را به خاطر پرستش معبودهاى ساختگى و بت ها سرزنش کرد. (أتدعون بعلاً) «بعل» در زبان عرب جاهلى به معناى معبود و ربّ است; ولى بیشترین کاربرد آن در معناى بت است.
۲ - قوم الیاس، مردمى مشرک و بت پرست بودند. (أتدعون بعلاً)
۳ - «بعل» نام بت قوم الیاس (أتدعون بعلاً) برخى از مفسران و اهل لغت «بعل» را اسم و عَلَم براى بت قوم الیاس دانسته اند (چون «مناة» و «هبل»).
۴ - الیاس(ع)، قوم خود را به جهت رها کردن پرستش بهترین آفریننده (خدا) سرزنش کرد. (و تذرون أحسن الخلقین)
۵ - خداوند، نیکوترین آفریننده (أحسن الخلقین)
۶ - آفریده هاى خداوند، زیباترین و نیکوترین آفریده هاى ممکن (أحسن الخلقین) برداشت یاد شده به خاطر این نکته است که وقتى خداوند نیکوترین خالق باشد، قهراً مخلوقات او نیز نیکوترین مخلوق خواهند بود و چون خالقى جز او در جهان هستى وجود ندارد، طبیعتاً آنچه آفریده است، نیکوترین مخلوقاتى است که ممکن بود در عالم هستى پدید آید.
۷ - حاکمیت نظام احسن بر جهان هستى (أحسن الخلقین)
۸ - دعوت به توحید و مبارزه با شرک و بت پرستى، از اهداف مهم و اصولى الیاس پیامبر (أتدعون بعلاً و تذرون أحسن الخلقین)
۹ - پرستش، تنها شایسته نیکوترین آفریننده ها (خدا) است. (أتدعون بعلاً و تذرون أحسن الخلقین)
۱۰ - خالقیت، شرط شایستگى براى معبودیت (أتدعون بعلاً و تذرون أحسن الخلقین)
۱۱ - پرستش بت به جاى عبادت نیکوترین آفریدگار، عملى نابخردانه و سرزنش آمیز (أتدعون بعلاً و تذرون أحسن الخلقین)
۱۲ - بى تقوایى، زمینه ساز انحراف از مسیر حق و افتادن در دام آیین شرک و بت پرستى (إذ قال لقومه ألاتتّقون . أتدعون بعلاً و تذرون أحسن الخلقین) برداشت یاد شده به دلیل این نکته است که الیاس(ع)، پیش از سرزنش قوم خود به جهت گرویدن آنان به آیین شرک، آنان را به دلیل بى تقوایى سرزنش کرده است و این مطلب مى رساند که بى تقوایى، زمینه ساز گرایش به آیین هاى باطل (همچون بت پرستى) است.
موضوعات مرتبط
- آفرینش: نظام احسن آفرینش ۷; ویژگیهاى آفرینش ۷
- اسماء و صفات: احسن ال‌القین ۵
- الیاس(ع): اهداف الیاس(ع) ۸; دعوتهاى الیاس(ع) ۸; سرزنشهاى الیاس(ع) ۱، ۴; شرک ستیزى الیاس(ع) ۸; قصه الیاس(ع) ۴; مهمترین رسالت الیاس(ع) ۸
- بت پرستى: بى منطقى بت پرستى ۱۱; تاریخ بت پرستى ۲; زمینه بت پرستى ۱۲; سرزنش بت پرستى ۱۱
- بتها: بعل ۳
- تقوا: آثار بى تقوایى ۱۲
- توحید: توحید عبادى ۹
- خالق: بهترین خالق ۵، ۹
- خدا: خالقیت خدا ۵
- دین: آسیب شناسى دینى ۱۲
- شرک: زمینه شرک ۱۲
- عبادت: اعراض از عبادت خدا ۴
- عمل: عمل جاهلانه ۱۱
- قوم الیاس: بت پرستى قوم الیاس ۱، ۲; بتهاى قوم الیاس ۳; تاریخ قوم الیاس ۲، ۳; سرزنش قوم الیاس ۱، ۴; شرک قوم الیاس ۲
- گمراهى: زمینه گمراهى ۱۲
- معبودراستین: خالقیت معبودراستین ۱۰
- معبودیت: شرایط معبودیت ۱۰; ملاک معبودیت ۹
- موجودات: بهترین موجودات ۶; زیبایى موجودات ۶
