الرعد ٢٢

وَ الَّذِينَ‌ صَبَرُوا ابْتِغَاءَ وَجْهِ‌ رَبِّهِمْ‌ وَ أَقَامُوا الصَّلاَةَ وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ‌ سِرّاً وَ عَلاَنِيَةً وَ يَدْرَءُونَ‌ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولٰئِکَ‌ لَهُمْ‌ عُقْبَى‌ الدَّارِ

ترجمه

و آنها که بخاطر ذات (پاک) پروردگارشان شکیبایی می‌کنند؛ و نماز را برپا می‌دارند؛ و از آنچه به آنها روزی داده‌ایم، در پنهان و آشکار، انفاق می‌کنند؛ و با حسنات، سیئات را از میان می‌برند؛ پایان نیک سرای دیگر، از آن آنهاست...

|و كسانى كه براى طلب رضاى پروردگارشان صبورى كردند و نماز برپا داشتند و از آنچه روزيشان داديم در نهان و عيان انفاق كردند، و بدى را به نيكى برطرف ساختند، نيك فرجامى سراى آخرت براى آنهاست

و كسانى كه براى طلب خشنودى پروردگارشان شكيبايى كردند و نماز برپا داشتند و از آنچه روزيشان داديم، نهان و آشكارا انفاق كردند، و بدى را با نيكى مى‌زدايند، ايشان راست فرجامِ خوشِ سراى باقى.

و هم در طلب رضای خدا راه صبر پیش می‌گیرند و نماز به پا می‌دارند و از آنچه نصیبشان کردیم پنهان و آشکار انفاق می‌کنند و در عوض بدیهای مردم نیکی می‌کنند، اینان هستند که عاقبت منزلگاه نیکو یابند.

و برای به دست آوردن خشنودی پروردگارشان [در برابر گناهان و انجام وظایف و حوادث] شکیبایی ورزیدند، و نماز را بر پا داشتند، و بخشی از آنچه را روزی آنان کردیم در نهان و آشکار انفاق نمودند، و همواره با نیکیِ [عبادت] زشتی و پلیدی [گناه] را دفع می کنند [و با خوبی های خود نسبت به مردم، بدی های آنان را نسبت به خود برطرف می نمایند]، اینانند که فرجام نیک آن سرای، ویژه آنان است.

آنان كه به طلب ثواب پروردگار خويش صبر پيشه كردند، و نماز گزاردند و در نهان و آشكار از آنچه به آنها روزى داده‌ايم انفاق كردند و بدى را به نيكى دفع مى‌كنند. سراى آخرت خاص آنان است.

و کسانی که برای نیل به خشنودی پروردگارشان شکیبایی پیشه کرده‌اند و نماز را برپا داشته‌اند و از هر آنچه روزیشان کرده‌ایم، پنهان و آشکارا می‌بخشند و بدی را با نیکی دفع می‌کنند، اینانند که نیک سرانجامی دارند

و آنان كه براى جستن خشنودى پروردگارشان شكيبايى نمودند و نماز را برپا داشتند و از آنچه روزيشان كرديم در نهان و آشكار انفاق كردند و بدى را با نيكى دور مى‌كنند آنان راست سرانجام [نيك‌] آن سراى،

و کسانی که (در برابر مشکلات زندگی و اذیّت و آزار دیگران) به خاطر پروردگارشان شکیبائی می‌ورزند، و نماز را چنان که باید می‌خوانند، و از چیزهائی که بدیشان داده‌ایم، به گونه‌ی پنهان و آشکار می‌بخشند و خرج می‌کنند، و با انجام نیکیها بدیها را از میان برمی‌دارند. آنان (با انجام چنین کارهای پسندیده‌ای) عاقبت نیک دنیا (که بهشت است) از آن ایشان است.

و کسانی که برای طلب خشنودی پروردگارشان شکیبایی کردند، و نماز را بر پا داشتند و از آنچه روزیشان دادیم، نهان و آشکارا انفاق کردند، و بدی را با نیکی می‌زدایند، برایشان عاقبت (خودش در) سرای آینده است.

و آنان که شکیبائی گزیدند برای روی پروردگار خود و بپا داشتند نماز را و دادند از آنچه روزیشان دادیم نهان و آشکارا و دور کنند به خوبی بدی را آنان را است فرجام آن سرای‌

الرعد ٢١	آیه ٢٢	الرعد ٢٣
سوره : سوره الرعد نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إِبْتِغَآءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ»: به خاطر ذات پروردگارشان. «سِرّاً وَ عَلانِیَةً»: در پنهان و آشکارا. یعنی در جائی که پنهان بهتر است پنهانی می‌بخشند، و در جائی که آشکارا بهتر است آشکارا می‌بخشند. حال ضمیر (و) در فعل (أَنفَقُوا) می‌باشد (نگا: بقره / . «یَدْرَؤُونَ»: دفع می‌کنند. از میان می‌برند. «عُقْبَی»: عاقبت نیک. سرانجام خوبی که به دنبال دنیا می‌آید که بهشت است (نگا: اعراف / هود / ، طه / . «عُقْبَی الدَّارِ»: سرانجام خوب دنیا که بهشت است. (عُقْبَیا) مصدر است و به فاعل خود (الدَّارِ) افزوده شده است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ لاَ تَسْتَوِي‌ الْحَسَنَةُ وَ لاَ... (۲)

وَ مَا يُلَقَّاهَا إِلاَّ الَّذِينَ‌... (۱)

تفسیر

• آيات ۲۶ - ۱۷، سوره رعد
• وصف طريق حق و باطل و بيان حال اهل حق و باطل با ذكر يكمثال
• معناى ((حق )) و ((باطل )) بدن موجودات وافعال
• طبيعت حق و باطل در ضمن بيان يك مثال
• بيان معناى ((كذلك يضرب الله الحق و الباطل ))
• مثل هايى كه ارباب بصيرت را به حقايق عالم غيب رهنمون مى سازند
• چند مطلب راجع به كليات معارف الهى كه ازمثل كف ، در آيه شريفه ، استفاده مى شود
• هيچ امر حقى معارض و مزاحم حق ديگر نيست
• منظور از ((حسنى )) كه اجابت كنندگان دعوت پرودرگارشان داراى آن هستند
• وصف گروندگان به حق و ((اولوالالباب )) و مقايسه آنان با جاهلان به حق
• حجت الهى فقط از طريق فطرت تمام نمى شود
• فرق ميان ((خشيت )) و ((خوف )) و موارد استعمال هر يك
• معناى : ((صبروا ابتغاء وجه ربهم ))
• اشاره به اينكه جهت عمل و الهى بودن آن مقصود حق گرايان مى باشد
• وجوهى كه درباره جهت اختلاف در بيان وصف اولوالالباب گفته شده است
• وجه اختلاف در بيان وصف اولواالالباب در آيه شريفه
• معناى ((عقبى الدار)) و نقطه مقابل آن ((سوءالدار))
• مژده به صله رحم كنندگان كه با ارحام صالح خويش در بهشت عدن جمع خواهند شد
• معناى جمله : ((و ما الحيوة الدنيا فى الآخرة الامتاع ))
• بحث روايتى
• رواياتى درباره صله رحم و پيوند ارتباط باآل محمد (عليه السلام ) در ذيل جمله : ((و الذين يصلون ...))
• چند روايت در ذيل جمله : ((و يخافون سوء الحساب ))
• روايتى درباره صبر و اقسام آن

• آيه ۱۹-۲۴
• آيه و ترجمه
• تفسير :
• نكته ها :
• ۱ - چرا تنها صبر ذكر شده است ؟
• ۲ - درهاى بهشت .
• ۳ - بستگان بهشتيان به آنها ملحق مى شوند.
• ۴ - جنات عدن چيست ؟
• ۵ - شستن آثار گناه .

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- لزوم استقامت ورزیدن و صبر پیشه ساختن در اجراى احکام و فرمانهاى الهى (والذین صبروا) عبارت «ابتغاء وجه ربهم» (براى دستیابى به رضایت خدا) مى رساند که متعلق «صبروا» احکام و فرمانهاى خداست ; یعنى: «صبروا على ما أمرهم الله به و عمّا نهاهم عنه».

۲- ارجمندى صبر و شکیبایى در گرو جهت خدایى داشتن آن است. (والذین صبروا ابتغاء وجه ربهم)

۳- صبر و استقامت براى کسب رضایت خدا ، از ویژگیهاى خردمندان است. (إنما یتذکّر أُولُوا الألبب ... الذین صبروا ابتغاء وجه ربهم)

۴- لزوم برپایى نماز و محافظت بر آن (والذین ... أقاموا الصلوة)

۵- لزوم انفاق و دستگیرى از مستمندان (والذین ... أنفقوا)

۶- انفاق محدود به امکانات و داراییهاى خاصى نیست. (والذین ... أنفقوا مما رزقنهم) برداشت فوق با توجه به کلمه «ما» (آنچه) - که افاده معناى شمول و عموم دارد - استفاده شده است.

۷- امکانات و داراییهاى انسان رزقى است عطا شده از جانب خدا. (مما رزقنهم)

۸- باور به خدادادى بودن امکانات و داراییها ، زمینه ساز پیدایش روحیه انفاق گرى در انسان است. (الذین ... أنفقوا مما رزقنهم) هدف از یادآورى این حقیقت که داراییها خدادادى است ، آسان کردن امر انفاق و ایجاد روحیه انفاق گرى در انسان مى باشد.

۹- انفاق نکردن همه داراییها ، توصیه خداوند به انفاق کنندگان (و أنفقوا مما رزقنهم) برداشت فوق، بر این اساس است که «من» در «مما» (من ما) به معناى «بعض» باشد. بنابراین «الذین ... أنفقوا مما رزقناهم» ; یعنى، آنان که بخشى از داراییهاى خویش را انفاق مى کنند و این بدان معناست که خداوند نخواسته انسانها همه داراییهاى خویش را انفاق کنند.

۱۰- انفاق کردن خصلتى نیکوست چه پنهانى انجام گیرد و چه آشکارا. (أنفقوا مما رزقنهم سرًّا و علانیة)

۱۱- اقامه نماز و تلاش براى رفع نیاز نیازمندان از نشانه هاى خردمندان است. (إنما یتذکّر أُولُوا الألبب ... والذین صبروا ... وأقاموا الصلوة و أنفقوا مما رزقنهم)

۱۲- انجام دادن کارهاى شایسته به جبران بدیها و گناهان ، خصلتى نیکو و از ویژگیهاى خردمندان است. (إنما یتذکّر أُولُوا الألبب ... والذین ... یدرءون بالحسنة السیئة ) «درأ» (مصدر یدرءون) به معناى دفع کردن و برطرف کردن است. مراد از «السیئة» مى تواند بدیها و گناهانى باشد که شخص نیکوکار مرتکب شده و محتمل است مقصود از آن بدیها و ستمهایى باشد که دیگران در حق او انجام داده اند، برداشت فوق ناظر به احتمال اول است.

۱۳- کارهاى شایسته از میان برنده گناهان و جبران کننده بدیهاست. (والذین ... یدرءون بالحسنة السیئة)

۱۴- خوبى کردن در پاسخ به بدیها و ستمهاى دیگران ، خصلتى ارزشمند و از ویژگیهاى خردمندان است. (إنما یتذکّر أُولُوا الألبب ... الذین ... یدرءون بالحسنة السیئة) برداشت فوق بر اساس دومین احتمال است که در توضیح برداشت شماره ۱۲ آورده شد.

۱۵- زندگى دنیا داراى عاقبت و فرجامى نیک (بهشت) مى باشد. (أُولئک لهم عقبى الدار) «ال» در «الدار» عهد حضورى است و لذا مراد از «الدار» حیات دنیاست. مقصود از فرجام نیک آن (عقبى الدار) به قرینه آیه بعد بهشت مى باشد.

۱۶- فرجام نیک حیات دنیا از آنِ خردمندان است. (إنما یتذکّر أُولُوا الألبب ... أُولئک لهم عقبى الدار)

۱۷- فرجام نیک از آنِ صبرپیشگان ، برپادارندگان نماز ، انفاق گران و جبران کنندگان اعمال بد با اعمال شایسته است. (والذین صبروا ... و یدرءون بالحسنة السیئة أُولئک لهم عقبى الدار)

۱۸- آنان که از خدا ترسانند و از حساب سخت و ناگوار قیامت هراس دارند ، به فرجامى نیک خواهند رسید. (و یخشون ربهم و یخافون سوء الحساب ... أُولئک لهم عقبى الدار)

۱۹- وفاداران به عهدهاى الهى و برقرار کنندگان پیوندهایى که خدا به آنها فرمان داده ، از فرجامى نیک بهره مند خواهند شد. (الذین یوفون بعهد الله ... والذین یصلون ما أمرالله به أن یوصل ... أُولئک لهم عقبى الدار)

موضوعات مرتبط

• اخلاص: اهمیت اخلاص ۲
• ارزشها: ملاک ارزشها ۲، ۱۰
• امکانات مادى: منشأ امکانات مادى ۷
• انفاق: اقسام انفاق ۱۰; انفاق آشکار ۱۰; اهمیت انفاق ۵; انفاق پنهانى ۱۰; زمینه انفاق ۸; شرایط انفاق ۹; فضیلت انفاق ۱۰; محدوده انفاق ۶، ۹
• انفاق گران: حسن فرجام انفاقگران ۱۷
• انگیزش: عوامل انگیزش ۸
• اولواالالباب: اخلاص اولواالالباب ۳; حسن فرجام اولواالالباب ۱۶; روش برخورد اولواالالباب ۱۴; صبر اولواالالباب ۳; عمل پسندیده اولواالالباب ۱۲; نشانه هاى اولواالالباب ۱۱; ویژگیهاى اولواالالباب ۳، ۱۲، ۱۴
• ایمان: آثار ایمان ۸
• بهشت: ۱۵
• ترس: آثار ترس از حسابرسى اخروى ۱۸; آثار ترس از خدا ۱۸
• تکلیف: صبر در تکلیف ۱
• خدا: توصیه هاى خدا ۹; روزیهاى خدا ۷; عطایاى خدا ۷
• خداترسان: حسن فرجام خداترسان ۱۸
• خوبى : خوبى در مقابل بدى ۱۴
• دنیا: فرجام دنیا ۱۵
• دیندارى: استقامت در دیندارى ۱; صبر در دیندارى ۱
• روابط: برقرار کنندگان روابط واجب ۱۹
• صابران: حسن فرجام صابران ۱۷
• صبر: اخلاص در صبر ۲، ۳
• صفات: صفات پسندیده ۱۰، ۱۲، ۱۴
• عمل: آثار عمل پسندیده ۱۳
• عهد: آثار وفاى به عهد ۱۹; حُسن فرجام وفاداران به عهد ۱۹
• فرجام: حُسن فرجام ۱۵
• فقرا: انفاق به فقرا ۵; تأمین فقرا ۱۱
• گناه: جبران گناه ۱۲; عوامل تکفیر گناه ۱۳
• محسنان: حُسن فرجام محسنان ۱۷
• نماز: اهمیت برپایى نماز ۴; برپایى نماز ۱۱
• نمازگزاران: حسن فرجام نمازگزاران ۱۷