الجاثية ٢٧
ترجمه
| الجاثية ٢٦ | آیه ٢٧ | الجاثية ٢٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تَقُومُ السَّاعَةُ»: قیامت برپا می‌شود. «الْمُبْطِلُونَ»: مدّعیان باطل. باطلگرایان (نگا: اعراف / عنکبوت / ، روم / ، غافر / ).
تفسیر
- آيات ۲۰ - ۳۷ سوره جاثيه
- مراد از رحمت خداوند و اختصاص آن به گروه خاصى در اين آيه
- توضيح اينكه بد كاران نه در حيات و نه در ممات با مؤ منان صالح العمل برابر نيستند
- احتجاج براى اثبات معاد با استناد به حق و عدالت
- ابطال پندار كفار در يكسان دانستن مرگ نيكوكار و بدكار
- حقيقت عبادت اطاعت كردن است
- معناى ((اله )) گرفتن ((هوى ))
- مفاد جمله : ((و اضله الله على علم )) و بيان عدم منافات بين ضلالت و علم
- معناى سخن منكران معاد: ((ما هى الا حياتنا الدنيا نموت و نحيا و ما يهلكنا الا الدهر)) واشاره به چند قول در معناى اين آيه
- گفتار برخى مفسرين كه مراد آيه را نتاسخ و ثنى ها دانسته اند و نقد گفتار آنان
- معنا و تفسير آيه : ((هذا كتابنا ينطق عليكم بالحق انا كنا نستنسخ ما كنتم تعملون )) وتوضيحى درباره كتابت اعمال
- اقوال ديگر مفسرين در تفسير اين آيه
- چند روايت در ذيل آيه : ((افراءيت من اتخذ الهه هويه )) و ((و ما يهلكنا الا الدهر))
- روايات و توضيحاتى درباره كتابت و استنساخاعمال در ذيل آيه : ((هذا كتابنا ينطق عليكم بالحق ...))
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ «27»
حكومت و فرمانروايى آسمانها و زمين مخصوص خداست و روزى كه رستاخيز بر پا شود، آن روز ياوه سرايان زيانكارند.
پیام ها
1- زنده كردن و ميراندن براى خداوند آسان است، زيرا هستى به دست اوست.
يُحْيِيكُمْ ... يُمِيتُكُمْ ... لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ ...
2- زيان‌هاى دنيوى ناچيز است، خسارت روز قيامت مهم است. «يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ»
3- آنان كه قيامت را باطل مى‌شمرند، در قيامت زيانكارند. «يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ»
تفسير نور(10جلدى)، ج8، ص: 537
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ «27»
وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ: و مر خداى راست بخاصه مالكيت و سلطنت آسمانها و زمينها و هر كه مالك جميع مكونات باشد قادر خواهد بود بر اعاده اجساد و ارواح با هم در روز قيامت به جهت پاداش اعمال، پس معاد محقق الوقوع باشد. وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ: و روزى كه قائم شود قيامت، يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ: در آن روز زيانكار شوند تباه‌كاران كه كفار و مشركانند، و زبان آنها اينست كه به عوض درجات نعيم، دركات جحيم به آنها دهند.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
قُلِ اللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ لا رَيْبَ فِيهِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ «26» وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ «27» وَ تَرى كُلَّ أُمَّةٍ جاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعى إِلى كِتابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ «28» هذا كِتابُنا يَنْطِقُ عَلَيْكُمْ بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنْسِخُ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ «29» فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ (30)
ترجمه
بگو خدا زنده ميكند شما را پس ميميراند شما را پس جمع ميكند شما را براى روز قيامت نيست شكى در آن ولى بيشتر مردم نميدانند
و براى خدا است پادشاهى آسمانها و زمين و روزى كه بپا ميشود قيامت چنين روز زيان ميكنند اهل باطل و تباه كاران
و مى‌بينى هر دسته‌اى را بزانو در آينده هر دسته‌اى خوانده ميشود بسوى كتابش امروز جزا داده ميشويد آنچه را كه بوديد ميكرديد
اين كتاب ما است سخن ميگويد بر شما بحق همانا ما بوديم كه امر بنوشتن مينموديم آنچه را كه بوديد ميكرديد
پس امّا آنانكه گرويدند و كردند كارهاى شايسته پس داخل ميكند ايشانرا پروردگارشان در رحمتش اين است آن كاميابى آشكار.
تفسير
خداوند متعال در مقام ردّ قول منكرين معاد به پيغمبر خود دستور فرموده كه بگو خداوند شما را از كتم عدم بوجود آورده و زنده نموده پس ميميراند پس جمع ميكند ارواح شما را تا پايان اينعالم كه روز قيامت است و بايد در آنروز زنده شويد و شكّى در آن نيست چون بأدلّه قطعيّه معاد ثابت شده و معلوم است كسيكه قدرت داشته باشد نابودى را بود كند و نابود كند دو مرتبه ميتواند او را بود كند بلكه اعاده هر امرى آسانتر است از ابتداء بآن ولى بيشتر مردم از بيفكرى نميدانند اين امر واضح را و بعيد ميپندارند اعاده را با آنكه معترفند بابتداء و سلطنت حقّه حقيقيّه در آسمانها و زمين از آن حق است پس چگونه نميتواند مرده را زنده كند و روز كه برپا شود قيامت در آنروز اهل عدول از حق
جلد 4 صفحه 642
بباطل و تباه‌كاران خسارت زيادى ميكشند چون در نتيجه صرف عمر عزيز عذاب اليم هميشگى را تحصيل نموده‌اند و مى‌بينى تو اى پيغمبر هر امّت و جماعتى را از امم سابقه و فرق لاحقه كه دينى اختيار نمودند خواه حق باشد خواه باطل از هول محشر و خستگى ايستادن بدو كنده زانو درآيند براى انتظار حساب و بعضى جاثيه را مأخوذ از جثوه بمعناى جماعت دانسته‌اند و گفته‌اند هر امّت و فرقه‌اى مجتمعا حاضر در محشر ميشوند و در هر حال خوانده ميشوند براى مشاهده نامه اعمالشان و خدا ميفرمايد امروز بجزاى اعمالتان خواهيد رسيد اين نوشته ما است كه ملائكه بامر ما نوشته‌اند اعمال شما را براستى و درستى براى شما بيان ميكند چون ما معمولا تمام عمليّات شما را استنساخ مينموديم در دنيا يعنى ملائكه بامر ما مينوشتند و نسخه بردارى ميكردند و از بعضى روايات استفاده ميشود كه استنساخ از روى لوح محفوظ است و در هر حال خداوند بيان حال اهل ايمان و اعمال صالحه را فرموده كه مشمول رحمت حق و داخل در بهشت ميشوند و كاملا كامياب و بهره‌مند ميگردند و بيان احوال كفّار در آيات آتيه بيايد انشاء اللّه تعالى.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ لِلّه‌ِ مُلك‌ُ السَّماواتِ وَ الأَرض‌ِ وَ يَوم‌َ تَقُومُ السّاعَةُ يَومَئِذٍ يَخسَرُ المُبطِلُون‌َ «27»
و اختصاص دارد بخداوند ملك آسمانها و زمين و روزي که برپا ميشود ساعت خسران پيدا ميكنند باطل كنندگان.
وَ لِلّه‌ِ مُلك‌ُ السَّماواتِ وَ الأَرض‌ِ ملكيّت ذاتيّه نسبت بجميع عوالم امكانيّه مخصوص ذات اقدس ربوبي است و مالكيّت هر كس غير از او از ممكنات جعليّه است که خداوند جعل فرموده، و اينکه جعل هم مراتبي دارد مرتبه اعلي او از براي پيغمبر و ائمّه طاهرين است که ميفرمايد:
الارض كلها للامام
و دون او ملكية مؤمنين است تملكيّة دائميّة جنت که ميفرمايد: وَ أُزلِفَت‌ِ الجَنَّةُ لِلمُتَّقِين‌َ و دون او ملكيت عاريه است در دنيا که بيكي از اسباب مملّكه مالك شوند بحيازت يا ارث يا نقل و انتقال يا بهبه و هديّه و مهريّه و امثال اينها.
وَ يَوم‌َ تَقُومُ السّاعَةُ که قيامت باشد که يكي از اسماء آن روز ساعت است.
يَخسَرُ المُبطِلُون‌َ مبطل كسي را گويند که دين خدا را و پيغمبران او را و اوصياء آنها را و أحكام الهيّه را باطل ميپندارد و البتّه خسران آنها در قيامت بسيار است و خاسر كسي را گويند که علاوه از اينكه نفعي نبرده سرمايه را هم از دست داده بلكه كلّي ورشكست شده و مديون گشته، سرمايه عمر دنيا است و دنيا محل‌ّ تجارت و مغازه و مركز كسب است و تاجر و كاسب انسان است و اينها سه دسته هستند كساني که ايمان و تقوي و عمل صالح تحصيل كردند اينها نفع زياد بدست آورده‌اند که بهشت و حور العين و ساير نعم الهيه را که ابد الاباد متنعم هستند باشند، و كساني که ببطالت و بيهودگي عمر گرانبهاي خود را از دست داده‌اند، و كساني که صرف كفر و شرك و ظلم و فسق و فجور كرده‌اند بسيار ضرر برده‌اند و اينها مبطلون هستند.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 27)- این آیه دلیل دیگری بر مسأله معاد است که شبیه آن را در آیات دیگر قرآن خوانده‌ایم، می‌فرماید: «مالکیت و حاکمیت آسمانها و زمین از آن خداست» (وَ لِلَّهِ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ).
او که مالک و حاکم بر تمام پهنه عالم هستی است، مسلما قدرت بر احیای مردگان را دارد، و چنین کاری در برابر قدرت او هرگز مشکل نیست.
او این جهان را مزرعه‌ای برای قیامت، و تجارتخانه پرسودی برای عالم پس از مرگ، قرار داده است، لذا در پایان آیه می‌افزاید: «و آن روز که قیامت بر پا شود اهل باطل زیان می‌بینند» (وَ یَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ یَوْمَئِذٍ یَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ).
حیات و عقل و هوش و مواهب زندگی سرمایه‌های انسان است باطل گرایان آنها را با متاع زود گذری که نسبت به آن هیچ ارزشمند نیست مبادله می‌کنند، و روز رستاخیز که تنها قلب سلیم و ایمان و عمل صالح به کار می‌آید زیانکار بودن خود را با چشم مشاهده می‌کنند.
نکات آیه
۱ - خداوند، یگانه فرمانرواى آسمان ها و زمین (و للّه ملک السموت و الأرض)
۲ - جهان آفرینش، داراى آسمان هاى متعدد (السموت)
۳ - حاکمیت اراده خداوند بر مرگ و حیات انسان، نمودى از حاکمیت مطلق او بر هستى (قل اللّه یحییکم ثمّ یمیتکم ثمّ یجمعکم ... و للّه ملک السموت و الأرض) با توجه به ارتباط دو آیه، مطلب یاد شده استفاده مى شود.
۴ - شناخت حاکمیت مطلق خداوند بر هستى و توجه به آن، زداینده هرگونه شک و تردید درباره امکان معاد (لاریب فیه و لکنّ أکثر الناس لایعلمون . و للّه ملک السموت و الأرض و یوم تقوم الساعة) تذکر به حاکمیت مطلق خداوند - پس از بیان «أکثر الناس لایعلمون» - مى تواند در مقام آگاه ساختن انسان و ارائه طریق درک حقیقت به او باشد.
۵ - روز قیامت، هنگامه خسران و زیان دیدن باطل گرایان و منکران معاد (و یوم تقوم الساعة یومئذ یخسر المبطلون) «مبطلون»، به معناى واردشوندگان در باطل است.
۶ - «الساعة»، از نام هاى قیامت (و یوم تقوم الساعة)
۷ - زیان هاى دنیوى، امرى ناچیز در قبال ضرر اخروى انسان (یومئذ یخسر المبطلون) تقدیم ظرف «یوم تقوم» بر «یخسر»، افاده حصر مى کند و مفاد آیه این است که «هر زیانى در مقاسیه با زیان آخرت، گویى زیان نیست».
۸ - پوچ انگارى و باطل گرایى انسان ها، داراى پیوند با شک و ناباورى آنان نسبت به قیامت (لاریب فیه و لکنّ ... لایعلمون ... یومئذ یخسر المبطلون) در آیه قبل شک در معاد، معلول جهل دانسته شد و در این آیه تعبیر «مبطلون» منطبق بر همان جاهلانى است که در آن جا یاد شده اند.
۹ - معتقدان به قیامت، به دور از باطل گرایى و ایمن از زیان اخروى (یومئذ یخسر المبطلون) برداشت بالا، با استفاده از مفهوم آیه صورت گرفته است.
۱۰ - انکار معاد، عامل خسران و زیان انسان (قالوا ائتوا بابائنا إن کنتم صدقین ... یومئذ یخسر المبطلون)
موضوعات مرتبط
- آسمان: تعدد آسمان ها ۲; حاکم آسمان ها ۱
- آفرینش: حاکم آفرینش ۳
- پوچگرایى: آثار پوچگرایى ۸
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۱
- خدا: آثار خدا شناسى ۴; اختصاصات خدا ۱; حاکمیت اراده خدا ۳; حاکمیت خدا ۱; حاکمیت مطلق خدا ۴; نشانه هاى حاکمیت خدا ۳
- ذکر: آثار ذکر حاکمیت خدا ۴
- زمین: حاکم زمین ۱
- زیان: اهمیت زیان اخروى ۷; زیان دنیوى ۷; عوامل زیان ۱۰
- زیانکاران: زیانکاران در قیامت ۵
- الساعة :۶
- قیامت: امنیت مؤمنان به قیامت ۹; حق پذیرى مؤمنان به قیامت ۹; زمینه تکذیب قیامت ۸; زمینه شک به قیامت ۸; فضایل مؤمنان به قیامت ۹; نامهاى قیامت ۶; ویژگیهاى قیامت ۵
- معاد: آثار تکذیب معاد ۱۰; زیانکارى اخروى مکذبان معاد ۵; موانع شک در معاد ۴
