البقرة ٢٧١
| کپی متن آیه |
|---|
| إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَ إِنْ تُخْفُوهَا وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَکُمْ وَ يُکَفِّرُ عَنْکُمْ مِنْ سَيِّئَاتِکُمْ وَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ |
ترجمه
| البقرة ٢٧٠ | آیه ٢٧١ | البقرة ٢٧٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«إِن تُبْدُوا»: اگر آشکار سازید. «صَدَقَات»: بذل و بخششها. «فَنِعِمَّا هِیَ»: چه خوب! مراد این است که آشکار ساختن بذل و بخششها پسندیده است. «یُکَفِّرُ»: محو و نابود می‌کند. می‌زداید. «سَیِّئَات»: نابکاریها. زشتیها. مراد گناهان کوچک و بزرگ است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۷۴ - ۲۶۱ ، سوره بقره
- گفتارى پيرامون انفاق
- تعديل ثروت ها، كم كردن فاصله طبقاتى ، ايجاد برادرى بين مسلمين و ... علل و اهداف تاءكيد شديد نسبت به انفاق است
- از بين رفتن انفاق و شيوع ربا در بين مردم بزرگترين عامل فساد اجتماعى كنونى در جهان غرب است
- معناى (كمثل حبت انبتت ) و بررسى امثال قرآنى ديگر نظير آن
- توضيحى در مورد امثال و چگونگى تمثيلات قرآن كريم
- فوائد و آثار اجتماعى ارفاق به قصد تحصيل رضاى خدا
- آثار سوء و مضرات انفاق بدون قصد كسب رضاى خدا
- رد كردن سائل با زبان خوش و گذشت از بدى او، از صدقه و انفاق همراه با منت و آزار بهتر است
- رياكارى در هر عمل مستلزم نداشتن ايمان به خدا و روز جزا در آن عمل است
- معناى ((ابتغاء مرضات الله )) و وجوهى كه در معناى ((تثبيت نفس )) ذكر شده و بيان وجه صحيح در معناى آن
- تشبيه و تمثيل انفاق خالص و انفاق تواءم با من و اذى
- كيفيت مالى كه بايد انفاق بشود
- ترس از فقر بر اثر انفاق اعمال طيب و دلپسند، وسوسه شيطانى است
- خود دارى از انفاق مال طيب باعث كفر به خدا، اتلاف نفوس ، هتك اعتراض ، رواج جنايت و فحشا است
- خلاصه گفتار در تذكراتى كه خداوند در آيه مورد بحث مى دهد
- معناى ((حكمت ))
- نكاتى در باره آيه (و من يوت الحكمه ...)
- چند نكته كه جمله ((و ما للظالمين من انصار)) بر آنها دلالت دارد
- ترك انفاق از گناهان كبيره است و چون حق الناس است كفاره و توبه پذير نيست
- آثار و نتايج انفاق علنى و مزيت و فضيلت انفاق پنهانى
- خداوند خاطر شريف پيامبر (ص ) را تسلى مى دهد
- مؤ منين تا آنجا كه مى توانند تظاهر به فقر نمى نمايند و دست سؤ ال دراز نمى كنند
- نكته التفات از همه مسلمين به شخص پيامبر (ص ) در آيه شريفه
- بحث روايتى (در ذيل آيات انفاق )
- خرج كردن براى زن و فرزند صدقه است و يكى از راههاى خداست
- هر عملى كه مورد رضايت خدا باشد و براى خدا انجام شود فى سبيل الله است و هر نفقه اى در راه خدا صدقه مى باشد
- رواياتى در ارتباط با نزول آيه (يا ايهاالذين آمنو انقو...)
- دو روايت در ارتباط با آيه (الشيطان يعدكم الفقر...)
- معناى حكمت و روايتى در بيان اهميت و منزلت عقل انسان
- بهتر است واجبات ، علنى ، و مستحبات ، پنهانى انجام گيرند
- رواياتى در مورد اينكه آيه : ((الذين ينفقون اموالهم ...)) در باره امير المؤ منين على (ع ) نازل شده است
- آيه شريفه در حق ابى بكر نازل شده است
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«271» إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَ إِنْ تُخْفُوها وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ يُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَيِّئاتِكُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ
اگر صدقات را آشكارا بدهيد، پس آن كار خوبى است، ولى اگر آنها را مخفى ساخته وبه نيازمندان بدهيد، پس اين براى شما بهتر است وقسمتى از گناهان شما را مى‌زدايد و خداوند به آنچه انجام مى‌دهيد آگاه است.
نکته ها
امام باقر عليه السلام ذيل اين آيه فرمود: زكات واجب را علنى پرداخت كنيد، ولى زكات مستحبّ را مخفيانه بدهيد. «2» شايد دليل اين باشد كه زكات واجب يك وظيفه عمومى، معمولى و دور از ريا است. گرچه آيه در مورد كمك‌هاى مالى است، ولى در فرهنگ اسلام، به هر كار
«1». همچنان كه در سوره مدثّر آيه 48 آمده است: «وَ لَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ ... فَما تَنْفَعُهُمْ شَفاعَةُ الشَّافِعِينَ» شفاعت شفيعان، آنان را (كسانى كه انفاق نمى‌كنند) سود نمى‌رساند.
«2». تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 289.
جلد 1 - صفحه 430
خيرى صدقه گفته مى‌شود. حتّى اگر سنگى را از ميان راه مسلمانان كنار زديم، صدقه است.
بنابراين كمك به محرومان از طريق علم و آبرو و وساطت نيز صدقه مى‌باشد.
پیام ها
1- انفاقِ علنى، سبب تشويق ديگران و رفع تهمت بخل از انسان و يك نوع تبليغ عملى است. «فَنِعِمَّا هِيَ»
2- با اينكه صدقات و زكات، مصارف زيادى دارد، لكن نام فقرا در آيه نشانه اولويّت آنان است. «تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ»
3- شما بايد به سراغ فقرا برويد، نه آنكه آنان به سراغ شما بيايند. «تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ» و نفرمود: «يأتكم الفقراء»
4- انفاقِ پنهانى، از ريا و خودنمايى دور و به اخلاص نزديك است و آبروى گيرنده صدقه را محفوظ نگه مى‌دارد. «فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ»
5- انسان، غريزه سودجويى وخيرخواهى دارد، گرچه در مصداق گاهى به سراغ شر مى‌رود. لذا پيامبران الهى، مصاديق ونمونه‌هاى خير را براى انسان بيان كرده‌اند. «فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ»
6- كمك به فقرا، بخشى از گناهان صغيره را مى‌بخشد. «يُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَيِّئاتِكُمْ» «سيئات» در قرآن در برابر گناهان كبيره آمده وبه گناهان صغيره گفته مى‌شود. «1»
7- آنچه مهم است علم خداست، نه اطلاع و آگاهى مردم. «وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَ إِنْ تُخْفُوها وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ يُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَيِّئاتِكُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (271)
إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ: اگر ظاهر و آشكارا كنيد صدقات را به وقت ادا نمودن، فَنِعِمَّا هِيَ: پس نيكو چيزى است آشكار كردن، زيرا ديگران بدان رغبت و بر بخيلان حجت لازم مى‌شود و قلوب بيگانگان به آشنائى با اهل حق ميل كند. وَ إِنْ تُخْفُوها: و اگر پنهان داريد صدقات را، وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ: در حالتى كه بدهيد آن را به فقرا در پنهانى و مخفى، فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ: پس آن پنهانى بهتر است مر شما را، زيرا آن صدقه از آفت ريا و هتك عرض فقير محفوظ ميماند.
نزد علماى اماميه اظهار صدقه در واجبات و كتمان آن در مستحبات است، چنانچه در كتاب كافى از حضرت باقر عليه السّلام و على بن ابراهيم قمى رضوان اللّه عليه از حضرت صادق عليه السّلام روايت شده كه اخفاى صدقه مختص به مستحب است، اما در واجب اظهار آن افضل است. «1» تا متهم نشود به امتناع و مردمان به او اقتدا كنند در فعل طاعت، و محفوظ
«1» تفسير على بن ابراهيم، جلد اوّل، صفحه 92.
تفسير اثنا عشرى، ج1، ص: 495
باشد از ريا.
و نزد بعضى حكم اخفا عام است در واجب و در مستحب، زيرا صحابه در زمان حضرت رسالت صلّى اللّه عليه و آله و سلّم در اخفا مبالغه داشتند چه در واجب و چه در مستحب.
و از حضرت صادق عليه السّلام مروى است كه فرموده: هر چه خدا بر تو واجب فرموده پس اعلان آن از اخفا افضل است، و آنچه مستحب فرموده اخفاى آن افضل است از اعلان آن، و اگر شخصى حمل كند زكات مالش را بر گردن خود و تقسيم نمايد آشكارا، نيكو و پسنديده باشد. «1» وَ يُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَيِّئاتِكُمْ: و در گذرد و بپوشاند خداوند به سبب آن صدقات بعضى از گناهان شما را كه حقّ غير و مظالم در آن نباشد.
در وسائل- از حضرت باقر عليه السّلام قال: صدقة السّرّ تطفى غضب الرّبّ و تطفى الخطيئة كما يطفى الماء النّار و تدفع سبعين بابا من البلاء «2» فرمود صدقه سرّ و پنهانى، خاموش كند غضب پروردگار را و محو كند گناهان را چنانچه خاموش كند آب آتش را و دفع نمايد هفتاد درهاى از بلا را.
وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ: و خداى تعالى به آنچه بجا مى‌آوريد از اظهار صدقه و اخفاى آن و كم و زياد و كلى و جزئى آن آگاه است.
«1» تفسير صافى، جلد اوّل، صفحه 299.
«2» وسايل الشيعه، جلد 6، صفحه 277 (كتاب الزكاة، ابواب الصدقه، باب 13، حديث نهم)
تفسير اثنا عشرى، ج1، ص: 496
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَ إِنْ تُخْفُوها وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ يُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَيِّئاتِكُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (271)
ترجمه
اگر آشكار كنيد صدقات را پس خوب كارى است و اگر پنهان كنيد آنرا و بدهيد آن را بفقيران پس آن بهتر است براى شما و محو ميكند از شما گناهان شما را و خدا بآنچه مى‌كنيد آگاه است..
تفسير
در كافى از حضرت صادق (ع) نقل نموده كه اخفاء در غير زكوة است و زكوة را بايد آشكار پرداخت و نيز از آنحضرت نقل شده است كه در كليه واجبات آشكار بجا آوردن افضل از پنهان نمودن است و در مستحبات امر بعكس است يعنى پنهان افضل از آشكار است و اگر كسى زكوة مال خود را بدوش بكشد و ميان فقرا قسمت نمايد آشكارا كار بسيار خوبى كرده است و از حضرت باقر (ع) نقل نموده كه مراد از ابداء در آيه شريفه زكوة واجبه است و مراد از اخفاء نافله است و سيره مرضيه اصحاب ابداء فرائض و اخفاء نوافل بوده است و از پيغمبر (ص) روايت شده است كه صدقه پنهانى فرو مى‌نشاند غضب خدا را و دفع ميكند گناه را چنانچه آب فرو مى‌نشاند آتش را و دفع ميكند هفتاد نوع از بلا را و نيز از آنحضرت روايت شده است كه هفت كس در سايه الهى باشند در روز كه هيچ سايه نباشد امام عادل و جوانيكه صرف كند جوانى خود را در عبادت خدا و مرديكه دل او متوجه بمسجد باشد تا برگردد در آن و دو كس را كه با يكديگر دوستى كنند در راه خدا و مجتمع و متفرق شوند در آن راه و مرديكه زنى صاحب جاه و جمال او را بخود دعوت كند و او براى ترس از خدا اجابت ننمايد و مرديكه صدقه دهد و آنرا مخفى نمايد بر وجهيكه اگر با دست چپ داده باشد دست راست او نداند و مرديكه در خلوت ياد خدا كند بطوريكه اشك از ديده او جارى شود و از ابن عباس نقل شده است كه صدقه سرّ در مستحب افضل است از آشكار بهفتاد درجه و صدقه آشكار در واجب افضل است از سر به بيست و پنج مرتبه تحقيق جامع ظاهر آيه شريفه آنستكه اخفاء صدقات چه واجب باشد چه مستحب افضل از اظهار است و ظاهر اكثر اخبار آنستكه افضليت اخفاء اختصاص به
جلد 1 صفحه 348
صدقات مستحبه دارد و در صدقات واجبه مخصوصا زكوة اظهار افضل است بنابراين ممكن است مراد از صدقات در آيه شريفه صدقات مستحبه باشد بقرينه ذيل آيه شريفه چون معمولا در صدر اسلام آنرا خودشان بفقراء ميدادند و زكوة واجب را به پيغمبر يا امام مى‌پرداختند و ممكن است ابداء در صدر آيه در مقابل اخفاء باشد تا دلالت كند بر افضليت اظهار بر اخفاء صدقات احيانا چنانچه اخفاء در ذيل آيه در مقابل اظهار است و متعقب شده است بايتاء آن بفقرا تا اشاره باشد بافضليت اخفاء از اظهار در صدقات مستحبه و بنابر اين مفاد آيه شريفه منطبق با روايات است و ممكن است گفته شود كه از براى هر يك از اخفاء و اظهار ثمرات و مصالحى است كه بايد در مورد خود رعايت شود و مناط افضليت وجود آنها است از آن جمله مصلحت اظهار آنستكه موجب رغبت مردم باداء زكوة ميشود و آنهائيكه ادا نمى‌كنند سرشكسته و احيانا ناچار بادا ميشوند و كفار فقير رغبت بدين اسلام مينمايند و كسانيكه متمولند و در ظاهر اداء زكوة نمى‌كنند مورد تهمت منع زكوة نميشوند و عظمت اسلام و شعائر آن آشكار ميشود و مصلحت اخفاء خلوص عمل از ريا و سمعه و رفع مذلت از فقير و احفظيت انفاق از تعقب بمنت و آزار و امثال اينها است و چون مصالح اظهار غالبا در واجبات و ثمرات اخفاء بيشتر در مستحبات است حكم با فضيلت اظهار در واجبات و اخفاء در مستحبات شده است و نسبت بموارد و اشخاص مختلف ميشود و اللّه اعلم و فاعل يكفّر لفظ جلاله است كه چون معلوم بوده حذف شده است و بعضى نكفر بصيغه متكلم قرائت نموده‌اند و بر هر تقدير دلالت دارد بر آنكه خداوند گناهان را بواسطه صدقه از صفحه نفس انسانى پاك مى‌كند و ممكن است فاعل يكفر اخفاء صدقه باشد تا دلالت داشته باشد بر آنكه ستر صدقه موجب ستر ذنوب و كفاره معاصى است و در هر حال دلالت دارد بر آنكه نفس انسانى بواسطه معصيت مصور بصورتى ميشود كه قابل محو و اثبات است و مؤكد ادله داله بر صور برزخيه است و لفظ من در سيئات يا براى تبعيض و اشاره بحقوق اللّه است كه خداوند از آنها مى‌گذرد يا زائده است و مراد جميع معاصى است و خداوند خبير است باعمال بندگان و ميداند بچه غرض انفاق مينمايند و براى چه ابداء و اخفاء ميكنند.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
إِن تُبدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمّا هِيَ وَ إِن تُخفُوها وَ تُؤتُوهَا الفُقَراءَ فَهُوَ خَيرٌ لَكُم وَ يُكَفِّرُ عَنكُم مِن سَيِّئاتِكُم وَ اللّه‌ُ بِما تَعمَلُون‌َ خَبِيرٌ (271)
إِن تُبدُوا الصَّدَقاتِ ابداء اظهار است يعني علانيه دادن صدقه و الصدقات جمع محلّي بلام شامل جميع صدقات واجبه و مستحبّه ميشود فَنِعِمّا هِيَ بسيار كار خوبي است و فوائد و ثمرات صدقه بسيار است و آيات و اخبار در اينکه باب بي‌شمار است خداوند بدست خود صدقه را ميگيرد أَ لَم يَعلَمُوا أَن‌َّ اللّه‌َ هُوَ يَقبَل‌ُ التَّوبَةَ عَن عِبادِه‌ِ وَ يَأخُذُ الصَّدَقاتِ الآيه توبه آيه 105، و لذا در اخبار دارد ببوسيد صدقه را که بدست خدا ميرسد. و دارد
(ان‌ّ البلاء لا تخطي الصدقة)
(در سفينه) باعث استنزال رزق ميشود خداوند عوض آن را ميدهد و غير اينها از اخبار مرويّه در سفينه و بحار و لآلي و غير اينها.
و گفتند صدقه پنج قسم است: صدقه مال، صدقه جاه که شفاعت بيچاره‌ها باشد صدقه لسان اصلاح ذات البين، صدقه عقل مشاورت، صدقه علم بذل آنست.
و در اخبار دارد که پيغمبر صلّي اللّه عليه و آله و سلّم فرمود بر هر مسلمي صدقه لازم است عرض كردند که همه قدرت ندارند فرمود
(اماتتك الاذي عن الطريق صدقة و ارشادك الرجل الي الطريق صدقة و عيادتك المريض صدقة و امرك بالمعروف صدقة و نهيك عن المنكر صدقة و ردّك السلام صدقة).
(در سفينه) است وَ إِن تُخفُوها صدقه سرّ افضل است و فوائدش بيشتر
(صدقة
جلد 3 - صفحه 56
السّر تطفي غضب الرب‌ّ کما تطفي الماء النار)
و
(تذهب الخطيئة)
(و تدفع ميتة السوء)
(و تدفع سبعين نوعا من البلاء)
(و الصدقة تكسر ظهر الشيطان)
(الصدقة افضل من الصوم و الصوم جنّة)
(و كل‌ّ معروف صدقة)
و غير اينها از اخبار.
وَ تُؤتُوهَا الفُقَراءَ که بايد بدست فقير برسد البتّه هر چه محتاج‌تر است افضل است و بالاخص بذوي الارحام که دارد
(افضل الصدقة علي ذي الرحم الكاشح)
كاشح يعني كسي که باطنا با تو خوب نيست و عداوت باطني دارد، و نيز دارد
(ما وقي به المرء عرصه كتب له صدقة)
الي غير اينها.
(فَهُوَ خَيرٌ لَكُم) يعني صدقه سرّ بهتر است از علانيه، بلي در خصوص زكاة واجب دارد علانيه بهتر است براي تشويق ديگران لكن آن هم مشروط باينست که از شوائب ريا محفوظ باشد و موجب هتك فقير هم نشود، و صدقات واجبه بر بني هاشم حرام است و مستحبّه مذموم است و تفصيل اينکه باب در فقه.
وَ يُكَفِّر عَنكُم سَيِّئاتِكُم ممكن است عطف به فَهُوَ خَيرٌ لَكُم باشد که صدقه سرّ مكفّر سيّئات است يا مطلق صدقه مكفّر است.
وَ اللّه‌ُ بِما تَعمَلُون‌َ خَبِيرٌ مكررا تفسير آن گذشت.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 271)- در این آیه سخن از چگونگی انفاق از نظر آشکار و پنهان بودن است می‌فرماید: «اگر انفاقها را آشکار کنید، چیز خوبی است، و اگر آنها را مخفی ساخته و به نیازمندان بدهید برای شما بهتر است» (إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمَّا هِیَ وَ إِنْ تُخْفُوها وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ).
در بعضی احادیث تصریح شده که انفاقهای واجب بهتر است اظهار گردد
ج1، ص244
و اما انفاقهای مستحب، بهتر است مخفیانه انجام گیرد. «و بخشی از گناهان شما را می‌پوشاند (و در پرتو این کار بخشوده خواهید شد) و خداوند به آنچه انجام می‌دهید، آگاه است» (وَ یُکَفِّرُ عَنْکُمْ مِنْ سَیِّئاتِکُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ).
نکات آیه
۱ - صدقه آشکار، عملى نیک و ارزشمند (ان تبدوا الصّدقات فنعمّا هى)
۲ - سود افزونتر صدقه پنهانى براى شخص انفاق کننده، نسبت به صدقه آشکار (ان تبدوا الصّدقات فنعمّا هى و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم) به نظر مى رسد کلمه «لکم» بیانگر این معناست که صدقه پنهانى براى شخص صدقه دهنده بهتر باشد; چون احتمال ریا و امثال آن کمتر است; نه اینکه به طور کلّى صدقه پنهانى ارزشمندتر از صدقه آشکار باشد.
۳ - ارزش برتر صدقه پنهانى، نسبت به صدقه آشکار (ان تبدوا ... و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم) بنابراینکه کلمه «لکم» قرینه براى ارزشمندتر بودن صدقه پنهانى براى شخص صدقه دهنده نباشد و به اطلاق آیه نظر شود.
۴ - اولویت تأمین زندگى نیازمندان به وسیله صدقات، نسبت به سایر مصارف (ان تبدوا الصّدقات ... و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم) از تخصیص به ذکر «فقراء» در بین تمام مصارف - که قطعاً صدقات مصارف دیگرى نیز دارند - اولویّت آنان استفاده مى گردد.
۵ - ارزش حفظ شخصیّت انسانها (و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم) به نظر مى رسد از جمله حکمتهاى برترى صدقه پنهانى، تأمین حفظ شخصیت و آبروى مستمندان باشد; چون هدف از صدقه، رفع نیاز مردم است و مردم به حفظ آبروى خویش نیازمندترند.
۶ - بهره گیرى قرآن از نفع طلبى انسان، براى عملِ به نیکیها (و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم)
۷ - صدقه پنهانى به فقرا، کفاره برخى گناهان (و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء ... و یکفّر عنکم من سیّئاتکم)
۸ - آگاهى گسترده خداوند به اعمال انسان (و اللّه بما تعملون خبیر)
۹ - توجّه به دانایى گسترده خداوند بر اعمال، برانگیزنده آدمى به انفاق (ان تبدوا الصّدقات ... و اللّه بما تعملون خبیر)
۱۰ - پرهیز از ریا و منّت و آزار، از حکمتهاى ارزش برتر صدقه پنهانى (لا تبطلوا صدقاتکم بالمنّ و الاذى کالّذى ینفق ماله رئاء النّاس ... و ان تخفوها) در آیات سابق، پاداش انفاق را در گرو «فى سبیل اللّه» بودن و پرهیز از ریا و منّت و آزار شمرد; چون صدقه پنهانى تأمین کننده این معیار است، لذا داراى ارزش برتر خواهد بود.
روایات و احادیث
۱۱ - حسن پرداخت صدقات واجب (زکات)، به صورت آشکار و پرداخت صدقات مستحب، به صورت پنهان (ان تبدوا الصّدقات) امام باقر (ع) درباره آیه «ان تبدوا ... » فرمود: هى یعنى الزکاة المفروضة. و در پاسخ سؤال از «و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء» فرمود: یعنى النافلة ...[۱].
موضوعات مرتبط
- احکام: فلسفه احکام ۱۰
- ارزشها: ۱، ۳، ۵
- انسان: عمل انسان ۸ ; منفعت طلبى انسان ۶
- انفاق: آداب انفاق ۱، ۲، ۳، ۱۰ ; اولویّت در انفاق ۴ ; پاداش انفاق ۷ ; زمینه انفاق ۹ ; فضیلت انفاق ۳
- انگیزش: عوامل انگیزش ۶، ۹
- تربیت: روش تربیت ۶
- خدا: علم خدا ۸، ۹
- زکات: پرداخت زکات ۱۱
- شخصیّت: ارزش شخصیّت ۵
- صدقه: آداب صدقه ۱۱ ; صدقه پنهانى ۲، ۳، ۷، ۱۰، ۱۱ ; صدقه واجب ۱۱ ; فضیلت صدقه ۱، ۳، ۱۰ ; مصارف صدقه ۴
- علم: آثار علم ۹
- عمل: عمل صالح ۱
- فقیر: تأمین فقیر ۴، ۷ ; نیاز فقیر ۴
- گناه: کفاره گناه ۷
- نیکى: زمینه نیکى ۶
منابع
- ↑ کافى، ج ۴، ص ۶۰، ح ۱ ; نورالثقلین، ج ۱، ص ۲۸۹- ، ح ۱۱۴۵.
