البقرة ١٥

اللَّهُ‌ يَسْتَهْزِئُ‌ بِهِمْ‌ وَ يَمُدُّهُمْ‌ فِي‌ طُغْيَانِهِمْ‌ يَعْمَهُونَ‌

ترجمه

خداوند آنان را استهزا می‌کند؛ و آنها را در طغیانشان نگه می‌دارد، تا سرگردان شوند.

خداست كه آنها را به مسخره مى‌گيرد و فرصت مى‌دهد تا در طغيانشان سرگردان بمانند

خدا [است كه‌] ريشخندشان مى‌كند، و آنان را در طغيانشان فرو مى‌گذارد تا سرگردان شوند.

خدا به ایشان استهزا کند و در سرکشی مهلتشان دهد که حیران بمانند.

خدا آنان را [به کیفر این کار منافقانه در دنیا و آخرت] عذاب خواهد کرد، و آنان را در سرکشی وتجاوزشان مهلت می دهد [تا در گمراهی شان] سرگردان وحیران بمانند.

خداست كه آنها را استهزا مى‌كند و وامى‌گذاردشان تا همچنان در طغيان خويش سرگردان بمانند.

خداوند ریشخندشان می‌کند و در طغیانشان سرگشته می‌دارد

خداوند آنها را ريشخند مى‌كند و مهلتشان مى‌دهد تا در سركشى خويش سرگشته و كوردل بمانند.

خداوند ایشان را مسخره می‌نماید و آنان را رها ساخته تا کورکورانه به سرکشی خویش ادامه دهند.

خدا آنان را مسخره می‌کند، و ایشان را در (ژرفای) طغیانشان (هم‌چنان) سرگردان (از این سو به آن سو) می‌کِشاند.

خدا مسخره کند بدیشان و مهلتشان دهد در سرکشی خود فرو روند

البقرة ١٤	آیه ١٥	البقرة ١٦
سوره : سوره البقرة نزول : ٧ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٨ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«یَسْتَهْزِئ‌ُ»: مسخره می‌کند. مورد استهزاء قرار می‌دهد. در آیه‌های و ، صنعت مُشاکله به کار رفته است که اتّفاق در لفظ و اختلاف در معنی است. مثلاً در شعر زیر، «ظلم»، در مصرع اوّل، به معنی ستم، و در مصرع دوم، به معنی پاداش به کار رفته است: کند گر بر تو ظلم از کین بداندیش تو هم آن ظلم کن بر وی میندیش «یَمُدُّهُمْ»: یاریشان می‌دهد. در اینجا به معنی: بدیشان مهلت و فرصت می‌دهد. «یَعْمَهُونَ»: سرگردان و حیران شوند. از ماده (عمّه) به معنی کوردلی و سرگشتگی.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ مَکَرُوا وَ مَکَرَ اللَّهُ‌ وَ... (۰) وَ لاَ يَحْسَبَنَ‌ الَّذِينَ‌ کَفَرُوا... (۰) وَ نُقَلِّبُ‌ أَفْئِدَتَهُمْ‌ وَ... (۲) الْمُنَافِقُونَ‌ وَ الْمُنَافِقَاتُ‌... (۰) الَّذِينَ‌ يَلْمِزُونَ‌... (۰) يَوْمَ‌ يَقُولُ‌ الْمُنَافِقُونَ‌ وَ... (۰)

إِنَ‌ الْمُنَافِقِينَ‌ يُخَادِعُونَ‌... (۰) أَ فَلَمْ‌ يَسِيرُوا فِي‌ الْأَرْضِ‌... (۰) إِنَّا لَمَّا طَغَى‌ الْمَاءُ... (۰) الشَّهْرُ الْحَرَامُ‌ بِالشَّهْرِ... (۰) وَ جَزَاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِثْلُهَا... (۰)

تفسیر

• آيات ۸ ۲۰ بقره
• دو مثل در شرح وضع و حال منافقين

• آيه ۸ - ۱۶
• آيه و ترجمه
• تفسير:
• نكته ها
• ۱ پيدايش نفاق و ريشه هاى آن
• ۲ لزوم شناخت منافقين در هر جامعه
• ۳ وسعت معنى نفاق
• ۴ كارشكنى هاى منافقان
• ۵ فريب دادن وجدان
• ۶ تجارت پر زيان

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند با خوار و حقیر ساختن منافقان، آنان را به استهزا خواهد گرفت. (اللّه یستهزئ بهم) «استهزاء» به معناى تمسخر کردن، است و هدف از آن خوار ساختن و حقیر کردن کسى است که مورد استهزا قرار مى گیرد.

۲ - استهزاى منافقان از سوى خدا، کیفر تمسخر آنان نسبت به اسلام و جامعه ایمانى است. (إنما نحن مستهزءون. اللّه یستهزئ) آیه مورد بحث، بیانگر سزا و کیفر منافقان استهزا کننده است.

۳ - منافقان، مردمانى متحیر و سرگردان در وادى گمراهى و طغیانگرى (یمدّهم فى طغینهم یعمهون) «عَمَه» (مصدر «یعمهون») به معناى تحیر و سرگردانى است. «یعمهون» حال براى «هم» در «یمدّهم» مى باشد. «فى طغیانهم» علاوه بر تعلقش به «یمدّهم» متعلق به «یعمهون» نیز مى تواند باشد. بنابراین جمله چنین معنا مى شود: خداوند بر طغیانگرى منافقان، در حالى که در گمراهى و طغیان سرگردانند مى افزاید.

۴ - طغیانگرى و سرگردانى اهل نفاق، همچنان رو به افزایش و فزونى است. (و یمدّهم فى طغینهم یعمهون) «مَدّ» (مصدر «یَمُدّ») به معناى افزودن و نیز به معناى مهلت دادن، آمده است. برداشت فوق با توجّه به معناى اول، استفاده شده است.

۵ - افزایش تحیّر و طغیان اهل نفاق، کیفرى است از جانب خدا براى آنان (یمدّهم فى طغینهم یعمهون)

۶ - همسانى کیفرهاى الهى با گناه گنهکاران (إنما نحن مستهزءون. اللّه یستهزئ بهم)

۷ - مهلت دادن به منافقان، گمراهان و طغیانگران از سنّتهاى الهى است. (و یمدّهم فى طغینهم یعمهون) برداشت فوق مبتنى بر این است که: «مدّ» (مصدر یمدّ) به معناى مهلت دادن باشد. در لسان العرب آمده است: «مده فى غیه یعنى، امهله (او را مهلت داد).»

۸ - مهلت دادن به منافقان در طغیانگرى و سرگردانى، استهزاى خداوند نسبت به ایشان است. (اللّه یستهزئ بهم و یمدّهم فى طغینهم یعمهون) برداشت فوق بر اساس این احتمال است که: جمله «یمدّهم ...» تفسیر وبیان جمله «اللّه یستهزئ بهم» باشد.

۹ - مؤمنان راستین در پیشگاه خدا، بسیار عزیز و محترم هستند. (إنما نحن مستهزءون. اللّه یستهزئ بهم) خداوند در مقام پاسخ، به استهزاگرى منافقان نسبت به مؤمنان خود در مقام پاسخ و دفاع برآمده و با ابتدا به نام جلاله «اللّه» خود را استهزا کننده آنان قرار داده است. این نحوه برخورد گویاى نکاتى از جمله: مقام و عزّت مؤمن در پیشگاه خداوند است.

۱۰ - استهزا و به تمسخر گرفتن آن گاه که سزاى تمسخر و استهزا باشد، ناپسند نیست. (إنما نحن مستهزءون. اللّه یستهزئ بهم)

روایات و احادیث

۱۱ - از امام رضا (ع) روایت شده که: ... «إن اللّه تبارک و تعالى ... لایسخر و لایستهزئ ... و لکنه عز و جل یجازیهم جزاء السخریة و جزاء الإستهزاء ...; ... خداى تبارک و تعالى کسى را مسخره و استهزا نمى کند ... بلکه او سزاى مسخره و استهزاى منافقان را مى دهد ...».

موضوعات مرتبط

• استهزا: استهزاى جایز ۱۰; کیفراستهزا ۱۰
• اسلام: کیفر استهزاى اسلام ۲
• جامعه دینى: کیفر استهزاى جامعه دینى ۲
• خدا: استهزاهاى خدا ۱، ۲، ۸، ۱۱; سنّتهاى خدا ۷; کیفرهاى خدا ۵، ۶
• سنّتهاى خدا: سنّت مهلت ۷
• طغیانگران: مهلت به طغیانگران ۷
• کیفر: تناسب کیفر با گناه ۶; نظام کیفرى ۶
• گمراهان: مهلت به گمراهان ۷
• مؤمنان: عزّت مؤمنان ۹; مقامات مؤمنان ۹
• منافقان: ازدیاد سرگردانى منافقان ۴، ۵; ازدیاد طغیان منافقان ۴، ۵; استهزاى منافقان ۱، ۲، ۸; تحقیر منافقان ۱; سرگردانى منافقان ۳، ۸; طغیان منافقان ۳، ۸; کیفر استهزاهاى منافقان ۲، ۱۱; کیفر منافقان ۵; گمراهى منافقان ۳; مهلت به منافقان ۷، ۸