البقرة ١٢٣

وَ اتَّقُوا يَوْماً لاَ تَجْزِي‌ نَفْسٌ‌ عَنْ‌ نَفْسٍ‌ شَيْئاً وَ لاَ يُقْبَلُ‌ مِنْهَا عَدْلٌ‌ وَ لاَ تَنْفَعُهَا شَفَاعَةٌ وَ لاَ هُمْ‌ يُنْصَرُونَ‌

ترجمه

از روزی بترسید که هیچ کس از دیگری دفاع نمی‌کند؛ و هیچ‌گونه عوضی از او قبول نمی‌شود؛ و شفاعت، او را سود نمی‌دهد؛ و (از هیچ سوئی) یاری نمی‌شوند!

و بترسيد از روزى كه هيچ كس چيزى را از ديگرى دفع نكند و از او عوض نپذيرند و هيچ شفاعتى به كارش نيايد و نه ايشان يارى شوند

و بترسيد از روزى كه هيچ كس چيزى [از عذاب خدا] را از كسى دفع نمى‌كند، و نه بدل و بلاگردانى از وى پذيرفته شود، و نه او را ميانجيگرى سودمند افتد، و نه يارى شوند.

و بترسید از روزی که هیچ کس اندکی به کار دیگری نیاید و به حال او سودی نبخشد و از هیچ کس فدایی پذیرفته نشود و شفاعت کسی او را سودمند نبود و آنان را یاوری نباشد.

و از روزی پروا کنید که نه کسی از کسی عذابی را دفع می کند، و نه از کسی [در برابر گناهانش] فدیه و عوضی می گیرند، و نه کسی را شفاعتی سود دهد، و نه [برای رهایی از آتش دوزخ] یاری می شوند.

و بترسيد از روزى كه هيچ كس ديگرى را به كار نيايد و فديه پذيرفته نشود و شفاعت سودشان نكند و كسى به ياريشان برنخيزد.

و از روزی بترسید که کسی به داد کسی نرسد و از کسی بدل و بلاگردانی پذیرفته نشود و شفاعتی به حال او سود ندهد و یاری نیابند

و بترسيد از روزى كه كسى به كار كسى نيايد و از او برابرى- عوضى كه خود را باز خرد- نپذيرند و او را هيچ شفاعتى سود ندهد و نه يارى شوند.

و از (عذاب) روزی خود را در امان دارید که از دست کسی برای کس دیگری چیزی ساخته نیست، و به جای کسی همانند و بلاگردانی پذیرفته نمی‌گردد، و شفاعت و میانجیگری بدو سودی نمی‌رساند، و کسی به یاری کسی بر نمی‌خیزد و یاوری نمی‌شوند.

از روزی بترسید که هیچ کس از دیگری دفاع نمی‌کند؛ و هیچ‌گونه عوضی از او قبول نمی‌شود؛ و شفاعت، او را سود نمی‌دهد؛ و (از هیچ سوئی) یاری نمی‌شوند!

و بترسید روزی را که کفایت نکند کسی از کسی چیزی را و نه پذیرفته شود از او بدلی و نه سود دهدش شفاعتی و نه یاری شوند

البقرة ١٢٢	آیه ١٢٣	البقرة ١٢٤
سوره : سوره البقرة نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لا تَجْزِی»: برآورده نمی‌کند. دفع نمی‌کند. «لا تَجْزِی نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَیْئاً»: کسی از کسی چیزی را به دور نمی‌دارد. کسی به جای کسی چیزی را نمی‌پردازد. «عَدْلٌ»: همتا. فدیه. بلاگردان. «شَفَاعَةٌ»: میانجیگری.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

إِنَ‌ الَّذِينَ‌ کَفَرُوا وَ مَاتُوا وَ... (۲) قُلْ‌ لِعِبَادِيَ‌ الَّذِينَ‌ آمَنُوا... (۲)

تفسیر

• آيات ۱۲۰ ۱۲۳ بقره
• اصول ريشه دار از برهانى عقلى در رد يهود و نصارى ، در يك آيه
• بحث روايتى (درباره تلاوت قرآن )

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - قیامت، روزى با عظمت که همگان با آن مواجه خواهند شد. (و اتقوا یوماً) مراد از «یوماً» روز قیامت است. نکره آوردن آن، حکایت از عظمت آن دارد.

۲ - قیامت، روزى پر مخاطره که باید براى مصونیت ازآن، سببى کارساز تدارک دید. (و اتقوا یوماً) «اتقاء» (مصدر إتقوا); یعنى، برگرفتن و تدارک دیدن وسیله اى براى محافظت از چیزى هولناک و خطرساز. بنابراین «إتقوا یوماً» دلالت مى کند که: روز قیامت حاوى مخاطرات هولناک است و آدمى باید براى مصون ماندن از آنها، وقایه (وسیله اى براى محافظت) فراهم آورد.

۳ - ایمان به قرآن و پیامبر(ص) و پرهیز از کفر ورزى به آنها، وسیله محافظت در برابر مخاطرات و عذابهاى روز قیامت است. (أولئک یؤمنون به و من یکفر به ... و اتقوا یوماً) فرمان به گرفتن وقایه (وسیله محافظت)، پس از ترغیب به ایمان (أولئک یؤمنون به) و هشدار از کفرورزى (و من یکفر ...) مى رساند که: وقایه انسان در روز قیامت، ایمان به قرآن و پیامبر(ص) و پرهیز از کفرورزى به آن دو است.

۴ - هیچ کس در روز قیامت، ذره اى از عذاب دیگرى را بر عهد نمى گیرد و متحمل آن نمى شود. (و اتقوا یوماً لاتجزى نفس عن نفس شیئاً)

۵ - در روز قیامت، از هیچ کس فدیه و عوضى که خویشتن را با آن باز خرد، پذیرفته نمى شود. (و لایقبل منها عدل) «عدل» به معناى فدیه و عوضى است که شخص براى آزادى خود یا دیگرى مى پردازد تا از اسارت و مانند آن آزاد شود.

۶ - در روز قیامت شفاعت هیچ کس از دیگرى، سودبخش نخواهد بود. (و لاتنفعها شفعة) ضمیر «ها» در «تنفعها» به «نفس» دوم در «لاتجزى نفس عن نفس» بر مى گردد.

۷ - در روز قیامت، هیچ کس از دفاع و یارى دیگرى بهره مند نخواهد شد. (و لاهم ینصرون)

۸ - در قیامت، هیچ راه نجاتى براى کافرانِ به قرآن و پیامبر(ص) وجود نخواهد داشت. (أولئک یؤمنون به و من یکفر به ... و اتقوا یوماً لاتجزى نفس عن نفس شیئاً) هدف از توصیف قیامت، به اینکه فدیه اى گرفته نمى شود و ...; مأیوس کردن مستحقان عذاب است از اینکه راه نجاتى - جز ایمان به قرآن و پیامبر(ص) - براى خویش توهم کرده و به اعتبار آن دل خوش کنند.

۹ - توهم سودبخشى شفاعت از گنهکاران و یا پذیرفته شدن عوض و بدل براى رهایى از عذاب قیامت، از پندارهاى بنى اسرائیل است. (یبنى إسرءیل ... و لایقبل منها عدل و لاتنفعها شفعة) فعل «اتقوا» به قرینه آیات پیشین، خطاب به بنى اسرئیل است. این خطاب خود قرینه وجود چنین افکارى در بین آنان است.

۱۰ - توهم وجود مدافعانى در قیامت که آدمى را از عذاب نجات دهند یا گناه او را بر عهده بگیرند، از پندارهاى بنى اسرائیل است. (یبنى إسرءیل ... و اتقوا یوماً لاتجزى نفس عن نفس شیئاً ... و لاهم ینصرون)

۱۱ - توجّه به قیامت و رخدادهاى مخاطره آمیز آن، زمینه ساز ایمان به پیامبر(ص) و قرآن (من یکفر به فأولئک هم الخسرون ... و اتقوا یوماً لاتجزى نفس عن نفس شیئاً)

موضوعات مرتبط

• ایمان: آثار ایمان به قرآن ۳; آثار ایمان به محمّد(ص) ۳; زمینه ایمان به قرآن ۱۱; زمینه ایمان به محمّد (ص) ۱۱
• بنى اسرائیل: عقیده بنى اسرائیل ۹، ۱۰
• ذکر: آثار ذکر قیامت ۱۱; ذکر اهوال قیامت ۱۱
• عذاب: اهل عذاب ۸; تحمل عذاب دیگران ۴; نجات از عذاب اخروى ۳، ۹، ۱۰
• عقیده: عقیده باطل ۹، ۱۰
• قرآن: عذاب مکذبان قرآن ۸
• قیامت: امداد در قیامت ۷; اهوال قیامت ۲، ۳; شفاعت در قیامت ۶، ۷، ۹; عظمت قیامت ۱; فدیه در قیامت ۵، ۹; مصونیت در قیامت ۲، ۳; معامله در قیامت ۵، ۹; ویژگیهاى قیامت ۱، ۲، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸
• کافران: عذاب اخروى کافران ۸; گرفتارى کافران در قیامت ۸
• کفر: آثار اجتناب از کفر ۳
• گناه: تحمل گناه دیگران ۱۰
• محمّد(ص): عذاب مکذبان محمّد(ص) ۸