الإنفطار ١٩
ترجمه
| الإنفطار ١٨ | آیه ١٩ | الإنفطار ٢٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«لا تَمْلِکُ»: قادر به انجام کاری نیست. نمی‌تواند (نگا: سبأ / ). «الاْمْرُ»: فرمان. کار (نگا: روح‌البیان).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
مَالِکِ يَوْمِ الدِّينِ (۲) الْمُلْکُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُ... (۲) يَوْمَ هُمْ بَارِزُونَ لاَ يَخْفَى... (۳)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۹، سوره انفطار
- بيان تعدادى از علامتهاى روز قيامت
- مراد از اينكه در قيامت هر نفسى به آنچه مقدم و مؤ خر داشته عالم مى شود
- مفاد استفهام توبيخى ((يا ايها الانسان ما غرك بربك الكريم )) و آنچه وصف ((كريم)) افاده مى كند
- برقرارى عدالت بين اعضاء و قواى انسان يكى از موارد تدبير الهى
- ثبت و ضبط اعمال انسانها توسط دو فرشته موكل و توصيف آنها به (كراما كاتبين )
- ملائكه به افعال و نيات ما علم دارند و بر هر كس دو ملك ماءمور ثبت و كتابت اعمال اويند
- در قيامت رابطه تاءثير و تاءثر اسباب عادى از بين مى رود
- (رواياتى در ذيل ((علمت نفس ما قدمت و اخرت ))، ((و ان عليكم لحافظين )) و ((الامريومئذ لله ))
نکات آیه
۱ - هیچ کس در قیامت، براى انجام دادن کارى به نفع دیگران، از خود اختیار و مالکیتى ندارد. (یوم لاتملک نفس لنفس شیئًا)
۲ - قیامت، روز سلب مالکیت و اختیار از همه انسان ها است. (یوم لاتملک نفس لنفس شیئًا)
۳ - نیاز انسان ها به یارى یکدیگر در قیامت (یوم لاتملک نفس لنفس شیئًا) بیان سلب قدرت از یارى رسان، گویاى آن است که نیاز به کمک وجود دارد; ولى از کسى ساخته نیست.
۴ - فاسقان در قیامت، محروم از یارى دیگران براى رهایى از آتش دوزخ (و إنّ الفجّار لفى جحیم ... یوم لاتملک نفس لنفس شیئًا)
۵ - ناتوانى انسان ها از یارى رسانى به یکدیگر، از حوادث بزرگ و وصف ناپذیر قیامت (و ما أدریک ... ثمّ ما أدریک ما یوم الدین . یوم لاتملک نفس لنفس شیئًا)
۶ - صدور فرمان در قیامت، در اختیار خداوند و مخصوص او است. (و الأمر یومئذ للّه) «أمر» ممکن است مفرد «أوامر» و به معناى فرمان باشد.
۷ - قیامت روز تخلّف ناپذیر بودن فرمان هاى خداوند (و الأمر یومئذ للّه) اختصاص «أمر» به خداوند، کنایه از این است که تنها دستور مطاع در قیامت، فرمان او است.
۸ - زمام همه امور انسان ها در قیامت، در دست خداوند است. (و الأمر یومئذ للّه) ممکن است «أمر» مفرد «اُمور» و به معناى کار و شأن باشد.
۹ - گرفتارى فاسقان به آتش جهنم، فرمان خداوند در قیامت (و إنّ الفجّار لفى جحیم ... و الأمر یومئذ للّه)
۱۰ - سیطره حاکمیت خداوند بر تمام امور قیامت، حقیقتى وصف ناپذیر و تصوّر آن بیرون از طاقت علمى بشر است. (و ما أدریک ... ثمّ ما أدریک ما یوم الدین ... و الأمر یومئذ للّه) بیان حاکمیت مطلقه خداوند - پس از اشاره به فوق تصور بودن قیامت - نشانه آن است که بشر، از درک حقیقت حاکمیت اخروى خدا ناتوان است.
۱۱ - ناتوانى انسان ها از یارى رسانى به یکدیگر در قیامت، جلوه اى از حاکمیّت مطلقه خداوند بر رخدادهاى آن است. (یوم لاتملک نفس لنفس شیئًا و الأمر یومئذ للّه) ارتباط صدر و ذیل آیه شریفه، گویاى برداشت یاد شده است.
موضوعات مرتبط
- امداد: عجز از امداد ۱; عجز از امداد اخروى ۵، ۱۱; محرومیت از امداد اخروى ۴
- انسان: عجز انسان ها ۱، ۵، ۱۱; منشأ امور انسان ها در قیامت ۸; نیاز انسان ها ۳
- خدا: اختصاصات خدا ۶; افعال خدا ۸; اوامر خدا ۶، ۹; حتمیت اوامر خدا ۷; حاکمیت خدا ۱۰; عجز از توصیف خدا ۱۰; نشانه هاى حاکمیت خدا ۱۱
- فاسقان: حتمیت عذاب فاسقان ۴; فاسقان در قیامت ۴; محرومیت فاسقان ۴; فاسقان در جهنم ۹
- قیامت: حاکم قیامت ۱۰، ۱۱; سلب اختیار در قیامت ۲; سلب مالکیت در قیامت ۲; عجز از امداد در قیامت ۱۱; عظمت قیامت ۱۰; ویژگیهاى قیامت ۲، ۵، ۷
- نیازها: نیاز به امداد در قیامت ۳
